Τρίτη 29 Νοεμβρίου 2022

Με ή χωρίς οικογένεια;

Από τον μυθικό Θεό Δία, που έκρυψε η μάνα από το μένος του πατέρα σε μια σπηλιά στο όρος Ίδη της Κρήτης, στον Οιδίποδα που οι γονείς του τον εγκατέλειψαν στον Κιθαιρώνα για να µην επαληθευτούν οι χρησµοί της Πυθίας έως τον µύθο του Μωϋσή που η Ισραηλίτισσα µητέρα του τον εναπόθεσε σε έναν πάπυρο στις όχθες του Νείλου για να τον βρει η κόρη του Φαραώ της Αιγύπτου.

Από τον Όλιβερ Τουίστ του Ντίκενς που γεννήθηκε μια νύχτα σε άσυλο στη Βρετανία του 19ου αιώνα και έγινε θύμα κακοποιητικών συμπεριφορών, στον μικρό Ρεμύ του «Χωρίς οικογένεια» του Γάλλου Μαλό ενός εγκαταλελειμμένου παιδιού, που «πωλείται» από τους θετούς γονείς του σε έναν περιοδεύοντα καλλιτέχνη.

Από τα ορφανά παιδιά του «Ξυπόλυτου Τάγματος» της Θεσσαλονίκης του 1941 που εκδιώχθηκαν από ορφανοτροφεία γιατί επιτάχθηκαν τα κτίρια από τους Ναζί και αφέθηκαν να βρουν τρόπο επιβίωσης, μέχρι τις παιδουπόλεις της Φρειδερίκης του 1947 ενός τραγικού επακόλουθου του εμφυλίου πολέμου με εγκληματικό σχέδιο.

Από τον ήρωα του Λουντέμη τον Μέλιο -ένα φτωχό και ορφανό αγόρι που το αφεντικό του δεν τον αφήνει να μορφωθεί, στις πάμφτωχες και υποσιτισμένες οικογένειές του ΄50 που δάνειζαν, νοίκιαζαν, «έδιναν» τα μικρά παιδιά τους προκειμένου να εξασφαλίσουν την επιβίωσή των ιδίων αλλά και ένα καλύτερο μέλλον για την οικογένεια που έμενε πίσω. Από τα παιδιά υπηρέτριες-παρακόρες σε πλούσια αστικές οικογένειές και παραγιούς για θελήματα μέχρι παιδιά κακοποιημένα, σε καθεστώς εκμετάλλευσης εντός δομών- ιδρυμάτων ( Μ.Κ.Ο , ιδιωτικές και ημικρατικές) φιλοξενίας μεταναστών, ασυνόδευτων ενηλίκων, ορφανοτροφείων, παιδικών χωριών και «κιβωτών».

Παρά το πέρασμα των αιώνων, των χρόνων και των εποχών τα περιστατικά παραμέλησης ή/και εγκατάλειψης παιδιών παραμένουν. Παράλληλα αυξάνεται και ο αριθμός των παιδιών μεταναστών και ασυνόδευτων προσφύγων που εγκαταλείπονται στη χώρα μας για μια καλύτερη τύχη. Η εγκατάλειψη των παιδιών είναι ένα σύνθετο φαινόμενο. Κοινωνικοί, οικονομικοί παράγοντες περιλαμβάνοντας τη φτώχια, την κοινωνική τάξη, τις έφηβες μητέρες χωρίς οικονομική στήριξη από το οικογενειακό τους περιβάλλον, γονείς χρήστες αλλά και ο ίδιος ο ρόλος των γονέων σε συνθήκες οικονομικής στέρησης και ανέχειας και πίεσης, ενοχοποιούνται για αυτό.

Οι ιστορίες εγκαταλελειμμένων παιδιών, αφημένων στην τύχη τους είναι οι ιστορίες που δείχνουν και αποτυπώνουν μια κοινωνία ολόκληρη. Δείχνουν τις αντιλήψεις, τις σκέψεις, τις αξίες, τις προτεραιότητες της κοινωνίας, τις πολιτικές προσεγγίσεις και τις λύσεις που βρίσκουν κάθε φορά για να αγκαλιάσουν τα παιδιά τους. Οι ιστορίες των παιδιών σε ιδρύματα είναι ζήτημα μελέτης, φροντίδας πραγματικής και όχι θέμα τηλεκανιβαλισμού. Είναι ζήτημα θεμελιωδών αξιών και ανάληψης ευθυνών κι όχι προϊόν τηλεπώλησης.

Εκείνο που πραγματικά χρειάζονται αυτά τα παιδιά προφανώς δεν είναι ελεημοσύνες που συχνά εκτυλίσσονται σε τηλεοπτικά πλατό και μας καλούν να γίνουμε αρωγοί αλλά μια συγκροτημένη κοινωνική πολιτική που θα βοηθήσει όλα αυτά τα παιδιά να βρουν τον δρόμο τους, να βρουν αυτό που χρειάζονται: οικογένεια!

Πώς λύνουν τα προβλήματα εγκατάλειψης (παιδιών όλων των ηλικιών, φύλων και φυλών) οι σύγχρονες κοινωνίες;

Ποια είναι η δομή αυτή δημόσια ή και ιδιωτική που δεν έχουν διαπιστωθεί -καταγγελθεί περιστατικά παραβίασης των δικαιωμάτων των παιδιών -κακοποίησης ή εκμετάλλευσης;

Yπάρχει τρόπος να σταματήσουν να συμβαίνουν αυτά τα φαινόμενα; Ή μήπως ο μόνος τρόπος να παύσουν είναι να καταργηθούν τέτοιου τύπου-δομές-ιδρύματα;;

Είναι λύση η δημιουργία ενδιάμεσων δομών υποδοχής και προσωρινής φιλοξενίας παιδιών -που είναι απαραίτητο να απομακρυνθούν από τις οικογένειές τους, σε συνδυασμό με ένα πρόγραμμα ανάδοχων οικογενειών;;

Θα μπει στις πραγματικές διεκδικήσεις της κοινωνίας μας η υποστήριξη του γονικού ρόλου και γενικότερης φροντίδας των οικογενειών που είναι σε κατάσταση ανέχειας, τόσο σε πρακτικό όσο και σε ψυχοκοινωνικό επίπεδο με ιατρεία, παντοπωλεία, κινητές ιατρικές μονάδες που θα αξιοποιούνται προς όφελος αυτών των οικογενειών;; Θα γίνει άραγε η γειτονιά αυτό που ήταν κάποτε, δηλαδή μια αλληλέγγυα κοινότητα που νοιάζεται και φροντίζει, δεν περιθωριοποιεί, δεν στιγματίζει και δεν περιορίζεται σε καταγγελίες;;

Η απομάκρυνση ενός παιδιού από την οικογένειά του πρέπει να είναι η τελευταία επιλογή της πολιτείας. Πολύ περισσότερο η «φιλοξενία» του σε ίδρυμα. Η χώρα δεν πρέπει να ξαναγυρίσει στην εποχή των ιδρυμάτων και μάλιστα για τη στέγαση παιδιών που είναι υγιή, αλλά έτυχε να μεγαλώνουν σε οικογένειες που βιώνουν ανέχεια.

H χώρα μας λαμβάνει χρηματοδοτήσεις ως τεχνική βοήθεια από την Ε.Ε. ήδη από το 2018 προκειμένου να δρομολογήσει την αποϊδρυματοποίηση . Παρόλα αυτά δε διακρίνουμε καμία αλλαγή πολιτικής στην παιδική προστασία.

της Βιολέττας Πατέλη

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου