Με τη γνωστή αιφνιδιαστική τακτική του Υπ. Παιδείας ψηφίστηκε τέλος Μάρτη η τροπολογία για την ειδική αγωγή και τους αναπληρωτές, η οποία, μεταξύ άλλων, προβλέπει με Υπ. Απόφαση τον “ειδικό” τρόπο πρόσληψης των αναπληρωτών στην ειδική αγωγή. Τι αλλάζει το υπουργείο και γιατί; Αυτές οι αλλαγές αφορούν μόνο την ειδική αγωγή και τι θα γίνει με τον τρόπο πρόσληψης γενικότερα;
Γιατί τόση επιμονή για την αλλαγή του τρόπου πρόσληψης; Είναι αδύνατο να καταλάβουμε τις πραγματικές επιδιώξεις του Υπουργείου Παιδείας, αν δε δούμε το συνολικό πολιτικό πλαίσιο που εντάσσεται τόσο σε επίπεδο πολιτικών απασχόλησης όσο και στη σύνδεσή τους με την εκπαιδευτική πολιτική.
Η Βαγγελίτσα Δινοπούλου και η Αγγελική Τσιμικλή είναι αναπληρώτριες δασκάλες, μέλη του Συντονιστικού Αναπληρωτών-Αδιόριστων. Ο Κώστας Τουλγαρίδης είναι εκπαιδευτικός Φυσικής Αγωγής, πρόεδρος του ΣΕΠΕ Κ. Σωτηρίου.
Άλλωστε φαίνεται όλο και πιο καθαρά και στους ανυποψίαστους ότι όλα τα επιμέρους μέτρα, αιφνιδιαστικές τροπολογίες και Υπ. Αποφάσεις, όσο και αν προσπαθεί το υπουργείο να τα εμφανίσει ως αναγκαίες επιμέρους ρυθμίσεις, αποτελούν ψηφίδες ενός συνολικού σχεδίου, το οποίο έχει συμφωνηθεί με την ΕΕ και τους θεσμούς και προωθείται απαρέγκλιτα από το υπουργείο με κάθε τρόπο, συγκάλυψη και τετελεσμένα.
Σε ποιο συνολικό πολιτικό πλαίσιο, ποιες επιδιώξεις;
Η εφαρμογή του 3ου Μνημονίου (ψηφισμένο από ΣΥΡΙΖΑ, ΑΝΕΛ, ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, Ποτάμι) και η διαπραγμάτευση για τη 2η αξιολόγηση από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ καθορίζουν τις επιδιωκόμενες μεταρρυθμίσεις στην παιδεία όσο και στα εργασιακά.
Κάποιες από τις βασικές απαιτήσεις των θεσμών είναι: η συρρίκνωση του δημοσίου, ο δραστικός περιορισμός της μόνιμης δουλειάς και η ελαστικοποίηση των όρων εργασίας και των μονίμων, με επιδίωξη αμφισβήτησης ακόμα και της μονιμότητας και η θεσμοθέτηση και επέκταση της ελαστικής εργασίας κάθε μορφής για τις νέες προσλήψεις.
Συνεπώς, διόλου τυχαία, η εν λόγω τροπολογία οριστικοποιεί ότι δεν θα γίνει κανένας διορισμός στην εκπαίδευση για τα επόμενα δύο χρόνια (!) τουλάχιστον, καθώς η δημόσια εκπαίδευση θεωρείται ως υπερβολικά μεγάλη. Ταυτόχρονα το περίφημο 3ετές σχέδιο μεταρρυθμίσεων για την εκπαίδευση που πήρε την έγκριση των θεσμών περιλαμβάνει την αλλαγή του συστήματος πρόσληψης με έμφαση στον τρόπο πρόσληψης και αφού μόνιμοι διορισμοί δε θα γίνουν, αποκαλύπτουν ότι στοχεύουν τους αναπληρωτές.
Όσο για τα εργασιακά, στα πλαίσια της πλήρους επέκτασης της ελαστικής εργασίας με κάθε μορφή, προωθείται η κατάργηση της σχετικά σταθερής ανανέωσης των συμβάσεων (για τους συμβασιούχους σε όλο το δημόσιο, άρα και για τους αναπληρωτές) με κεντρική απαίτηση να σταματήσει κάποιος να αποκτά δικαίωμα στην εργασία, λόγω της προϋπηρεσίας του, γεγονός που αποτυπώνεται σήμερα στη σταθερή επανάληψη πρόσληψης κάθε χρόνο. Με άλλα λόγια, θέλουν να καταργηθεί ακόμα και η σχετική «μονιμότητα» στην ελαστική εργασία, καθώς πρέπει να αντικατασταθεί από την εναλλαγή στην απασχόληση, άρα και στην ανεργία -δεν μπορεί να υπάρχει «μόνιμος» αναπληρωτής. Έτσι θα επιτυγχάνεται και η ανακύκλωση της ανεργίας και η στην πράξη μοιρασιά, εκ περιτροπής, μιας θέσης εργασίας σε περισσότερους εργαζόμενους.
Η ανακύκλωση της ανεργίας εκδηλώνεται παντού
Το 2017 εκδηλώνεται η αυστηρή τήρηση του ΠΔ Παυλόπουλου για τους 24 μήνες ως ανώτατο όριο στην επανάληψη των συμβάσεων και πολλαπλασιάζονται οι απλήρωτοι συμβασιούχοι σε όλη τη χώρα, γιατί αρνούνται να τους πληρώσουν επειδή υπερβήκανε τους 24 μήνες, ενώ η Γεροβασίλη δηλώνει κατηγορηματικά ότι δεν πρόκειται να γίνει καμία ανανέωση σύμβασης πέραν του τέλους του 2017.
Από την άλλη, στους εργολαβικούς εργαζόμενους σε υπηρεσίες του δημοσίου προβλέπεται υπερδιπλάσια μοριοδότηση των 6 μηνών ανεργίας έναντι της μοριοδότησης των 10 χρόνων εργασίας, ώστε σε κάθε διαδικασία πρόσληψης με τη λήξη των συμβάσεων, οι εργαζόμενοι να οδηγούνται σε απόλυση και να προηγούνται οι άνεργοι.
Ακόμα πιο χαρακτηριστικά φαίνεται η πολιτική της ΕΕ για την ελαστική εργασία στα κάθε είδους ευρωπαϊκά προγράμματα για την απασχόληση και τους «ωφελούμενους», όπου απαγορεύεται να ξαναδουλέψει κάποιος ως ωφελούμενος αμέσως. Αντίθετα υποχρεούται να περάσει κάποιο διάστημα στην ανεργία πριν τη νέα επαναπρόσληψη. Άλλωστε στα ευρωπαϊκά προγράμματα δεν υπάρχουν «τα βαρίδια» της όποιας πίεσης αποτυπώνεται στην ελληνική νομοθεσία σαν αποτέλεσμα των αγώνων για εργασία (επιτυχία του κινήματος για τη μονιμοποίηση των συμβασιούχων με το ΠΔ Παυλόπουλου το 2007, αγώνες εκπαιδευτικών και σταμάτημα των γραπτών διαγωνισμών του ΑΣΕΠ στην εκπαίδευση το 1998, ακύρωση στην πράξη του ν. 3848 ως Διαμαντοπούλου, επιβολή μιας νέας μορφής άτυπης επετηρίδας με βάση την προϋπηρεσία και εξασφάλιση των αναπληρωτών που δουλεύουν σταθερά ακόμα και 10 και 16 χρόνια, ανανεώσεις των συμβάσεων των συμβασιούχων σε άλλους χώρους του δημοσίου).
Στον χώρο της εκπαίδευσης οι παραπάνω δεσμεύσεις επιδιώκεται να προχωρήσουν με την αλλαγή του τρόπου πρόσληψης των αναπληρωτών.
Όλες οι τελευταίες ενέργειες του Υπουργείου Παιδείας (σύστημα πρόσληψης επί υπουργίας Φίλη, τροπολογία Γαβρόγλου στην ειδική αγωγή) επιδιώκουν να διαμορφώσουν ένα νέο σύστημα πρόσληψης εισάγοντας κριτήρια-προσοντολόγιο ως κατευθύνσεις του ΟΟΣΑ (αλλά και στην εφαρμογή του «απαράβατου» ν.3848), μεταθέτοντας την ευθύνη της αδιοριστίας στους εκπαιδευτικούς και στα «ελλιπή» προσόντα τους.
Το νέο σύστημα πρόσληψης θα κατοχυρώνει ότι το κράτος δεν έχει καμία υποχρέωση απέναντι σε αυτόν που απασχολεί επί χρόνια. Ταυτόχρονα δε θα δεσμεύει το κράτος για συγκεκριμένο αριθμό προσλήψεων σε θέσεις εργασίας που οφείλει να καλύψει. Ουσιαστικά, θα αποτρέπει κάθε κατοχύρωση δικαιώματος εργασίας στον αναπληρωτή που τη μια χρονιά μπορεί να δουλεύει και την άλλη όχι. Συστατικά στοιχεία ενός τέτοιου συστήματος πρόσληψης θα είναι η απαξίωση της προϋπηρεσίας (τόσο της παλιάς όσο και της επόμενης) και η μεταβλητότητα στα κριτήρια-προσόντα, ταυτόχρονα με την απαξίωση των επαγγελματικών δικαιωμάτων του πτυχίου. Έτσι θα δημιουργήσουν πίνακες «κινούμενη άμμο», με αποτέλεσμα να αποτρέπεται κάθε συλλογική πίεση για εργασία καθώς κάθε αδιόριoroς συνάδελφος θα βρίσκεται σε έναν ατομικό συνεχή αγώνα δρόμου για την απόκτηση νέων προσόντων που θα «μπορούν» να τον φέρουν πιο κοντά στο όνειρο της διεκδίκησης της θέσης του …αναπληρωτή, οδηγώντας τους εκπαιδευτικούς σ’ έναν εμφύλιο στην προσπάθεια να «φωτογραφίσει» ο καθένας τον εαυτό του σε μια πίτα που διαρκώς μικραίνει: καταστροφή χιλιάδων θέσεων εργασίας στη δημόσια εκπαίδευση (υπ. Απόφαση για ολοήμερο Δημοτικό και Νηπιαγωγείο, κατάργηση του υπεύθυνου δάσκαλου στο ολοήμερο, περικοπή ωρών μαθημάτων, συγχωνεύσεις τμημάτων, πλασματικά πλεονάσματα και συμπλήρωση ωραρίου από τη γενική στην ειδική -παράλληλη στήριξη κ.λπ.) καθώς και δυνατότητα να διδάσκουν όλοι όλα, καταργήσεις τμημάτων εργαστηρίων στα ΕΠΑΛ, αλλαγές στο Λύκειο, «σχολείο για όλους» χωρίς σταθερές δομές ειδικής αγωγής κ.α.
Με αυτό τον τρόπο, και ενώ προχωράει ανενόχλητο το σύνολο των αντιεκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων του συμφωνημένου με την ΕΕ και τον ΟΟΣΑ 3ετούς προγράμματος, μετά από 2 χρόνια, η επιτροπή εμπειρογνωμόνων θα διαπιστώσει ότι εξαιτίας των αλλαγών στην εκπαίδευση, την υπογεννητικότητα λόγω Μνημονίων, την πορεία ως οικονομίας και το 4ο Μνημόνιο που θα ’ρθει, δε χρειάζονται ή δεν μπορούν να γίνουν διορισμοί, με την όποια κυβέρνηση να τους μεταχρονολογεί για την επόμενη 3ετία, και ενόψει ενός επόμενου Μνημονίου!
Τι προέβλεπαν τα προηγούμενα σχέδια τους για το σύστημα πρόσληψης;
Τα παραπάνω βρίσκονται σε πλήρη συμφωνία και συνέχεια των δύο πιο πρόσφατων και ολοκληρωμένων προσπαθειών εφαρμογής αυτών των αλλαγών που και τώρα απαιτούν οι θεσμοί και η κυβέρνηση προσπαθεί να εμφανίσει ως αναγκαία επιλογή της: στις αλλαγές του Ν. 3848 της Διαμαντοπούλου και στο σχέδιο για τις προσλήψεις των αναπληρωτών του Φίλη το Μάη του 2016 που κατάφερε να ξεσηκώσει τους αναπληρωτές. Τα κοινά σημεία των δύο εκδοχών αλλαγής του τρόπου πρόσληψης μονίμων και αναπληρωτών είναι καταφανή όπως προκύπτει από τα παρακάτω:
0 ν.3848 της Διαμαντοπούλου έκλεισε τους πίνακες της προϋπηρεσίας διαγράφοντας εφεξής την όποια προϋπηρεσία (να μην ξεχνάμε ότι ξανάνοιξαν κάτω από τους αγώνες του εκπαιδευτικού κινήματος), έβαζε νέο προαπαιτούμενο το πιστοποιητικό παιδαγωγικής επάρκειας (το οποίο επαναφέρει και η τωρινή πολιτική ηγεσία), επέβαλλε τον διαγωνισμό του ΑΣΕΠ ως προϋπόθεση για να μπορείς να δουλέψει ακόμα και ως αναπληρωτής και καθιέρωνε το προσοντολόγιο (επιστημονικά προσόντα ώστε να απαξιώνονται τα επαγγελματικά δικαιώματα του πτυχίου και κοινωνικά κριτήρια). Κυρίως καθόριζε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον κατάταξης στους πίνακες με προσμέτρηση μορίων από τους δύο τελευταίους ΑΣΕΠ (οπότε κάθε φορά που θα γινόταν ο επόμενος -κάθε 2 χρόνια προβλέπει ο ν. 3848- θα άλλαζαν όλα στους πίνακες). Ταυτόχρονα απάλλασσε το κράτος από την υποχρέωση σε κάθε ΑΣΕΠ να προσδιορίζει συγκεκριμένο αριθμό διορισμών και συγκεκριμένο δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα αντικαθιστώντας το με το «διορισμοί με βάση τις ανάγκες της υπηρεσίας», ενώ την ίδια στιγμή προωθούσε την καταστροφή χιλιάδων θέσεων εργασίας με τις συγχωνεύσεις-καταργήσεις χιλιάδων σχολείων, την αύξηση του αριθμού των μαθητών στην τάξη στους 27 με σχέδιο τους 30 (δεν μπόρεσε λόγω των αντιδράσεών μας) και πολλά άλλα.
Στην ίδια κατεύθυνση κινούνταν και το σχέδιο Φίλη για τις προσλήψεις αναπληρωτών βασικά απαξίωνε την προϋπηρεσία βάζοντας «ταβάνι» με 16,8 μόρια όσα χρόνια και αν είχε δουλέψει κάποιος και άλλαζε τα δεδομένα εισάγοντας ως κριτήριο κατάταξης το βαθμό πτυχίου, αλλά κυρίως με την πρόβλεψη ότι αυτό το σύστημα θα ήταν μεταβατικό. Έτσι θα μπορούσαν σύντομα να διαφοροποιήσουν εκ νέου τα κριτήρια προσόντα, προσθέτοντας νέα ή/και διαφορετικά, ώστε να ανατρέπουν διαρκώς την κατάταξη των εκπαιδευτικών στους πίνακες.
Τι προβλέπει το νέο σύστημα πρόσληψης στην ειδική αγωγή
Ακριβώς σ’ αυτή την κατεύθυνση κινείται και η πρόσφατη τροπολογία και η Υπ. Απόφαση για τον τρόπο πρόσληψης στην ειδική αγωγή. Το φάντασμα της Διαμαντοπούλου και ο ν.3848 «βαραίνει» τη νέα πολιτική ηγεσία, καθώς δεν τίθεται σε καμία περίπτωση ζήτημα κατάργησης του υπάρχοντος νομοθετικού πλαισίου. Άλλωστε ο Γαβρόγλου επανειλημμένα έχει δηλώσει ότι «είμαστε υποχρεωμένοι να τηρήσουμε τη νομιμότητα και το θεσμικό πλαίσιο για την αξιολόγηση».
Η τροπολογία καθιερώνει -με νόμο πια- τη δυνατότητα με μια απλή υπουργική απόφαση (η οποία μπορεί να τροποποιείται από τον εκάστοτε υπουργό) να αλλάζουν τα κριτήρια πρόσληψης, αποδυναμώνει την προϋπηρεσία, εισάγει το προσοντολόγιο που απαιτεί ο ΟΟΣΑ (διδακτορικά, μεταπτυχιακά, σεμινάρια και ούτω καθεξής), μοριοδοτεί το πτυχίο απαξιώνοντας τα επαγγελματικά δικαιώματα που προκύπτουν από αυτό, ενώ για πρώτη φορά κοινωνικά κριτήρια, με χαρακτηριστικότερη την αναπηρία, εμφανίζονται ως «προσόντα» μοριοδότησης αντικαθιστώντας για παράδειγμα την ποσόστωση επί των προσλήψεων για τους συναδέλφους με αναπηρία. Την ίδια στιγμή προωθεί γοργά μέτρα για την καταστροφή χιλιάδων θέσεων εργασίας αλλά και τη δυνατότητα «να τα κάνουν όλοι όλα», και άρα να καλύπτουν τις θέσεις εργασίας στην ειδική αγωγή εκπαιδευτικοί από τη γενική ακόμα και χωρίς κριτήρια ένταξης στην ΕΑΕ (π.χ. συμπλήρωση ωραρίου στην παράλληλη στήριξη).
Γίνεται πλέον φανερό ότι αυτή είναι και η κατεύθυνση του Υπουργείου και για το νέο σύστημα πρόσληψή αναπληρωτών στη γενική αγωγή. Το σύστημα ως ειδικής έρχεται ως τεστ και επιδιώκει να προετοιμάσει την επέκτασή του με τις όποιες αναλογίες, στη γενική αγωγή. Είναι χαρακτηριστική η δήλωση του υπουργού ότι «οποιοσδήποτε έχει πτυχίο, δε σημαίνει ότι είναι κατάλληλος να διδάξει», ανοίγοντας συνολικά τη συζήτηση για απαξίωση των εργασιακών δικαιωμάτων που απορρέουν από το πτυχίο ooς κριτήριο εισόδου στην εργασία. Αντί αυτού είναι σαφές ότι οι διαρκείς πιστοποιήσεις θα αποτελούν βασικό στοιχείο ελέγχου ενός εκπαιδευτικού μέσα από την πολλαπλή αξιολόγηση, και επομένως και διαφορετική μοριοδότηση, των προγραμμάτων σπουδών των διάφορων τμημάτων, των μεταπτυχιακών και άλλων τίτλων για να καταλήξουν όλα στην «πολυπόθητη» αξιολόγηση των εκπαιδευτικών που επιτάσσουν θεσμοί και ΕΕ. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που το ΠΔ 152 για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών παραμένει σε ισχύ.
Είναι δεδομένη η προσήλωση της κυβέρνησης και του υπ. παιδείας στην υλοποίηση των εντολών ΕΕ και ΟΟΣΑ μπορούμε να καταλάβουμε τη δέσμευσή τους -όπως άλλωστε σε όλα τα επίπεδα ως πολιτικής ζωής- να υλοποιήσουν ό,τι δεν μπόρεσαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις και υπουργοί παιδείας: να διατηρήσουν και να εφαρμόσουν τους μνημονιακούς νόμους Διαμαντοπούλου-Αρβανιτόπουλου και ιδιαίτερα τον ν.3848. Φαίνεται ότι είναι δεδομένη η δέσμευση για επαναφορά όλων των ρυθμίσεων του ν. 3848 και η κάλυψη όλων των καθυστερήσεων στις οποίες τους υποχρέωσε το κίνημα.
Με όποια παραλλαγή το ίδιο αποτέλεσμα: λιγότερες θέσεις εργασία, επισφάλεια και απολύσεις.
Όποια παραλλαγή στην εφαρμογή του και αν προκρίνουν, το νέο σύστημα πρόσληψης που θα επιδιώξουν να περάσουν, θα χαρακτηρίζεται από τις αρχές που περιγράψαμε και θα αμφισβητούν ευθέως τη δυνατότητα για δουλειά σε χιλιάδες αναπληρωτές.
Κυρίως όμως πίσω από αυτόν τον σκληρό ανταγωνισμό και τον εμφύλιο των εκπαιδευτικών για τα μόρια και τις θέσεις εργασία το Υπουργείο επιδιώκει να περάσει τις μεταρρυθμίσει που θα καταργούν χιλιάδες θέσεις εργασίας ακόμα στην εκπαίδευση. Έτσι θα αποδειχτεί παραμύθι η δυνατότητα των νέων αδιόριστων να δουλέψουν καθώς όλο και περισσότερο θα ελαχιστοποιούνται οι θέσεις εργασίας. Είναι αστείο: αυτοί που καταργούν χιλιάδες θέσεις εργασίας στην εκπαίδευση και «κρατάνε» με το ασφαλιστικό όλο και πιο γερασμένους τους εκπαιδευτικούς στην τάξη μας μιλάνε για τον «πόνο» και τις «άοκνες προσπάθειές» τους να βρουν δουλειά οι νέοι αδιόριστοι εκπαιδευτικοί. Το πέρασμα των σχεδίων του Υπουργείου θα ‘ναι καταστροφικό και θα σημάνει αύξηση της ανεργίας για όλους.
Το νέο σύστημα πρόσληψης επαναφέρει το ίδιο παλιό σχέδιο που εδώ και 25 χρόνια προωθείται από την ΕΕ, τον ΟΟΣΑ και τις κυβερνήσεις του κεφαλαίου, για να βρει απέναντι τις αντιστάσεις του εκπαιδευτικού κινήματος. Τα επιχειρήματα των Κοντογιαννόπουλου, Αρσένη, κ.λπ. για την κατάργηση της επετηρίδας νεκρανασταίνονται εκ νέου. Αν οι αναπληρωτές σήμερα δουλεύουν με τους καλύτερους συγκριτικά όρους από όλους τους συμβασιούχους στο δημόσιο, αν δεν πέρασαν διαφοροποιήσεις στους όρους εργασίας τους μέσω των ευρωπαϊκών προγραμμάτων (ΕΣΠΑ), αν κρατιούνται με τα «δόντια» αυτές οι θέσεις εργασίας στην εκπαίδευση, αυτό οφείλεται στο εκπαιδευτικό κίνημα. Αν κάτι χρειάζεται για να διατηρήσουν αυτή την εργασία και κυρίως να τη μετατρέψουν σε μόνιμη σταθερή, αξιοπρεπή και κοινωνικά χρήσιμη, είναι να συνεχίσουν το νήμα των αγώνων του εκπαιδευτικού κινήματος για μαζικούς μόνιμους διορισμούς και διορισμούς με βάση το πτυχίο και την προϋπηρεσία. Καλούνται κυρίως να αλλάξουν προς το καλύτερο το περιεχόμενο των αγώνων ως εποχής μας. Να το κάνουν κοινωνικά ευαίσθητο, πιο συγκρουσιακό, πιο ανατρεπτικό, πιο αδιάλλακτο, πιο μαχητικό.
Αυτή την κρίσιμη ώρα δεν είναι μόνο ανόητη και επικίνδυνη, αλλά αντικειμενικά προδοτική η στάση όσων προσανατολίζουν τη συζήτηση για τα μόρια και τα προσόντα που πρέπει να υπάρχουν στο νέο σύστημα πρόσληψης στρώνοντας το χαλί στις επιδιώξεις του Υπουργείου.
των Βαγγελίτσα Δινοπούλου, Αγγελική Τσιμικλή &
Σε ποιο συνολικό πολιτικό πλαίσιο, ποιες επιδιώξεις;
Η εφαρμογή του 3ου Μνημονίου (ψηφισμένο από ΣΥΡΙΖΑ, ΑΝΕΛ, ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, Ποτάμι) και η διαπραγμάτευση για τη 2η αξιολόγηση από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ καθορίζουν τις επιδιωκόμενες μεταρρυθμίσεις στην παιδεία όσο και στα εργασιακά.
Κάποιες από τις βασικές απαιτήσεις των θεσμών είναι: η συρρίκνωση του δημοσίου, ο δραστικός περιορισμός της μόνιμης δουλειάς και η ελαστικοποίηση των όρων εργασίας και των μονίμων, με επιδίωξη αμφισβήτησης ακόμα και της μονιμότητας και η θεσμοθέτηση και επέκταση της ελαστικής εργασίας κάθε μορφής για τις νέες προσλήψεις.
Συνεπώς, διόλου τυχαία, η εν λόγω τροπολογία οριστικοποιεί ότι δεν θα γίνει κανένας διορισμός στην εκπαίδευση για τα επόμενα δύο χρόνια (!) τουλάχιστον, καθώς η δημόσια εκπαίδευση θεωρείται ως υπερβολικά μεγάλη. Ταυτόχρονα το περίφημο 3ετές σχέδιο μεταρρυθμίσεων για την εκπαίδευση που πήρε την έγκριση των θεσμών περιλαμβάνει την αλλαγή του συστήματος πρόσληψης με έμφαση στον τρόπο πρόσληψης και αφού μόνιμοι διορισμοί δε θα γίνουν, αποκαλύπτουν ότι στοχεύουν τους αναπληρωτές.
Όσο για τα εργασιακά, στα πλαίσια της πλήρους επέκτασης της ελαστικής εργασίας με κάθε μορφή, προωθείται η κατάργηση της σχετικά σταθερής ανανέωσης των συμβάσεων (για τους συμβασιούχους σε όλο το δημόσιο, άρα και για τους αναπληρωτές) με κεντρική απαίτηση να σταματήσει κάποιος να αποκτά δικαίωμα στην εργασία, λόγω της προϋπηρεσίας του, γεγονός που αποτυπώνεται σήμερα στη σταθερή επανάληψη πρόσληψης κάθε χρόνο. Με άλλα λόγια, θέλουν να καταργηθεί ακόμα και η σχετική «μονιμότητα» στην ελαστική εργασία, καθώς πρέπει να αντικατασταθεί από την εναλλαγή στην απασχόληση, άρα και στην ανεργία -δεν μπορεί να υπάρχει «μόνιμος» αναπληρωτής. Έτσι θα επιτυγχάνεται και η ανακύκλωση της ανεργίας και η στην πράξη μοιρασιά, εκ περιτροπής, μιας θέσης εργασίας σε περισσότερους εργαζόμενους.
Η ανακύκλωση της ανεργίας εκδηλώνεται παντού
Το 2017 εκδηλώνεται η αυστηρή τήρηση του ΠΔ Παυλόπουλου για τους 24 μήνες ως ανώτατο όριο στην επανάληψη των συμβάσεων και πολλαπλασιάζονται οι απλήρωτοι συμβασιούχοι σε όλη τη χώρα, γιατί αρνούνται να τους πληρώσουν επειδή υπερβήκανε τους 24 μήνες, ενώ η Γεροβασίλη δηλώνει κατηγορηματικά ότι δεν πρόκειται να γίνει καμία ανανέωση σύμβασης πέραν του τέλους του 2017.
Από την άλλη, στους εργολαβικούς εργαζόμενους σε υπηρεσίες του δημοσίου προβλέπεται υπερδιπλάσια μοριοδότηση των 6 μηνών ανεργίας έναντι της μοριοδότησης των 10 χρόνων εργασίας, ώστε σε κάθε διαδικασία πρόσληψης με τη λήξη των συμβάσεων, οι εργαζόμενοι να οδηγούνται σε απόλυση και να προηγούνται οι άνεργοι.
Ακόμα πιο χαρακτηριστικά φαίνεται η πολιτική της ΕΕ για την ελαστική εργασία στα κάθε είδους ευρωπαϊκά προγράμματα για την απασχόληση και τους «ωφελούμενους», όπου απαγορεύεται να ξαναδουλέψει κάποιος ως ωφελούμενος αμέσως. Αντίθετα υποχρεούται να περάσει κάποιο διάστημα στην ανεργία πριν τη νέα επαναπρόσληψη. Άλλωστε στα ευρωπαϊκά προγράμματα δεν υπάρχουν «τα βαρίδια» της όποιας πίεσης αποτυπώνεται στην ελληνική νομοθεσία σαν αποτέλεσμα των αγώνων για εργασία (επιτυχία του κινήματος για τη μονιμοποίηση των συμβασιούχων με το ΠΔ Παυλόπουλου το 2007, αγώνες εκπαιδευτικών και σταμάτημα των γραπτών διαγωνισμών του ΑΣΕΠ στην εκπαίδευση το 1998, ακύρωση στην πράξη του ν. 3848 ως Διαμαντοπούλου, επιβολή μιας νέας μορφής άτυπης επετηρίδας με βάση την προϋπηρεσία και εξασφάλιση των αναπληρωτών που δουλεύουν σταθερά ακόμα και 10 και 16 χρόνια, ανανεώσεις των συμβάσεων των συμβασιούχων σε άλλους χώρους του δημοσίου).
Στον χώρο της εκπαίδευσης οι παραπάνω δεσμεύσεις επιδιώκεται να προχωρήσουν με την αλλαγή του τρόπου πρόσληψης των αναπληρωτών.
Όλες οι τελευταίες ενέργειες του Υπουργείου Παιδείας (σύστημα πρόσληψης επί υπουργίας Φίλη, τροπολογία Γαβρόγλου στην ειδική αγωγή) επιδιώκουν να διαμορφώσουν ένα νέο σύστημα πρόσληψης εισάγοντας κριτήρια-προσοντολόγιο ως κατευθύνσεις του ΟΟΣΑ (αλλά και στην εφαρμογή του «απαράβατου» ν.3848), μεταθέτοντας την ευθύνη της αδιοριστίας στους εκπαιδευτικούς και στα «ελλιπή» προσόντα τους.
Το νέο σύστημα πρόσληψης θα κατοχυρώνει ότι το κράτος δεν έχει καμία υποχρέωση απέναντι σε αυτόν που απασχολεί επί χρόνια. Ταυτόχρονα δε θα δεσμεύει το κράτος για συγκεκριμένο αριθμό προσλήψεων σε θέσεις εργασίας που οφείλει να καλύψει. Ουσιαστικά, θα αποτρέπει κάθε κατοχύρωση δικαιώματος εργασίας στον αναπληρωτή που τη μια χρονιά μπορεί να δουλεύει και την άλλη όχι. Συστατικά στοιχεία ενός τέτοιου συστήματος πρόσληψης θα είναι η απαξίωση της προϋπηρεσίας (τόσο της παλιάς όσο και της επόμενης) και η μεταβλητότητα στα κριτήρια-προσόντα, ταυτόχρονα με την απαξίωση των επαγγελματικών δικαιωμάτων του πτυχίου. Έτσι θα δημιουργήσουν πίνακες «κινούμενη άμμο», με αποτέλεσμα να αποτρέπεται κάθε συλλογική πίεση για εργασία καθώς κάθε αδιόριoroς συνάδελφος θα βρίσκεται σε έναν ατομικό συνεχή αγώνα δρόμου για την απόκτηση νέων προσόντων που θα «μπορούν» να τον φέρουν πιο κοντά στο όνειρο της διεκδίκησης της θέσης του …αναπληρωτή, οδηγώντας τους εκπαιδευτικούς σ’ έναν εμφύλιο στην προσπάθεια να «φωτογραφίσει» ο καθένας τον εαυτό του σε μια πίτα που διαρκώς μικραίνει: καταστροφή χιλιάδων θέσεων εργασίας στη δημόσια εκπαίδευση (υπ. Απόφαση για ολοήμερο Δημοτικό και Νηπιαγωγείο, κατάργηση του υπεύθυνου δάσκαλου στο ολοήμερο, περικοπή ωρών μαθημάτων, συγχωνεύσεις τμημάτων, πλασματικά πλεονάσματα και συμπλήρωση ωραρίου από τη γενική στην ειδική -παράλληλη στήριξη κ.λπ.) καθώς και δυνατότητα να διδάσκουν όλοι όλα, καταργήσεις τμημάτων εργαστηρίων στα ΕΠΑΛ, αλλαγές στο Λύκειο, «σχολείο για όλους» χωρίς σταθερές δομές ειδικής αγωγής κ.α.
Με αυτό τον τρόπο, και ενώ προχωράει ανενόχλητο το σύνολο των αντιεκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων του συμφωνημένου με την ΕΕ και τον ΟΟΣΑ 3ετούς προγράμματος, μετά από 2 χρόνια, η επιτροπή εμπειρογνωμόνων θα διαπιστώσει ότι εξαιτίας των αλλαγών στην εκπαίδευση, την υπογεννητικότητα λόγω Μνημονίων, την πορεία ως οικονομίας και το 4ο Μνημόνιο που θα ’ρθει, δε χρειάζονται ή δεν μπορούν να γίνουν διορισμοί, με την όποια κυβέρνηση να τους μεταχρονολογεί για την επόμενη 3ετία, και ενόψει ενός επόμενου Μνημονίου!
Τι προέβλεπαν τα προηγούμενα σχέδια τους για το σύστημα πρόσληψης;
Τα παραπάνω βρίσκονται σε πλήρη συμφωνία και συνέχεια των δύο πιο πρόσφατων και ολοκληρωμένων προσπαθειών εφαρμογής αυτών των αλλαγών που και τώρα απαιτούν οι θεσμοί και η κυβέρνηση προσπαθεί να εμφανίσει ως αναγκαία επιλογή της: στις αλλαγές του Ν. 3848 της Διαμαντοπούλου και στο σχέδιο για τις προσλήψεις των αναπληρωτών του Φίλη το Μάη του 2016 που κατάφερε να ξεσηκώσει τους αναπληρωτές. Τα κοινά σημεία των δύο εκδοχών αλλαγής του τρόπου πρόσληψης μονίμων και αναπληρωτών είναι καταφανή όπως προκύπτει από τα παρακάτω:
0 ν.3848 της Διαμαντοπούλου έκλεισε τους πίνακες της προϋπηρεσίας διαγράφοντας εφεξής την όποια προϋπηρεσία (να μην ξεχνάμε ότι ξανάνοιξαν κάτω από τους αγώνες του εκπαιδευτικού κινήματος), έβαζε νέο προαπαιτούμενο το πιστοποιητικό παιδαγωγικής επάρκειας (το οποίο επαναφέρει και η τωρινή πολιτική ηγεσία), επέβαλλε τον διαγωνισμό του ΑΣΕΠ ως προϋπόθεση για να μπορείς να δουλέψει ακόμα και ως αναπληρωτής και καθιέρωνε το προσοντολόγιο (επιστημονικά προσόντα ώστε να απαξιώνονται τα επαγγελματικά δικαιώματα του πτυχίου και κοινωνικά κριτήρια). Κυρίως καθόριζε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον κατάταξης στους πίνακες με προσμέτρηση μορίων από τους δύο τελευταίους ΑΣΕΠ (οπότε κάθε φορά που θα γινόταν ο επόμενος -κάθε 2 χρόνια προβλέπει ο ν. 3848- θα άλλαζαν όλα στους πίνακες). Ταυτόχρονα απάλλασσε το κράτος από την υποχρέωση σε κάθε ΑΣΕΠ να προσδιορίζει συγκεκριμένο αριθμό διορισμών και συγκεκριμένο δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα αντικαθιστώντας το με το «διορισμοί με βάση τις ανάγκες της υπηρεσίας», ενώ την ίδια στιγμή προωθούσε την καταστροφή χιλιάδων θέσεων εργασίας με τις συγχωνεύσεις-καταργήσεις χιλιάδων σχολείων, την αύξηση του αριθμού των μαθητών στην τάξη στους 27 με σχέδιο τους 30 (δεν μπόρεσε λόγω των αντιδράσεών μας) και πολλά άλλα.
Στην ίδια κατεύθυνση κινούνταν και το σχέδιο Φίλη για τις προσλήψεις αναπληρωτών βασικά απαξίωνε την προϋπηρεσία βάζοντας «ταβάνι» με 16,8 μόρια όσα χρόνια και αν είχε δουλέψει κάποιος και άλλαζε τα δεδομένα εισάγοντας ως κριτήριο κατάταξης το βαθμό πτυχίου, αλλά κυρίως με την πρόβλεψη ότι αυτό το σύστημα θα ήταν μεταβατικό. Έτσι θα μπορούσαν σύντομα να διαφοροποιήσουν εκ νέου τα κριτήρια προσόντα, προσθέτοντας νέα ή/και διαφορετικά, ώστε να ανατρέπουν διαρκώς την κατάταξη των εκπαιδευτικών στους πίνακες.
Τι προβλέπει το νέο σύστημα πρόσληψης στην ειδική αγωγή
Ακριβώς σ’ αυτή την κατεύθυνση κινείται και η πρόσφατη τροπολογία και η Υπ. Απόφαση για τον τρόπο πρόσληψης στην ειδική αγωγή. Το φάντασμα της Διαμαντοπούλου και ο ν.3848 «βαραίνει» τη νέα πολιτική ηγεσία, καθώς δεν τίθεται σε καμία περίπτωση ζήτημα κατάργησης του υπάρχοντος νομοθετικού πλαισίου. Άλλωστε ο Γαβρόγλου επανειλημμένα έχει δηλώσει ότι «είμαστε υποχρεωμένοι να τηρήσουμε τη νομιμότητα και το θεσμικό πλαίσιο για την αξιολόγηση».
Η τροπολογία καθιερώνει -με νόμο πια- τη δυνατότητα με μια απλή υπουργική απόφαση (η οποία μπορεί να τροποποιείται από τον εκάστοτε υπουργό) να αλλάζουν τα κριτήρια πρόσληψης, αποδυναμώνει την προϋπηρεσία, εισάγει το προσοντολόγιο που απαιτεί ο ΟΟΣΑ (διδακτορικά, μεταπτυχιακά, σεμινάρια και ούτω καθεξής), μοριοδοτεί το πτυχίο απαξιώνοντας τα επαγγελματικά δικαιώματα που προκύπτουν από αυτό, ενώ για πρώτη φορά κοινωνικά κριτήρια, με χαρακτηριστικότερη την αναπηρία, εμφανίζονται ως «προσόντα» μοριοδότησης αντικαθιστώντας για παράδειγμα την ποσόστωση επί των προσλήψεων για τους συναδέλφους με αναπηρία. Την ίδια στιγμή προωθεί γοργά μέτρα για την καταστροφή χιλιάδων θέσεων εργασίας αλλά και τη δυνατότητα «να τα κάνουν όλοι όλα», και άρα να καλύπτουν τις θέσεις εργασίας στην ειδική αγωγή εκπαιδευτικοί από τη γενική ακόμα και χωρίς κριτήρια ένταξης στην ΕΑΕ (π.χ. συμπλήρωση ωραρίου στην παράλληλη στήριξη).
Γίνεται πλέον φανερό ότι αυτή είναι και η κατεύθυνση του Υπουργείου και για το νέο σύστημα πρόσληψή αναπληρωτών στη γενική αγωγή. Το σύστημα ως ειδικής έρχεται ως τεστ και επιδιώκει να προετοιμάσει την επέκτασή του με τις όποιες αναλογίες, στη γενική αγωγή. Είναι χαρακτηριστική η δήλωση του υπουργού ότι «οποιοσδήποτε έχει πτυχίο, δε σημαίνει ότι είναι κατάλληλος να διδάξει», ανοίγοντας συνολικά τη συζήτηση για απαξίωση των εργασιακών δικαιωμάτων που απορρέουν από το πτυχίο ooς κριτήριο εισόδου στην εργασία. Αντί αυτού είναι σαφές ότι οι διαρκείς πιστοποιήσεις θα αποτελούν βασικό στοιχείο ελέγχου ενός εκπαιδευτικού μέσα από την πολλαπλή αξιολόγηση, και επομένως και διαφορετική μοριοδότηση, των προγραμμάτων σπουδών των διάφορων τμημάτων, των μεταπτυχιακών και άλλων τίτλων για να καταλήξουν όλα στην «πολυπόθητη» αξιολόγηση των εκπαιδευτικών που επιτάσσουν θεσμοί και ΕΕ. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που το ΠΔ 152 για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών παραμένει σε ισχύ.
Είναι δεδομένη η προσήλωση της κυβέρνησης και του υπ. παιδείας στην υλοποίηση των εντολών ΕΕ και ΟΟΣΑ μπορούμε να καταλάβουμε τη δέσμευσή τους -όπως άλλωστε σε όλα τα επίπεδα ως πολιτικής ζωής- να υλοποιήσουν ό,τι δεν μπόρεσαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις και υπουργοί παιδείας: να διατηρήσουν και να εφαρμόσουν τους μνημονιακούς νόμους Διαμαντοπούλου-Αρβανιτόπουλου και ιδιαίτερα τον ν.3848. Φαίνεται ότι είναι δεδομένη η δέσμευση για επαναφορά όλων των ρυθμίσεων του ν. 3848 και η κάλυψη όλων των καθυστερήσεων στις οποίες τους υποχρέωσε το κίνημα.
Με όποια παραλλαγή το ίδιο αποτέλεσμα: λιγότερες θέσεις εργασία, επισφάλεια και απολύσεις.
Όποια παραλλαγή στην εφαρμογή του και αν προκρίνουν, το νέο σύστημα πρόσληψης που θα επιδιώξουν να περάσουν, θα χαρακτηρίζεται από τις αρχές που περιγράψαμε και θα αμφισβητούν ευθέως τη δυνατότητα για δουλειά σε χιλιάδες αναπληρωτές.
Κυρίως όμως πίσω από αυτόν τον σκληρό ανταγωνισμό και τον εμφύλιο των εκπαιδευτικών για τα μόρια και τις θέσεις εργασία το Υπουργείο επιδιώκει να περάσει τις μεταρρυθμίσει που θα καταργούν χιλιάδες θέσεις εργασίας ακόμα στην εκπαίδευση. Έτσι θα αποδειχτεί παραμύθι η δυνατότητα των νέων αδιόριστων να δουλέψουν καθώς όλο και περισσότερο θα ελαχιστοποιούνται οι θέσεις εργασίας. Είναι αστείο: αυτοί που καταργούν χιλιάδες θέσεις εργασίας στην εκπαίδευση και «κρατάνε» με το ασφαλιστικό όλο και πιο γερασμένους τους εκπαιδευτικούς στην τάξη μας μιλάνε για τον «πόνο» και τις «άοκνες προσπάθειές» τους να βρουν δουλειά οι νέοι αδιόριστοι εκπαιδευτικοί. Το πέρασμα των σχεδίων του Υπουργείου θα ‘ναι καταστροφικό και θα σημάνει αύξηση της ανεργίας για όλους.
Το νέο σύστημα πρόσληψης επαναφέρει το ίδιο παλιό σχέδιο που εδώ και 25 χρόνια προωθείται από την ΕΕ, τον ΟΟΣΑ και τις κυβερνήσεις του κεφαλαίου, για να βρει απέναντι τις αντιστάσεις του εκπαιδευτικού κινήματος. Τα επιχειρήματα των Κοντογιαννόπουλου, Αρσένη, κ.λπ. για την κατάργηση της επετηρίδας νεκρανασταίνονται εκ νέου. Αν οι αναπληρωτές σήμερα δουλεύουν με τους καλύτερους συγκριτικά όρους από όλους τους συμβασιούχους στο δημόσιο, αν δεν πέρασαν διαφοροποιήσεις στους όρους εργασίας τους μέσω των ευρωπαϊκών προγραμμάτων (ΕΣΠΑ), αν κρατιούνται με τα «δόντια» αυτές οι θέσεις εργασίας στην εκπαίδευση, αυτό οφείλεται στο εκπαιδευτικό κίνημα. Αν κάτι χρειάζεται για να διατηρήσουν αυτή την εργασία και κυρίως να τη μετατρέψουν σε μόνιμη σταθερή, αξιοπρεπή και κοινωνικά χρήσιμη, είναι να συνεχίσουν το νήμα των αγώνων του εκπαιδευτικού κινήματος για μαζικούς μόνιμους διορισμούς και διορισμούς με βάση το πτυχίο και την προϋπηρεσία. Καλούνται κυρίως να αλλάξουν προς το καλύτερο το περιεχόμενο των αγώνων ως εποχής μας. Να το κάνουν κοινωνικά ευαίσθητο, πιο συγκρουσιακό, πιο ανατρεπτικό, πιο αδιάλλακτο, πιο μαχητικό.
Αυτή την κρίσιμη ώρα δεν είναι μόνο ανόητη και επικίνδυνη, αλλά αντικειμενικά προδοτική η στάση όσων προσανατολίζουν τη συζήτηση για τα μόρια και τα προσόντα που πρέπει να υπάρχουν στο νέο σύστημα πρόσληψης στρώνοντας το χαλί στις επιδιώξεις του Υπουργείου.
των Βαγγελίτσα Δινοπούλου, Αγγελική Τσιμικλή &
Η Βαγγελίτσα Δινοπούλου και η Αγγελική Τσιμικλή είναι αναπληρώτριες δασκάλες, μέλη του Συντονιστικού Αναπληρωτών-Αδιόριστων. Ο Κώστας Τουλγαρίδης είναι εκπαιδευτικός Φυσικής Αγωγής, πρόεδρος του ΣΕΠΕ Κ. Σωτηρίου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου