Ένα δυστοπικό σκηνικό, που κάποια χρόνια πριν θα θύμιζε ταινία επιστημονικής φαντασίας, εξελίχθηκε τις προηγούμενες μέρες στο Ηνωμένο Βασίλειο με αφορμή την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των Α levels για τους μαθητές της χώρας. Τα γεγονότα δείχνουν ότι το σύστημα δεν στερείται φαντασίας όταν πρόκειται να τσακίσει τα εκπαιδευτικά και εργασιακά δικαιώματα αυτών που προέρχονται από τα φτωχότερα στρώματα. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.
Τα A levels είναι οι εξετάσεις που δίνουν οι 18χρονοι στο Ηνωμένο Βασίλειο, συνήθως σε τρία μαθήματα, για την εισαγωγή τους στα Πανεπιστήμια. Τα Πανεπιστήμια «προσφέρουν θέσεις» με βάση την πρόβλεψη των βαθμών που θα λάβουν οι μαθητές σε αυτές τις εξετάσεις και ο υποψήφιος θα πρέπει να έχει μια συγκεκριμένη βαθμολογία για να εξασφαλίσει και μια αντίστοιχη θέση στο Πανεπιστήμιο που επιθυμεί. Επίσης τα αποτελέσματα των A levels χρησιμοποιούνται και για την ανεύρεση θέσης εργασίας.
Η διακοπή των μαθημάτων στο Ηνωμένο Βασίλειο λόγω του Covid-19 οδήγησε στη ματαίωση των εξετάσεων αυτών και πολλοί τότε τη θεώρησαν ως απόδειξη ότι το εκπαιδευτικό σύστημα μπορεί να επιζήσει και χωρίς εξετάσεις. Όμως η «λύση» που δόθηκε από το σύστημα απέδειξε για μια ακόμα φορά τη σκληρότητά του. Το διαβόητο «αγγλοσαξονικό» μοντέλο έκανε και πάλι το θαύμα του. Έτσι αποφασίστηκε να χρησιμοποιηθεί ένας συγκεκριμένος αλγόριθμος που μέσω υπολογιστικού προγράμματος θα βαθμολογούσε τους μαθητές.
Αρχικά είχε αποφασιστεί οι βαθμοί να αποδοθούν με βάση τις εκτιμήσεις των εκπαιδευτικών που δίδασκαν τους μαθητές και τα mock tests (τεστ προσομοίωσης) που ήδη είχαν δώσει. Ωστόσο η Ofqual, η υπεύθυνη υπηρεσία για τη διοργάνωση και την επίβλεψη των εξετάσεων, αποφάσισε ότι πρέπει να συνυπολογιστούν και άλλοι παράμετροι για να υπάρχει μια πιο «δίκαιη» κατανομή των βαθμών και να «εξισορροπηθούν» με αυτόν τον τρόπο είτε η επιείκεια είτε η αυστηρότητα των εκπαιδευτικών. Όπως είχε δηλώσει ο υπουργός Παιδείας της Σκοτίας, «οι εκπαιδευτικοί είναι συνήθως αισιόδοξοι και φιλόδοξοι για τους μαθητές τους, ενώ ένα εξεταστικό σύστημα κάνει κάτι διαφορετικό». Αυτό το «διαφορετικό» το βίωσαν με επώδυνο τρόπο δεκάδες χιλιάδες μαθητές του Ηνωμένου Βασιλείου…
Η αλήθεια είναι ότι το σύνολο των παραμέτρων του αλγόριθμου είναι για δυνατούς λύτες. Όμως αυτά που φαίνεται ότι έπαιξαν τελικά καθοριστικό ρόλο ήταν οι προηγούμενες επιδόσεις του σχολείου και της εξεταστικής περιφέρειας στις αντίστοιχες εξετάσεις, η κατάταξη του σχολείου στους αξιολογικούς πίνακες, οι βαθμοί των μαθητών σε προηγούμενες εξεταστικές δοκιμασίες και το σύνολο των επιδόσεων των μαθητών μιας συγκεκριμένης ομάδας.
Παρά το γεγονός ότι συνολικά ο αριθμός των μαθητών που έλαβε Α έως C –βαθμοί που εξασφαλίζουν την εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο- αυξήθηκε κατά 2,4% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, το 40% των βαθμών που αποδόθηκαν από τους εκπαιδευτικούς μειώθηκαν με τη χρήση του αλγόριθμου: το 35,6% «προσαρμόστηκε» κατά ένα βαθμό πιο κάτω, το 3,3% κατά δύο βαθμούς και 0,3% κατά τρεις. Υπήρχαν περιπτώσεις μαθητών που ενώ οι εκπαιδευτικοί τους είχαν βαθμολογήσει με Α βρέθηκαν να βαθμολογούνται τελικά με C, ακόμα και με Ε! Για τους περισσότερους μαθητές αυτό σήμαινε ότι σε καμία περίπτωση δεν θα γίνονταν δεκτοί είτε στο Πανεπιστήμιο που είχαν επιλέξει είτε γενικά στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Το μεγαλύτερο σκάνδαλο βρίσκεται όμως αλλού. Είναι το γεγονός ότι στα ιδιωτικά σχολεία (independent schools, στα οποία φοιτά το 7% των μαθητών) οι μαθητές που βαθμολογήθηκαν με Α και πάνω είναι 4,7% περισσότεροι από πέρσι, όταν στα δημόσια σχολεία (comprehensive schools, στα οποία φοιτά το 90% των μαθητών) το αντίστοιχο ποσοστό είναι 2%. Η «προσαρμογή» των βαθμών προς τα κάτω με βάση των αλγόριθμο έπληξε κυρίως τους φτωχούς μαθητές. Ειδικά στη Σκοτία, οι βαθμοί των μαθητών από υποβαθμισμένα περιβάλλοντα μειώθηκαν κατά 15,2%, ενώ για τους πιο πλούσιους μαθητές κατά 6,9%. Ο βασικός λόγος για αυτή τη διαφορά είναι το γεγονός ότι αλγόριθμος έδωσε μεγαλύτερο βάρος στις ιστορικές επιδόσεις των εξεταστικών κέντρων, δηλαδή της κάθε περιοχής, με αποτέλεσμα, σε περιοχές στις οποίες φοιτούν μαθητές από εργατικά και φτωχά στρώματα και που κατά τεκμήριο έχουν πιο χαμηλές επιδόσεις λόγω κοινωνικοοικονομικών συνθηκών, να βλέπουν τους βαθμούς τους να κατακρημνίζονται. Και μάλιστα σε μια περίοδο που η νεολαία που προέρχεται από τα στρώματα αυτά πλήττεται ακόμα περισσότερο από την οικονομική και κοινωνική κρίση λόγω της πανδημίας.
Με την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων χιλιάδες μαθητές συγκεντρώθηκαν έξω από το Υπουργείο Παιδείας της χώρας, ζητώντας αυτά να ανακληθούν. Τα συνθήματα «F*ck the algorithm» και «Να με κρίνετε με βάση τη δουλειά μου και όχι τον ταχυδρομικό μου κώδικα» με ταυτόχρονο αίτημα την παραίτηση του Υπουργού Παιδείας κυριάρχησαν έξω από το κτίριο. Μετά τη γενική κατακραυγή, αποφασίστηκε ότι θα παρθούν υπόψη μόνο οι βαθμοί των εκπαιδευτικών, αποτελώντας μια σημαντική νίκη για τους μαθητές. Οι υπουργοί Παιδείας ζήτησαν «συγγνώμη για την αναστάτωση». Ωστόσο ο Μπόρις Τζόνσον, ακόμα και μετά τη γενική κατακραυγή, δήλωνε ότι οι βαθμοί ήταν «απόλυτα αξιόπιστοι».
Η επιλογή του αλγόριθμου για την εισαγωγή στα Πανεπιστήμια έδειξε πια με γυμνό οφθαλμό και με εμφατικό τρόπο το βαθιά ταξικό εκπαιδευτικό σύστημα του Ηνωμένου Βασιλείου. Ταυτόχρονα δείχνει ότι η χρήση των δεδομένων (data) που θεωρούν τόσο αξιόπιστα όλοι οι ινστρούχτορες των νεοσυντηρητικών και νεοφιλελεύθερων αναδιαρθρώσεων στην εκπαίδευση –μη εξαιρουμένων αυτών της δικής μας χώρας– έχει αυστηρά ταξικό πρόσημο. Το «τι λένε τα κομπιούτερς και οι αριθμοί» καθορίζεται αυστηρά από την πολιτική που θέλει το ακόμα μεγαλύτερο βάθεμα του χάσματος μεταξύ του πλούτου και της φτώχειας, της επιλογής με βάση το εισόδημα, το χρώμα, τη φυλή. Αυτό ας το πάρουμε σοβαρά υπόψη μας και στον δικό μας αγώνα ενάντια στην αξιολόγηση και στην μέτρηση των πάντων με τη μεζούρα των αντιλαϊκών και αντιεκπαιδευτικών πολιτικών τους.
(Στο 10ο τεύχος του Σελιδοδείκτη που θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες, το άρθρο της Diane Reay, καθηγήτριας στο Πανεπιστήμιο του Cambridge, με τίτλο «Νεοφιλελευθερισμός και Υποεκπαίδευση της Εργατικής Τάξης στη Βρετανία» δείχνει με εμπεριστατωμένο τρόπο τις επιπτώσεις της εκπαιδευτικής πολιτικής στους μαθητές της εργατικής τάξης της χώρας.)
της Αιμιλίας Τσαγκαράτου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου