Στους αγώνες για την παιδεία παίζεται το μέλλον της Χιλής, και όχι μόνο…
Με χύτρα ταχύτητας έμοιαζε το τελευταίο διάστημα η Χιλή, όπου μεγάλες διαδηλώσεις σάρωναν εδώ και μια βδομάδα πολλές πόλεις της. Αφορμή η σημαντικότατη αύξηση της τιμής των εισιτηρίων του μετρό που πλήττει σοβαρά τα λαϊκά στρώματα. Οι πρόσφατες διαμαρτυρίες που ξεκίνησαν από τους μαθητές και ακολούθησαν οι φοιτητές, έχουν πια πάρει τη μορφή εξέγερσης. Πέραν της αύξησης της τιμής των εισιτηρίων, οι διεκδικήσεις επεκτάθηκαν και στα άλλα άλυτα για το κίνημα ζητήματα, όπως στην κατάργηση του οικονομικού μοντέλου που παραμένει το ίδιο από την εποχή της χούντας, στην δωρεάν πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας και στην εκπαίδευση και στο ασφαλιστικό.
Ιστορικό κινητοποιήσεων
Οι κινητοποιήσεις των μαθητών και των φοιτητών δεν είναι καινούργιο φαινόμενο στη Χιλή. Χρονιά-αφετηρία των κινητοποιήσεων αποτέλεσε το 2006. Ο αναβρασμός συνεχίστηκε το 2008 και κορυφώθηκε με ένα κίνημα που ξεκίνησε από μαθητές 13 χρονών που διεκδικούσαν δωρεάν εκπαίδευση, και αναδείχθηκε σε γενικό κοινωνικό αίτημα, που έγινε γνωστό ως «εξέγερση των πιγκουίνων». Το κίνημα ανέκαμψε και το 2011 όταν μαθητές, φοιτητές και εκπαιδευτικοί κινητοποιήθηκαν ενάντια στο νομοσχέδιο για την αναδιάρθρωση της εκπαίδευσης και την καταβολή διδάκτρων, ζητώντας «δημόσια, δωρεάν, ποιοτική παιδεία», αμφισβητώντας συνολικότερα το νεοφιλελεύθερο οικονομικό μοντέλο, ενώ νέο κύμα κινητοποιήσεων έλαβε χώρα το 2015. Το καλοκαίρι του 2018, το μαθητικό και φοιτητικό κίνημα επανήλθαν δριμύτατα, και με πολύμηνες κινητοποιήσεις εναντιώθηκαν εκ νέου στις ιδιωτικοποιήσεις στην εκπαίδευση, ενώ μια σειρά διεκδικήσεων είχαν ξεκινήσει με την απεργία αρκετών εβδομάδων των εκπαιδευτικών, και άλλων κλάδων (μεταλλωρύχοι, Ενιαίο Κεντρικό Συνδικάτο Εργατών (CUT), η Εθνική Ένωση Εφοριακών Υπαλλήλων (ANEF) και η Φοιτητική Ομοσπονδία Χιλής (Confech) το περασμένο καλοκαίρι. 1
Ραγδαίες εξελίξεις
Η χώρα φαίνεται να ζει σήμερα ιστορικές στιγμές, καθώς τα γεγονότα εξελίσσονται ραγδαία. Οι κάτοικοι του Σαντιάγκο ξύπνησαν το Σάββατο 19/10/19 σε μια πόλη που περιπολούνταν από τον στρατό, για πρώτη φορά μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας το 1990. Ωστόσο, αυτό δεν πτόησε χιλιάδες πολίτες, στην πλειονότητά τους μαθητές και φοιτητές, να κατεβούν και πάλι τις επόμενες μέρες στους δρόμους της πρωτεύουσας και άλλων μεγάλων πόλεων στις ακτές του Ειρηνικού, όπως το Βαλπαραΐσο, για ένα «κονσέρτο» κατσαρόλας – γνωστό τρόπο διαμαρτυρίας που πρωτοεμφανίστηκε στη Χιλή το 1973 μετά το πραξικόπημα του Πινοσέτ – για να ηχήσει δυνατά η αντίδρασή τους απέναντι στις πολιτικές του δισεκατομμυριούχου δεξιού προέδρου Σεμπαστιάν Πινιέρα, παρά και στην κήρυξη της κατάστασης έκτακτης ανάγκης και την ανάθεση της ασφάλειας της χώρας στον στρατό.
Συνθήματα όπως «Φτάνει η εκμετάλλευση», και η «Η Χιλή ξύπνησε» που διακινήθηκαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αντανακλούν την μεγαλύτερη, εδώ και δεκαετίες, κοινωνική κρίση αντιμετωπίζει η χώρα. Κρίση η οποία σοβούσε και ξέσπασε με την απλή και μόνο ανακοίνωση της αύξησης της τιμής των εισιτηρίων του μετρό από τα 800 στα 830 πέσος (περίπου 1,04 ευρώ), ποσό ιδιαίτερα υψηλό για το επίπεδο ζωής των πολιτών και ιδιαίτερα των μαθητών και φοιτητών, στους οποίους μάλιστα η κυβέρνηση «συνέστησε» να ξυπνάνε νωρίτερα, για να αποφεύγουν τις ώρες αιχμής, κατά τις οποίες η τιμή των εισιτηρίων είναι υψηλότερη.
Οι διαμαρτυρίες συνεχίστηκαν όλη τη βδομάδα, μετατρέποντας το Σαντιάγκο σε θέατρο βίαιων συγκρούσεων μεταξύ διαδηλωτών και αστυνομίας, την Παρασκευή 18 Οκτώβρη 2019. Εκατοντάδες μαθητές/φοιτητές είχαν καταλάβει τους σταθμούς του μετρό παρακινώντας τους επιβάτες να μην πληρώσουν εισιτήριο για την μετακίνησή τους.
Η καταστολή ήταν βίαιη και η κατάσταση εκτροχιάστηκε με αποτέλεσμα να γίνουν βανδαλισμοί στο σύνολο σχεδόν των 164 σταθμών του δικτύου του μετρό της πόλης, – ενός από τα πιο σύγχρονα της Λατινικής Αμερικής και το μεγαλύτερο σε μήκος (140 km), από όπου διέρχονται 3.000.000 περίπου επιβάτες καθημερινά. Σημαντικές καταστροφές υπέστησαν οι μπάρες των μηχανημάτων ακύρωσης των εισιτηρίων των περισσότερων σταθμών, περίπου 10 σταθμοί καταστράφηκαν ολοσχερώς, ενώ πυρπολήθηκαν και κάηκαν 16 λεωφορεία.
Άγριες οδομαχίες έλαβαν χώρα σε διάφορες περιοχές της πρωτεύουσας, όπου οι διαδηλωτές είχαν υψώσει οδοφράγματα, εκσφενδόνιζαν βόμβες μολότοφ και συγκρούονταν με την αστυνομία, η οποία εκτός από ρίψη νερού και δακρυγόνων, έκανε και χρήση όπλων με σφαίρες καουτσούκ και υπήρξαν σοβαροί τραυματισμοί πολιτών. Η Erika Ortega Sanoja, βενεζουελάνα δημοσιογράφος του RT, δημοσίευσε στο διαδίκτυο σοκαριστικά βίντεο με σκηνές χάους από την πόλη την Παρασκευή, όπου ακούγονται πυροβολισμοί. Σε ένα από αυτά νεαρή γυναίκα φαίνεται να βάλλεται από σφαίρα και να πέφτει αιμόφυρτη στο έδαφος. Σε άλλο βίντεο δίπλα στο σώμα της γυναίκας υπάρχει μεγάλη ποσότητα αίματος ενώ άλλοι διαδηλωτές που βρίσκονται κοντά της προσπαθούν να της παράσχουν τις πρώτες βοήθειες. Σε άλλο βίντεο που έχει προκαλέσει σάλο για την αγριότητά του, δείχνει διαδηλωτή που αναγκάζεται από τις αρχές να φύγει τρέχοντας να πυροβολείται πισώπλατα. Η αστυνομία από την πλευρά της έκανε λόγο για 57 τραυματισμένους αστυνομικούς και για 180 συλλήψεις, και το σύνολο του δικτύου του μετρό έκλεισε γιατί δεν διασφαλιζόταν η ασφάλεια επιβατών και εργαζομένων.
Στο Σαντιάγκο, απέναντι στους στρατιωτικούς που είχαν αναπτυχθεί στην πλατεία Ιταλίας, οι διαδηλωτές κράδαιναν τις φωτογραφίες των εξαφανισθέντων κατά τη διάρκεια της χούντας του Πινοσέτ (1973-1990) όπου ο αριθμός τους μαζί με εκείνον των νεκρών είχε ξεπεράσει τους 3.200.
Ο Πινιέρα έντρομος μπροστά στις αντιδράσεις της νεολαίας και του λαού, κατέβασε τα τανκς στους δρόμους, και ανίκανη να αντιμετωπίσει την κατάσταση η κυβέρνηση του, – που με την πολιτική της και με το πρόγραμμα των ιδιωτικοποιήσεων οδηγεί καθημερινά όλο και περισσότερους εργαζόμενους στην απόλυτη ένδεια και βάζει στο περιθώριο χιλιάδες νέους που αδυνατούν να χρηματοδοτήσουν οι ίδιοι τις σπουδές τους, – το βράδυ της Παρασκευής κήρυξε την χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, αναθέτοντας στον στρατό, με επικεφαλής τον στρατηγό Javier Iturriaga del Campo, να ελέγξει την κατάσταση. Ο στρατός κάνει περιπολίες στην πόλη και έχει επιβάλλει απαγόρευση της κυκλοφορίας από τις 06:00-07:00, χωρίς να έχει ανακοινωθεί κάτι για το διάστημα ισχύος της απαγόρευσης.
«Η αύξηση της τιμής του εισιτηρίου του μετρό είναι σύννομη, ανταποκρίνεται στην αύξηση της τιμής του πετρελαίου και του δολαρίου, και καθορίστηκε από ειδικούς», είχε υποστηρίξει αρχικά ο πρόεδρος Πινιέρα, ανακοινώνοντας πως η κυβέρνησή του θα οργανώσει «διατομεακό διάλογο» ώστε να ελαφρύνει την κατάσταση των πολιτών που πλήττονται από αυτήν την αύξηση.
Ωστόσο, μπροστά στην χαοτική κατάσταση που επικρατεί στην πρωτεύουσα και στις άλλες πόλεις της χώρας, αλλά κυρίως στη σθεναρή αντίσταση του λαού της Χιλής, που υπήρξε πειραματόζωο στην εφαρμογή των πιο ακραίων νεοφιλελεύθερων πολιτικών του Φρήντμαν, αυτοπροσώπως, και της σχολής του Σικάγου, κατά την διάρκεια της πιο σκοτεινής περιόδου της ιστορίας της χώρας, την περίοδο της αιμοσταγούς χούντας του Πινοσέτ, – πολιτικές που συνεχίζονται και σήμερα, – ο Πινιέρα αναγκάστηκε να πάρει πίσω την αύξηση της τιμής των εισιτηρίων. Αυτή η κίνηση όμως, φαίνεται πια να είναι απλά μια αναδίπλωση, αφού και η άγρια καταστολή συνεχίζεται, τα τανκς βγήκαν στους δρόμους, και οι συγκρούσεις άφησαν πίσω τους τουλάχιστον δεκατρείς νεκρούς, – υπάρχουν τέσσερα βίντεο που δείχνουν αστυνομικούς να πατάνε με οχήματα διαδηλωτές, ενώ άλλα βίντεο δείχνουν στρατιώτες να κάνουν χρήση κοκαΐνης, πριν πάνε να χτυπήσουν τους διαδηλωτές. Δεκάδες είναι οι τραυματίες από σφαίρες καουτσούκ σε οφθαλμολογικές κλινικές, και οι εγκαυματίες, και πολλοί οι αγνοούμενοι. 10.500 αστυνομικοί και στρατιώτες έχουν αναπτυχθεί, ενώ έγιναν 1906 συλλήψεις διαδηλωτών.
Ο Πινιέρα, σε διάγγελμά του, δήλωσε πως βρίσκεται «… σε πόλεμο εναντίον ενός εχθρού ισχυρού, αδυσώπητου, που δεν σέβεται τίποτε και κανέναν κι είναι έτοιμος να κάνει χρήση βίας και να εγκληματήσει χωρίς κανένα όριο», χαρακτηρίζοντας τους διαδηλωτές «εγκληματική οργάνωση». Τα ΜΜΕ σιωπούν στη Χιλή για τα τεκταινόμενα και οι πολίτες καλούν τα διεθνή μέσα να ενημερώσουν την διεθνή κοινή γνώμη. Υπάρχουν καταγγελίες για βιασμούς από αστυνομικούς και στρατιώτες, μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το ίνσταγκραμ, έχουν μπλοκαριστεί, τα περιστατικά σωματικής βίας σε βάρος των διαδηλωτών, ή ακόμα και συλληφθέντων, πολλαπλασιάζονται…
Όμως, φαίνεται πως η ορμή των εξελίξεων είναι δύσκολο να ανακοπεί. Σε γενική απεργία καλούν τα συνδικάτα των εργατών σε ορυχεία και των λιμενεργατών για να στηρίξουν τις διαδηλώσεις. Οι εργάτες ενός από τα μεγαλύτερα ιδιωτικά ορυχεία κάλεσαν τους συναδέλφους τους να παραλύσουν κάθε δραστηριότητα μαζί με άλλους παραγωγικούς τομείς. «Θα συνεχίσουμε τη γενική απεργία μέχρι να σπάσουμε την κατάσταση έκτακτης ανάγκης, να διώξουμε τον στρατό από τους δρόμους, να νικήσουμε την κυβέρνηση Πινιέρα και να ικανοποιηθούν όλα τα αιτήματα των εργαζομένων, των λαϊκών στρωμάτων, των νέων, των συνταξιούχων και των γυναικών», έγραφε η ανακοίνωση τους, επισημαίνοντας πως η αύξηση της τιμής των εισιτηρίων ήταν ένα μικρό μόνο μέρος των ανισοτήτων που πλήττουν καθημερινά τον λαό. Οι εργάτες στο λιμάνι του Βαλπαραΐσο, τέλος, με ανακοίνωσή τους καταγγέλλουν την απόφαση του Πινιέρα και δηλώνουν την στήριξή τους στις μαζικές κοινωνικές διαδηλώσεις.
βλέπε Σελιδοδείκτης, «Όσο οι εκπαιδευτικοί στέκονται όρθιοι»
της Λίτσας Φρυδά
Σοπράνο «σπάει» τη σιγή που επέβαλε ο στρατός
Ο τρομοκρατημένος από το ξέσπασμα της λαϊκής οργής πρόεδρος Σεμπάστιαν Πινιέρα, επέβαλλε μέτρα εκτάκτου ανάγκης σε μεγάλο μέρος της χώρας. «Η δημοκρατία δεν έχει μόνο δικαίωμα, έχει υποχρέωση να αμυνθεί, χρησιμοποιώντας όλα τα όργανα που διαθέτει (…) για να αγωνιστεί εναντίον όσων προσπαθούν να την καταστρέψουν», είχε δηλώσει. Έτσι, οι αρχές, πέρα από τις δεκάδες δολοφονίες διαδηλωτών και τους βιασμούς γυναικών από άνδρες της αστυνομίας, προχώρησαν σε απαγόρευση κυκλοφορίας και επιβολή πλήρους ησυχίας κατά την διάρκεια της νύχτας, διατάσσοντας τους πολίτες «να παραμείνουν ήρεμοι» και «στα σπίτια τους». Την συγκεκριμένη απαγόρευση έσπασε μια σοπράνο σε μια γειτονιά από τις πέντε περιφέρειες της χώρας όπου επεβλήθη η κατάσταση έκτακτης ανάγκης από τον στρατό, με το τραγούδι της να «ταξιδεύει» σε όλα τα γύρω διαμερίσματα. Προσφέροντας μερικές στιγμές ηρεμίας και αγαλλίασης στους γείτονές της αλλά επιβεβαιώνοντας παράλληλα ότι η ομορφιά μπορεί να νικήσει την ασχήμια του στρατού και των κατασταλτικών δυνάμεων. Με το που τέλειωσε το τραγούδι της, όλη η γειτονιά ξέσπασε σε χειροκροτήματα και έντονες επευφημίες…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου