Τον τελευταίο καιρό η ποινικοποίηση της διάσωσης στην Ευρώπη αποτελεί μείζον πλήγμα στην προσφορά αλληλεγγύης προς τους πρόσφυγες και μετανάστες. Στα τέλη Μαρτίου το Mare Jonio, ένα διασωστικό πλοίο που δραστηριοποιείται στην Μεσόγειο περισυλλέγοντας πρόσφυγες στα ανοιχτά της Λιβύης, κατασχέθηκε με την κατηγορία διακίνησης προσφύγων. Ο Ιάσονας Αποστολόπουλος, ακτιβιστής και διασώστης περιγράφει στην παρακάτω συνέντευξη τα γεγονότα, την αποστολή του εγχειρήματος και μερικές συγκλονιστικές ιστορίες από τη διαδικασία διάσωσης.
Ιάσονα, είσαι ένας εκ των ακτιβιστών του διασωστικού πλοίου Mare Jonio, το οποίο το τελευταίο διάστημα βρέθηκε στο στόχαστρο των ιταλικών αρχών ενώ επιτελούσε το ανθρωπιστικό έργο της διάσωσης προσφύγων από τη Λιβύη.
Στα τέλη Μαρτίου και ενώ το πλοίο βρισκόταν στο λιμάνι της Λαμπεντούζα υπήρξε εντολή κατάσχεσης και το πλοίο κρατήθηκε για ένα διάστημα σε αστυνομικό κλοιό. Μπορείς να μας περιγράψεις πώς εξελίχθηκαν τα γεγονότα και πώς δρομολογήθηκε η κατάσχεση του πλοίου;
Στα τέλη Μαρτίου και ενώ το πλοίο βρισκόταν στο λιμάνι της Λαμπεντούζα υπήρξε εντολή κατάσχεσης και το πλοίο κρατήθηκε για ένα διάστημα σε αστυνομικό κλοιό. Μπορείς να μας περιγράψεις πώς εξελίχθηκαν τα γεγονότα και πώς δρομολογήθηκε η κατάσχεση του πλοίου;
Με το Μάρε Ιόνιο έχουμε κάνει δύο διασώσεις ως τώρα, η πρώτη στις 18 Μαρτίου, όπου διασώσαμε πενήντα πρόσφυγες και η δεύτερη στις 9 Μαΐου, όταν εντοπίσαμε μια βάρκα με τριάντα πρόσφυγες. Και στις δύο περιπτώσεις, ο Σαλβίνι κήρυξε το πλοίο «ανεπιθύμητο» και όχι μόνο δεν μας έδωσε άδεια ελλιμενισμού, αλλά δεν μας επέτρεψε καν να μπούμε στα ιταλικά χωρικά ύδατα. Την πρώτη φορά μάλιστα, τέσσερα πλοία της στρατιωτικής αστυνομίας μας περίμεναν 12 μίλια ανοιχτά της Λαμπεντούζα και μας έκαναν θαλάσσιο φραγμό να μην περάσουμε.
Εμείς φυσικά προχωρήσαμε και αποβιβάσαμε τους πρόσφυγες στην στεριά με ασφάλεια. Και τις δύο φορές, ο εισαγγελέας κατάσχεσε το πλοίο, κατηγορώντας τον καπετάνιο μας για «διευκόλυνση εισόδου στη χώρα παράνομων μεταναστών».
Εμείς φυσικά προχωρήσαμε και αποβιβάσαμε τους πρόσφυγες στην στεριά με ασφάλεια. Και τις δύο φορές, ο εισαγγελέας κατάσχεσε το πλοίο, κατηγορώντας τον καπετάνιο μας για «διευκόλυνση εισόδου στη χώρα παράνομων μεταναστών».
Αυτή είναι η καρμπόν κατηγορία για κάθε καπετάνιο που διασώζει μετανάστες, είτε είναι ψαράς, είτε είναι πλοίαρχος εμπορικού πλοίου. Η ποινικοποίηση της διάσωσης δεν είναι κάτι που αφορά μόνο τα διασωστικά καράβια. Άφορα τους πάντες. Οι ιταλικές και μαλτέζικες αρχές συλλαμβάνουν οποιονδήποτε διασώζει μετανάστες. Στις αρχές Απρίλη, ένα τάνκερ πέτυχε στον δρόμο του 108 πρόσφυγες, τους διέσωσε, τους πήγε στην Μάλτα και μετά από λίγες μέρες ο καπετάνιος κατηγορήθηκε για διακίνηση.
Αυτή η κατάσταση αφήνει τους πλοιάρχους διερχόμενων πλοίων με δυο επιλογές, όταν συναντούν πρόσφυγες στη θάλασσα. Ή θα τους επιστρέψουν σε μια επικίνδυνη εμπόλεμη χώρα όπως η Λιβύη, στα σκλαβοπάζαρα για να πουληθούν σαν σκλάβοι, διαπράττοντας τεράστια παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ή θα τους πάνε στην Ιταλία και θα κατηγορηθούν για διακίνηση. Δυστυχώς, οι περισσότεροι επιλέγουν την τρίτη επιλογή, να τους αγνοήσουν και να τους αφήσουν να πνιγούν μιας και στον καπιταλισμό, ο χρόνος είναι χρήμα.
Το δόγμα ποινικοποίησης της διάσωσης και μηδενικής ανοχής σε όποιον το αγνοεί, έχει πενταπλασιάσει το ποσοστό των θανάτων στη Μεσόγειο. Σύμφωνα με το ιταλικό ινστιτούτο διεθνών πολιτικών σπουδών, ISPI, ένας στους οχτώ πρόσφυγες που διασχίζουν την Μεσόγειο πεθαίνουν, μιας και κανένα διερχόμενο εμπορικό πλοίο δεν σταματάει να τους βοηθήσει, φοβούμενο τα αντίποινα της Ιταλίας. Οι υπόλοιποι 7 στους 8, επιστρέφουν στα σκλαβοπάζαρα της Λιβύης από το -χρηματοδοτούμενο από την ΕΕ- λιβυκό λιμενικό.
Ουσιαστικά, η Ιταλία και η Μάλτα αφήνουν εκατοντάδες ανθρώπους να πνίγονται, ως μέσο αποτροπής, για να σταματήσουν να έρχονται άλλοι. Είναι η στρατηγική της αποτροπής που, ως ένα βαθμό, εφαρμόζεται και στην Λέσβο. Όπως είχε πει η Διεθνής Αμνηστία το 2016, το κέντρο μεταναστών της Μόριας είναι σε τόσο άθλιες συνθήκες για να αποθαρρύνει τις αφίξεις προσφύγων στην Ευρώπη. Ανάλογες προτροπές είχε δώσει και ο αρχηγός της ελληνικής αστυνομίας στους υφιστάμενούς τους, «Κάντε τους τον βίο αβίωτο, ώστε να μην έρχονται άλλοι».
Πρέπει να τονίσουμε μια μεγάλη διαφορά σε σχέση με το προσφυγικό στην Λέσβο. Στην κεντρική Μεσόγειο, όλοι οι πρόσφυγες που φτάνουν Ιταλία, μέσω Λιβύης έχουν διασωθεί από ένα καράβι, είτε διασωστικό, είτε τάνκερ, ή λιμενικό. Όλοι τους είναι διασωθέντες ναυαγοί, κανείς δεν μπορεί να φτάσει μόνος του μέχρι την Σικελία. Πρέπει να διανύσουν 260 ναυτικά μίλια, δηλαδή 520 χιλιόμετρα ανοιχτής θάλασσας, χωρίς νησιά ενδιάμεσα και χωρίς σημάδια. Με τις άθλιες βάρκες που ξεκινάνε, ουσιαστικά σαλπάρουν για 100% σίγουρο θάνατο και η μόνη τους ελπίδα είναι να τους εντοπίσει κάποιο καράβι. Αν οι πρόσφυγες δεν εντοπιστούν άμεσα από κάποιον, τότε χάνονται όλοι. Υπήρχαν μέρες που μαθαίναμε ότι δύο ολόκληρες βάρκες χάθηκαν στην μέση της διαδρομής, το οποίο σημαίνει 250 νεκροί σε μία μέρα. Γι’ αυτό είναι τόσο εγκληματική η πολιτική της Ε.Ε. που καταστέλλει τα διασωστικά καράβια.
Ταυτόχρονα, με την ποινικοποίηση της διάσωσης, η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ιταλία χρηματοδοτούν κι εκπαιδεύουν το λιβυκό λιμενικό για να επιστρέφει τους πρόσφυγες στα σκλαβοπάζαρα και στα κέντρα βασανιστηρίων της Λιβύης. Ήδη, οι Λίβυοι έχουν πάρει 10 μεγάλα σκάφη καταδίωξης από την Ιταλία, 6 από την Γαλλία, ενώ πάνω από 150 Λίβυοι λιμενικοί έχουν εκπαιδευτεί μέχρι τώρα από την Ε.Ε, κάποιοι εκ των οποίων και στην Ελλάδα (ΚΕΝΑΠ Κρήτης). Πολλές από αυτές τις παράνομες επαναπροωθήσεις γίνονται σε συνεργασία με τα αεροπλάνα του ευρωπαϊκού πολεμικού στόλου (επιχείρηση «Σοφία».) Τα ευρωπαϊκά αεροπλάνα της «επιχείρησης Σοφία» εντοπίζουν τις βάρκες με τους πρόσφυγες και στέλνουν τις συντεταγμένες στα λιβυκά λιμενικά, για να τους επιστρέψουν στην Λιβύη. Σε κάθε διάσωση, το πρώτο πράγμα που μας λένε οι μετανάστες μόλις ανέβουν στο καράβι, είναι «Έτσι και γυρίσουμε στη Λιβύη, πηδάω από το πλοίο…».
Μπορείς να μας εξηγήσεις ποια ακριβώς είναι η κατάσταση στη Λιβύη, όπως την έχεις γνωρίσει και μέσα από τα βιώματα των διασωθέντων με τους οποίους έρχεσαι σε επαφή;
Η Λιβύη εδώ και 8 χρόνια βρίσκεται σε εμφύλιο πόλεμο. Δεν υπάρχει κεντρική κυβέρνηση, υπάρχουν χιλιάδες ένοπλες πολιτοφυλακές και συμμορίες, οι οποίες απαγάγουν όλους τους μετανάστες με το που μπουν στη χώρα, τους ληστεύουν και τους οδηγούν σε κέντρα κράτησης. Kάθε συμμορία έχει το δικό της αυτοσχέδιο κέντρο κράτησης, που μπορεί να είναι ένα υπόγειο σπιτιού ή ένα περιφραγμένο αγρόκτημα. Εκεί, φυλακίζουν εκατοντάδες ανθρώπους και τους κάνουν απάνθρωπα βασανιστήρια με ηλεκτροσόκ, ξυλοδαρμούς και ακρωτηριασμούς για να πείσουν τις οικογένειες τους να στείλουν και άλλα χρήματα προκειμένου να τους αφήσουν.
Δηλαδή, τους βασανίζουν για λύτρα. Αν η οικογένεια του μετανάστη δεν έχει χρήματα να στείλει, τότε ο μετανάστης πωλείται ως σκλάβος σε κάποιον Λίβυο ιδιοκτήτη, για να κάνει κάθε είδους βαριά απλήρωτη εργασία, donkey jobs, όπως τις ονομάζουν οι Αφρικανοί μετανάστες. Στην Λιβύη, υπάρχουν υπαίθριες αγορές σκλάβων, όπου οι άνθρωποι πωλούνται στον δρόμο σε δημόσιες δημοπρασίες. Η απόδραση δεν έχει νόημα, γιατί παντού γίνονται τα ίδια. Χιλιάδες άνθρωποι έχουν εκτελεστεί από τις συμμορίες για ασήμαντη αφορμή, ακόμα και για την διασκέδαση των φρουρών.
Στη τελευταία διάσωση, είχαμε μετανάστες που πουλήθηκαν 4 φορές ως σκλάβοι από συμμορία σε συμμορία και ένας εξ αυτών μου ανέφερε ότι είδε πάνω από 50 μετανάστες να εκτελούνται μπροστά στα μάτια του. Οι περισσότερες γυναίκες που διασώζουμε, έχουν βιαστεί από πολλούς διαφορετικούς άντρες στην Λιβύη και πολλές μαθαίνουν ότι είναι έγκυες από τους γιατρούς του πλοίου μας.
Όποιος επιβιώσει μετά από κάποιους μήνες σε αυτή την κατάσταση, μπορεί εν τέλει να του «χορηγηθεί» μία θέση στη βάρκα για να ταξιδέψει στην Ευρώπη. Αφού τους ξεζουμίσουν, οι ίδιοι οι Λίβυοι τους βάζουν σε μια βάρκα και τους στέλνουν στη θάλασσα ώστε να διαιωνιστεί η ροή ανθρώπων στη Λιβύη. Οι περισσότεροι από τους μετανάστες δεν έχουν πληρώσει για να μπούνε στις βάρκες, είναι σκλάβοι που κατάφεραν να ξεφύγουν.
Στην ουσία, τα διασωστικά σκάφη στη Μεσόγειο δεν διασώζουν μόνο ναυαγούς μετανάστες, διασώζουν δραπέτες σκλάβους, ανθρώπους που η μόνη τους διέξοδος από τα βασανιστήρια της Λιβύης είναι η θάλασσα. Και πρακτικά αυτή τη στιγμή, η Ευρωπαϊκή Ένωση επιστρέφει βασανισμένους ανθρώπους πίσω στους βασανιστές τους, επιστρέφει κακοποιημένες γυναίκες πίσω στους βιαστές τους.
Μίλησέ μας λίγο για την ταυτότητα του Mare Jonio και την αποστολή του.
Το εγχείρημα λέγεται «Mediterranea Saving Humans» και είναι μια ανοιχτή πλατφόρμα από αντιρατσιστικές συλλογικότητες, κοινωνικά κέντρα και ευρύτερο κόσμο του κινήματος της Ιταλίας, χωρίς χρηματοδότηση από ΜΚΟ ή κάποια άλλη θεσμική οντότητα. Mέσω crowdfunding και ενός μεγάλου δανείου από ethical bank, κατάφεραν να αγοράσουν ένα ρυμουλκό πλοίο, το Mare Jonio και να το μετατρέψουν σε διασωστικό. (Περισσότερες πληροφορίες εδώ: https://www.facebook.com/Mediterranearescue/)
Σε μια πρωτοφανή στιγμή βαρβαρότητας, τα πιο πλούσια κράτη στον κόσμο αρνούνται την περίθαλψη σε μερικούς εξαθλιωμένους επιζώντες της θάλασσας. Σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και τις διεθνείς συμβάσεις για την έρευνα και διάσωση στη θάλασσα, ο ναυαγός οφείλει να μεταφερθεί στο πλησιέστερο ασφαλές σημείο (place of safety) που είναι η Ιταλία ή η Μάλτα. Η Λιβύη δεν είναι αναγνωρισμένο ασφαλές σημείο από κανέναν διεθνή οργανισμό, είναι σε εμφύλιο πόλεμο και συν τοις άλλοις όλοι πλέον γνωρίζουν τις φρικαλεότητες που διαπράττονται εκεί απέναντι σε μετανάστες. Το Μare Jonio λοιπόν έχει ένα διττό χαρακτήρα, είναι μια αποστολή ανθρωπιστική γιατί διασώζουμε ναυαγούς, αλλά και αποστολή πολιτικής ανυπακοής ενάντια στην απαγόρευση της διάσωσης ανθρωπίνων ζωών.
Ταυτόχρονα με τα κλειστά λιμάνια, οι ευρωπαϊκές αρχές έχουν σταματήσει τις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης, αποσύροντας όλα τα πλοία τους από την Μεσόγειο. To μόνο που τους ενδιαφέρει είναι η ανάσχεση της μετανάστευσης με κάθε τρόπο. Τους παίρνουμε τηλέφωνο και μας αποκρύπτουν πληροφορίες για βάρκες σε κίνδυνο ή μας λένε πάρτε το λιβυκό λιμενικό. Η Ιταλία και η Μάλτα δεν συντονίζουν τίποτα πλέον. Άλλες φορές, μαθαίνουν για βάρκες με πρόσφυγες που βυθίζονται και δεν μας στέλνουν καν το σήμα να πάμε να βοηθήσουμε, δεν αναπαράγουν τα σήματα SOS (distress call) στα παραπλέοντα πλοία, όπως είναι υποχρεωμένοι να κάνουν από τις διεθνείς συμβάσεις της ναυτιλίας.
Σε μια πρωτοφανή στιγμή βαρβαρότητας, τα πιο πλούσια κράτη στον κόσμο αρνούνται την περίθαλψη σε μερικούς εξαθλιωμένους επιζώντες της θάλασσας. Σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και τις διεθνείς συμβάσεις για την έρευνα και διάσωση στη θάλασσα, ο ναυαγός οφείλει να μεταφερθεί στο πλησιέστερο ασφαλές σημείο (place of safety) που είναι η Ιταλία ή η Μάλτα. Η Λιβύη δεν είναι αναγνωρισμένο ασφαλές σημείο από κανέναν διεθνή οργανισμό, είναι σε εμφύλιο πόλεμο και συν τοις άλλοις όλοι πλέον γνωρίζουν τις φρικαλεότητες που διαπράττονται εκεί απέναντι σε μετανάστες. Το Μare Jonio λοιπόν έχει ένα διττό χαρακτήρα, είναι μια αποστολή ανθρωπιστική γιατί διασώζουμε ναυαγούς, αλλά και αποστολή πολιτικής ανυπακοής ενάντια στην απαγόρευση της διάσωσης ανθρωπίνων ζωών.
Ταυτόχρονα με τα κλειστά λιμάνια, οι ευρωπαϊκές αρχές έχουν σταματήσει τις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης, αποσύροντας όλα τα πλοία τους από την Μεσόγειο. To μόνο που τους ενδιαφέρει είναι η ανάσχεση της μετανάστευσης με κάθε τρόπο. Τους παίρνουμε τηλέφωνο και μας αποκρύπτουν πληροφορίες για βάρκες σε κίνδυνο ή μας λένε πάρτε το λιβυκό λιμενικό. Η Ιταλία και η Μάλτα δεν συντονίζουν τίποτα πλέον. Άλλες φορές, μαθαίνουν για βάρκες με πρόσφυγες που βυθίζονται και δεν μας στέλνουν καν το σήμα να πάμε να βοηθήσουμε, δεν αναπαράγουν τα σήματα SOS (distress call) στα παραπλέοντα πλοία, όπως είναι υποχρεωμένοι να κάνουν από τις διεθνείς συμβάσεις της ναυτιλίας.
Σε τι κατάσταση βρίσκεται σήμερα η υπόθεση;
Το πλοίο μας παραμένει υπό κατάσχεση για δεύτερη φορά, μετά την διάσωση τριάντα προσφύγων που πραγματοποιήσαμε στις 9 Μαΐου. Η διαφορά, σε σχέση με την πρώτη μας κατάσχεση, είναι ότι τώρα ο Σαλβίνι πιέζει για οριστική κατάσχεση, όπως συνέβη στο διασωστικό καράβι «Iuventa». Οριστική κατάσχεση, με το αιτιολογικό της πιθανότητας επανατέλεσης του εγκλήματος, (όπου έγκλημα=διάσωση ανθρώπων), θα σήμαινε το τέλος του Μάρε Ιόνιο. Όμως, ο εισαγγελέας δεν του έκανε την χάρη και διέταξε κατάσχεση μόνο για να συλλέξει στοιχεία, προκειμένου να διαπιστωθεί αν ο καπετάνιος μας τέλεσε το αδίκημα της διακίνησης. Είναι η δεύτερη πολιτική ήττα της κυβέρνησης Σαλβίνι, που έχει αναγάγει το ζήτημα σε προσωπική κόντρα.
Ποιο το σχόλιο σου για τις πολιτικές και παρεμβάσεις του υπουργού Ματέο Σαλβίνι, ο οποίος ποινικοποιεί εν γένει τη διάσωση, και που στη δική σας περίπτωση ζητήθηκε μάλιστα η άμεση σύλληψη όλων των εθελοντών που συμμετείχαν στο εγχείρημα;
Ο Σαλβίνι ζητούσε επίμονα την σύλληψη και καταδίκη όλων των διασωστών στο καράβι, επέμενε ότι τα λιμάνια θα παραμείνουν κλειστά, ότι δεν θα μπούμε στα ιταλικά χωρικά ύδατα και ότι δεν θα αποβιβαστεί κανένας μετανάστης. Δυστυχώς γι’ αυτόν, και στα ιταλικά χωρικά ύδατα μπήκαμε, και τα λιμάνια ανοίξανε με πάρα πολλούς δήμαρχους ιταλικών πόλεων να δηλώνουν υποστήριξη προς το εγχείρημα, και οι μετανάστες αποβιβάστηκαν με ασφάλεια. Ταυτόχρονα, σε όλη την Ιταλία πραγματοποιήθηκαν δεκάδες συγκεντρώσεις αλληλεγγύης προς το καράβι μας, μετατρέποντας την καταστολή της διάσωσης και τον ακραίο ρατσισμό της κυβέρνησης, σε κεντρικό πολιτικό ζήτημα. Ήταν μια πρώτη νίκη, που άλλαξε τους συσχετισμούς στον δημόσιο διάλογο της Ιταλίας και αποδεικνύει ότι η νίκη είναι αποτελεσματικότερη από την θυματοποίηση.
Πώς πιστεύεις ότι μπορούν να αντιμετωπιστούν οι πολιτικές των κλειστών συνόρων και της ξενοφοβίας που κυριαρχούν αυτήν τη στιγμή στην Ευρώπη;
Θεωρώ ότι η στάση των ευρωπαϊκών κρατών απέναντι στους μετανάστες συμπυκνώνει όλες τις αντιθέσεις και την βαρβαρότητα των κυρίαρχων, εγκαινιάζοντας μια νέα εποχή. Δεν είναι μόνο το ότι οι μετανάστες αποτελούν τον κύριο στόχο όλου σχεδόν του πολιτικού συστήματος. Είναι κυρίως το γεγονός πως ό,τι θεωρούσαμε ως δεδομένο καταρρέει. Δεν είναι δυνατόν να θεωρείται έγκλημα το να δίνεις νερό σε πρόσφυγες (ΗΠΑ) ή να τους διασώζεις από πνιγμό.
Οι μετανάστες απο-ανθρωποποιούνται, τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν ισχύουν γι’ αυτούς, τα σώματά τους γίνονται αντικείμενα της χειρότερης μορφής βίας. Μια τέτοια κατάσταση δηλητηριάζει όλη την κοινωνία και αργά ή γρήγορα στρέφεται προς τα υπόλοιπα αδύναμα μέλη της και μειονότητες. Αυτός είναι και ο λόγος που όλο και περισσότεροι άνθρωποι κινητοποιούνται και συναντιούνται με αφορμή και με αιχμή της δράσης τους το μεταναστευτικό.
Από τους αγρότες στη Γαλλία που δίνουν στέγη σε πρόσφυγες, μέχρι τους «Stansted 15» στην Αγγλία που μπλοκάρουν τις απελάσεις στο αεροδρόμιο, από τις τεράστιες διαδηλώσεις του «Seebrücke» στη Γερμανία, μέχρι το Mare Jonio που αψηφά τον Σαλβίνι στην Ιταλία, βλέπουμε την ανάδυση ενός νέου αγωνιζόμενου υποκειμένου με έντονη διεθνιστική χροιά, αυτοοργανωμένη δράση και χαρακτήρα πολιτικής ανυπακοής.
Το παράδειγμα όλων αυτών των ανθρώπων είναι πηγή έμπνευσης και δηλώνει την αδήριτη ανάγκη να συγκρουστούμε με τις εγκληματικές πολιτικές των κρατών μας, αλλά και την δυνατότητα να ενώσουμε και να συντονίσουμε τις αντιστάσεις μας σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Η απάντηση της εξουσίας δεν αφήνει αμφιβολία.
Εκατοντάδες άνθρωποι έχουν συλληφθεί σε όλη την Ευρώπη, μεταξύ των οποίων και δήμαρχοι, αγρότες, γιατροί, πυροσβέστες, δάσκαλοι ακόμα και παππάδες επειδή φιλοξένησαν μετανάστες σε εκκλησία (δυτική Γερμανία).
Το παράδειγμα όλων αυτών των ανθρώπων είναι πηγή έμπνευσης και δηλώνει την αδήριτη ανάγκη να συγκρουστούμε με τις εγκληματικές πολίτικες των κρατών μας, αλλά και την δυνατότητα να ενώσουμε και να συντονίσουμε τις αντιστάσεις μας σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Το παράδειγμα όλων αυτών των ανθρώπων είναι πηγή έμπνευσης και δηλώνει την αδήριτη ανάγκη να συγκρουστούμε με τις εγκληματικές πολίτικες των κρατών μας, αλλά και την δυνατότητα να ενώσουμε και να συντονίσουμε τις αντιστάσεις μας σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Σίγουρα το να αποτελείς μέρος μιας ομάδας που σώζει ανθρώπους από πιθανό θάνατο, θα σου έχει προσφέρει πολλές συγκλονιστικές εμπειρίες και βιώματα. Θα ήθελες να μοιραστείς μια από αυτές τις ιστορίες που έχεις ζήσει και ξεχωρίζεις;
Το να είσαι στη μέση της θάλασσας είναι γενικά επικίνδυνο. Το να είσαι στη θάλασσα σε μια βάρκα που βουλιάζει είναι εφιαλτικό. Το να έχεις 70 άτομα στο νερό να ουρλιάζουν γύρω σου για βοήθεια είναι κάτι που δεν συνηθίζεται ποτέ. Κι όμως, σε τέτοιες καταστάσεις, υπάρχουν ανθρώπινες αντιδράσεις που κανείς δεν μπορεί να τις φανταστεί.
Σ’ ένα ναυάγιο φουσκωτής βάρκας, ένα 15χρονο παιδί στεκόταν στην βυθισμένη πρύμνη με το νερό να έχει φτάσει στον λαιμό του κι όμως δεν έφευγε να κολυμπήσει να σωθεί. Έστεκε εκεί, για να κρατάει τα σχοινιά της πρύμνης ψηλά, ώστε να μην μπαίνει κι άλλο νερό στη βάρκα για να σωθούν οι υπόλοιποι. Ένας άλλος πρόσφυγας, παρόλο που βρισκόταν σε ασφαλές σημείο, βούτηξε στη θάλασσα και κολύμπησε 50 μέτρα για να πιάσει 3 σωσίβια και να τα δώσει σε αυτούς που δεν είχαν. Οι ναυαγοί που είχαμε ήδη περισυλλέξει στο σκάφος μας, έβγαζαν τα σωσίβια τους και τα πέταγαν σε αυτούς που ήταν μέσα στη θάλασσα. Ένας από αυτούς μάλιστα βούτηξε ξανά, κολύμπησε και ρυμούλκησε έναν αδύναμο ναυαγό μέχρι το φουσκωτό μας. Καμία σχέση με το «ο σώζων εαυτόν σωθήτω»…
Δεν ξέρω πώς να το εξηγήσω. Ίσως η φρίκη των βασανιστηρίων της Λιβύης να έχει αναπτύξει τρομερό δέσιμο κοινότητας μεταξύ τους. Ο πνιγμός είναι απλά μια εκδοχή στην καθημερινή αναμέτρηση με τον θάνατο στην Λιβύη, και ίσως όχι η χειρότερη.
Ένας νεαρός από το Σουδάν, χωρίς να φοράει σωσίβιο, έκανε υπεράνθρωπη προσπάθεια κολυμπώντας μόνο με τα πόδια, γιατί στην αγκαλιά του είχε τον λιπόθυμο αδερφό του και προσπαθούσε να τον κρατήσει στην επιφάνεια. Όταν φτάσαμε να τον πάρουμε, ο αδερφός του ήταν χωρίς σφυγμό. Ξεκινήσαμε ΚΑΡΠΑ μέσα στο φουσκωτό το οποίο συνεχίστηκε στο καράβι και σαν από θαύμα μετά από 20 λεπτά συμπιέσεις, ο άνθρωπος επέστρεψε στη ζωή! Επιτόπου, καλέσαμε ελικόπτερο για αεροδιακομιδή που τον μετέφερε στο νοσοκομείο της Λαμπεντούζα.
Ένας νεαρός από το Σουδάν, χωρίς να φοράει σωσίβιο, έκανε υπεράνθρωπη προσπάθεια κολυμπώντας μόνο με τα πόδια, γιατί στην αγκαλιά του είχε τον λιπόθυμο αδερφό του και προσπαθούσε να τον κρατήσει στην επιφάνεια. Όταν φτάσαμε να τον πάρουμε, ο αδερφός του ήταν χωρίς σφυγμό. Ξεκινήσαμε ΚΑΡΠΑ μέσα στο φουσκωτό το οποίο συνεχίστηκε στο καράβι και σαν από θαύμα μετά από 20 λεπτά συμπιέσεις, ο άνθρωπος επέστρεψε στη ζωή! Επιτόπου, καλέσαμε ελικόπτερο για αεροδιακομιδή που τον μετέφερε στο νοσοκομείο της Λαμπεντούζα.
Σίγουρα αυτό που δεν θα ξεχάσω ποτέ, είναι σε μία διάσωση που το λιβυακό λιμενικό επιτέθηκε στη βάρκα που διασώζαμε και με πυροβολισμούς στον αέρα μας ανάγκασε να κάνουμε πίσω. Δύο από αυτούς έκαναν έφοδο στη βάρκα με τους πρόσφυγες και υπό την απειλή των καλάσνικοφ τους γυρνούσαν πίσω στην Λιβύη. Η βάρκα είχε απομακρυνθεί αρκετά και τότε ένας άνθρωπος, αψηφώντας τα όπλα, βούτηξε στην θάλασσα και άρχισε να κολυμπάει προς το καράβι μας. Τρέξαμε προς το μέρος του με το φουσκωτό μας, το ίδιο έκαναν και οι Λίβυοι με το σκάφος τους. Συναντηθήκαμε πάνω από τον ναυαγό που πάσχιζε να κρατηθεί στην επιφάνεια και μόλις μας είδε, πιάστηκε από τα σχοινιά του φουσκωτού μας, παρακαλώντας για την ζωή του. Πήγαμε να τον ανεβάσουμε και οι Λίβυοι μας λένε κοφτά
«Όχι! Θα τον αφήσετε να πνιγεί».
«Γιατί;», τους ρωτάμε.
«Αφού βούτηξε, θα πεθάνει», μας είπαν.
Προσπαθήσαμε να διαπραγματευτούμε λέγοντας «μόνο ένας είναι, μόνο ένας, σας παρακαλούμε αφήστε μας να τον πάρουμε, εσείς πήρατε όλη την βάρκα..»
Τελικά υποχώρησαν. Ο άνθρωπος μας φίλαγε τα χέρια κι έκλαιγε από χαρά όταν ανέβηκε στο φουσκωτό μας. Όλοι οι υπόλοιποι από την βάρκα, πάνω από 100 άνθρωποι, γύρισαν στην Λιβύη.
Τελικά υποχώρησαν. Ο άνθρωπος μας φίλαγε τα χέρια κι έκλαιγε από χαρά όταν ανέβηκε στο φουσκωτό μας. Όλοι οι υπόλοιποι από την βάρκα, πάνω από 100 άνθρωποι, γύρισαν στην Λιβύη.
Εσύ ο ίδιος έχεις βιώσει έντονη αστυνομική καταστολή στην έως τώρα δράση σου; Υπήρξαν στιγμές που ένιωσες πως προσπαθούν να σε φοβίσουν τόσο ώστε να τα παρατήσεις;
Η Eυρωπαϊκή Ένωση προσπαθεί να καταστείλει την μετανάστευση με κάθε τρόπο, αδιαφορώντας για τις ανθρώπινες ζωές, οπότε είναι λογικό να μας βλέπει ως εμπόδιο. Από τον Πλάτανο, το Aquarius, μέχρι το Mare Jonio, ήμασταν και είμαστε συνεχώς στο στόχαστρο του κράτους. Υπήρχαν και περιπτώσεις όπου κινδύνεψε μέχρι και η ζωή μας όταν το -χρηματοδοτούμενο από την Ε.Ε- λιβυκό λιμενικό επιτέθηκε στους πρόσφυγες που διασώζαμε και με πυροβολισμούς και ξύλο προσπάθησε να τους επιστρέψει στην Λιβύη. Φυσικά, αυτό δεν αφορά μόνο τους διασώστες.
Η ποινικοποίηση της αλληλεγγύης είναι καθολική. Οποιοσδήποτε στέκεται στο πλευρό των πιο εξαθλιωμένων δέχεται καταστολή. Οι μετανάστες είναι «κάτι» το οποίο πρέπει, είτε να πεθαίνει στην θάλασσα, ή να ζει σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και να μην μας νοιάζει. Εκατοντάδες άνθρωποι έχουν συλληφθεί σε όλη την Ευρώπη, όπως αναφέραμε προηγουμένως. Το παράδειγμα όλων αυτών των ανθρώπων είναι πηγή έμπνευσης και για εμάς. Αυτή τη στιγμή δεν έχει μείνει κανένα καράβι στην Μεσόγειο, και εκατοντάδες άνθρωποι δίνουν μάχη για τη ζωή τους γύρω από κατεστραμμένα φουσκωτά.
Η πραγματικότητα της απόλυτης αναγκαιότητας αυτού που κάνουμε αλλά και η επιτακτικότητα να συγκρουστούμε με αυτές τις εγκληματικές πολιτικές είναι αυτό που μας δίνει δύναμη και κίνητρο να συνεχίσουμε. Δεν έχουμε περιθώριο να σταματήσουμε.
*Ευχαριστώ από καρδιάς τον Ιάσονα για την παραχώρηση της συνέντευξης και το έργο του με το Mare Jonio. Δεν θα ήθελα να κλείσω αυτό το άρθρο με ευχολόγια, παρά να προσυπογράψω την τελευταία φράση της συνέντευξης σχετικά με την αλληλεγγύη: Δεν έχουμε περιθώριο να σταματήσουμε.
πηγή: http://www.toperiodiko.gr
της Ειρήνης Σκάρογλου
πηγή: http://www.toperiodiko.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου