Αναλυτικά για το ασφαλιστικό

Η τοποθέτηση του Αγαπητού Θανάση, (Παρεμβάσεις) για το ασφαλιστικό στην ημερίδα των εκπαιδευτικών σωματείων

"Στην τοποθέτηση μου θα προσπαθήσω να περιγράψω αρχικά πως εμείς και το ταξικό εργατικό κίνημα βλέπει την αναμέτρηση για το Ασφαλιστικό, από τη σκοπιά της στρατηγικής επαναχάραξης των γραμμών και την αποσα­φήνιση των βασικών αξόνων μιας εργα­τικής απάντησης.

Εμείς τονίζουμε:

Η κοινωνική ασφάλιση δεν είναι μόνο συντάξεις και υπόθεση των ηλικι­ωμένων. Αφορά τη σημερινή εργατική βάρδια, διότι οι εισφορές για σύνταξη και υγεία αποτελούν μέρος του μισθού, εντάσσονται στη σχέση αξίας εργατικής δύναμης και υπεραξίας που κλέβει το κε­φάλαιο. Η προκλητική π.χ. μείωση των εργοδοτικών εισφορών ως «επενδυτικό κίνητρο κερδοφορίας» μεγεθύνει τον κλεμμένο μισθό από τον εργοδότη και μειώ­νει το αποθεματικό του εργαζόμενου.

Η κοινωνική ασφάλιση είναι υπό­θεση του παρόντος, των νέων εργαζό­μενων και όχι του μέλλοντος. Δεν πρό­κειται για αλληλεγγύη γενεών αλλά για εργατική ενότητα.

Η νέα γενιά χωρίς σταθερή δουλειά, με πολλά χρό­νια ανεργίας, χωρίς πλήρη δικαιώματα, τελικά η σύ­νταξη της θα είναι κοινωνικό βοήθη­μα, αν δεν ανατραπεί η συνολική αντιασφαλιστική πολιτική. Γι’ αυτό και λέμε πως η νέα βάρδια της ελαστικής εργασίας πρέπει πάντα να πρωταγωνι­στεί στη μάχη για το ασφαλιστικό -συνταξιοδοτικό.

Η κοινωνική ασφάλιση δεν είναι ατομική, ανταποδοτική υπόθεση ούτε προνόμιο κάποιου κλά­δου ή ομάδας εργαζομένων. Η λογική της ιδιωτικής ασφάλισης ή του επαγγελ­ματικού ταμείου όχι μόνο δεν εξασφα­λίζει τίποτα, αλλά καταργεί τη συλλογικότητα, τις συλλογικές συμβάσεις, κα­τακερματίζει τις διεκδικήσεις, μολύνει τις εργατικές συνειδήσεις με τη λογική της αγοράς, ενισχύει την κατεύθυνση παίρνεις ό,τι πληρώνεις ή καλύτερα ό,τι τζογάρεις.

Η κοινωνική ασφάλιση αφορά τη φθορά της εργατικής δύναμης. Η μανι­ώδης πρακτική του σημερινού καπιταλισμού για δουλειά μέχρι τα βαθιά γεράματα πρέπει να ανατραπεί, φέρνοντας στο επίκεντρο τη μάχη για τη μείωση του χρόνου εργασίας αλλά και του συντάξι­μου χρόνου και της πλήρους δημόσιας και δωρεάν υγείας.

5) Η κοινωνική ασφάλιση αφο­ρά και τη μάχη του εργατικού κινήματος απέναντι στο αστικό κράτος (εθνικό και υπερεθνικό) που όχι μόνο καταστέλλει, αλλά ληστεύει ανοιχτά ακόμα και τα αποθεματικά που βγήκαν με αίμα από το υστέρημα του εργαζόμενου.

6) Η κοινωνική ασφάλι­ση αφορά και την περίθαλψη. Οι υγειονομικές εισφορές καταληστεύονται υπέρ των ιδιωτικών αλυσίδων μέσα από τη συγκρότηση ενιαίας αγοράς υπηρεσιών υγείας ΕΣΥ-ιδιωτών παρόχων-ασφαλιστικών εταιρειών (ΣΔΙΤ).

Τι έγινε στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια

Η μνημονιακή νομοθεσία (2010-2016) για την κοινωνική ασφάλιση δεν δημιούργησε μόνο εννοιολογικές συγχύσεις. Έκανε πολλά περισσότερα. Μείωσε δραστικά τις συντάξεις, αποσύνδεσε εισφορές-παροχές, διέρρηξε τη σχέση εισφορών-ανταπόδοσης, αύξησε το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης και τον χρόνο ασφάλισης, συνέβαλε στο διαχωρισμός της σύνταξη σε εθνική και ανταποδοτική, που είναι το πλέον καθοριστικό βήμα προς την κατεύθυνση εφαρμογής κεφαλαιοποιητικού συστήματος.

Επίσης, συντέλεσε στη μετατόπιση από την κρατική ευθύνη στην ατομική, δηλαδή στον ασφαλισμένο, με το σύστημα των νοητών ατομικών λογαριασμών.

Μια ακόμη συνέπεια της μνημονιακής νομοθεσίας ήταν η συμβολή της στον σταδιακό περιορισμό της κρατικής χρηματοδότησης του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης (18 δισ. ευρώ το 2009, 9 δισ. ευρώ το 2019) και στην κατάργηση της κρατικής χρηματοδότησης στην επικουρική ασφάλιση. Και δεν είναι μόνο αυτά.

Η μνημονιακή νομοθεσία συνέβαλε στη μείωση των συνταξιοδοτικών παροχών κατά 68 δισ. ευρώ, στον καθορισμό ελάχιστων παροχών με βάση τις δημοσιονομικές δυνατότητες, στην εφαρμογή της ρήτρας του μηδενικού ελλείμματος, στην μείωση των δαπανών της φαρμακευτικής και υγειονομικής περίθαλψης και στον διοικητικό, κατά βάση, χαρακτήρα της ενοποίησης των ασφαλιστικών ταμείων.

Παράλληλα, η μνημονιακή νομοθεσία υπέταξε το κοινωνικό-ασφαλιστικό σύστημα της χώρας μας στις ανάγκες της αποπληρωμής χρέους, καθώς και στους δημοσιονομικούς περιορισμούς. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης να λειτουργεί ως μηχανισμός προσαρμογής στις κατευθύνσεις -και στις ασκούμενες πολιτικές- της εσωτερικής υποτίμησης.

Το κράτος και η αντεργατική πολιτική έχουν συνέχεια και προπαντός συναίνεση.

Έχει γίνει πλέον εθιμικός κα­νόνας και «εθνική» πολιτική της τελευταίας 15ετίας, κάθε κυβέρνηση να φέρνει και από έναν αντεργατικό νόμο για την κοινωνική ασφάλιση. Γι’ αυτό και η κυβέρνηση της Ν.Δ. όλο το προηγούμενο διάστημα κλιμακώνοντας την αποπροσανατολιστική προπαγάνδα της για το αντιλαϊκό περιεχόμενο του νομοσχεδίου, επιχείρησε να κάνει το μαύρο άσπρο, μιλώντας για ένα «θετικό νομοσχέδιο» που θα δώσει τις «πρώτες αυξήσεις στις συντάξεις μετά από 10 χρόνια»…

Αυτό που επιχείρησε με κάθε τρόπο όλο το προηγούμενο διάστημα να αποκρύψει ήταν η βασική της επιδίωξη το «νέο Ασφαλιστικό», να θωρακίσει το νόμο – λαιμητόμο του Κατρούγκαλου, να προωθήσει προσαρμογές για να τον καταστήσουν ακόμα πιο γρήγορο και αποτελεσματικό στην ισοπέδωση συντάξεων και δικαιωμάτων, προετοιμάζοντας παράλληλα το έδαφος για τα επόμενα χτυπήματα.

Κι αυτή είναι η πραγματικότητα. Η ΝΔ όχι μόνο δεν καταργεί το ν.Κατρούγκαλου, όπως έλεγε προεκλογικά, αλλά τον εφαρμόζει κατά γράμμα. Η αρχιτεκτονική του νόμου Κατρούγκαλου, που αποτέλεσε έως και σήμερα την κορύφωση της αντιασφαλιστικής επίθεσης, καθώς ενσωμάτωσε όλες τις προηγούμενες ανατροπές σε βάρος ασφαλισμένων και συνταξιούχων παραμένει απαράλλαχτη, και έρχεται σήμερα η ΝΔ να θωρακίσει αυτόν το νόμο, να κλείσει νομικά κενά ώστε να μη βγαίνουν παράνομες και αντισυνταγματικές οι διατάξεις του, να τον εφαρμόσει επιθετικά και γρήγορα για να ισοπεδώσει συντάξεις και δικαιώματα. Η κυβέρνηση της ΝΔ δηλαδή, όχι μόνο τον διατηρεί αλλά τον προχωρά ένα βήμα παραπέρα και ανοίγει το δρόμο σε νέα επιδρομή, με τους τρεις πυλώνες του συστήματος Πινοσέτ.

Ο νόμος συνοπτικά:

1) Επιταχύνει την πλήρη εφαρμογή, σε όλη του τη φιλοσοφία, του νόμου Κατρούγκαλου. Παρά τα 104 «νέα» άρθρα, την πληθώρα των διατάξεων, των «αλλαγών» και των προσαρμογών, ο σκληρός αντιδραστικός πυρήνας του νόμου 4387/2016 και η «αρχιτεκτονική» του παραμένουν σε πλήρη ισχύ.

2) Διατηρεί για όλους τα όρια συνταξιοδότησης στα 67 χρόνια ή στα 62 χρόνια με 40(!) χρόνια εργασίας — δηλαδή το τρίτο μνημόνιο που ψήφι­σαν μαζί ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ-ΠΑΣΟΚ. Διατηρεί­ται η αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης για τις γυναίκες κατά 5 χρόνια και μάλιστα στο όνομα της «ισότητας». (5*)

3) Επιβεβαιώνει τη διχοτόμηση της σύνταξης σε «εθνική»-σύνταξη πείνας των 384 ευρώ που κι αυτή θα εξαρτάται από τις δημοσιονομικές ανάγκες και ανταποδοτική-κεφαλαιοποιητική. Παρά τις γενικές αναφορές για «εγγύηση» των συντάξεων από το κράτος, περιορίζει και αυτή την κρατική χρηματοδότηση μόνο για το τμήμα της εθνικής σύνταξης.

4) Οι συντελεστές αναπλήρωσης για το ανταποδοτικό μέ­ρος παραμένουν μέχρι τα 30 χρόνια ασφάλισης, αυτοί που ορίζει ο νό­μος Κατρούγκαλου — δραστικά περι­κομμένοι σε σχέση με το παρελθόν. Σε συνδυασμό με το ότι ο συντάξιμος μισθός υπολογίζεται όχι με την τελευταία (κα­λύτερη) 5ετία, αλλά με το μέσο όρο ολό­κληρου του εργάσιμου βίου, σφαγιάζεται η σύνταξη για το μεγαλύτερο μέρος των εργαζομένων.

5) Ειδικά για τις νέες συντάξεις, σε βάθος χρόνων εξασφαλίζεται ότι αυτές θα παραμείνουν σε επίπεδα πτωχοκομείου. Προβλέπει το «πάγωμα» όλων των συντάξεων (παλιών και νέων) τουλάχιστον μέχρι το 2022. Από το 2023 και μετά οι «αυξήσεις» – ακριβώς όπως προβλέπει και ο νόμος Κατρούγκαλου – δεν μπορούν να ξεπερνούν τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, που σημαίνει ότι στην πραγματικότητα δεν θα αποτελούν αυξήσεις.

6) Διατηρεί την πρόβλεψη για τρίχρονες αναλογιστικές μελέτες προκειμένου να ελέγχεται η «βιωσιμότητα» του συστήματος, οι οποίες στην ουσία θα αξιοποιούνται από την εκάστοτε κυβέρνηση ως εργαλεία νέων περικοπών, όταν κρίνεται αναγκαίο.

Στην ίδια λογική, διατηρείται και η ρήτρα του 1ου μνημονίου για τη συνολική δαπάνη για κύριες και επικουρικές συντάξεις ως ποσοστό του ΑΕΠ.

Ουσιαστικά, δηλαδή, και στη… «γαλάζια» εκδοχή του νόμου Κατρούγκαλου, διατηρείται και θωρακίζεται όλο εκείνο το ασφυκτικό πλέγμα, με οικονομικούς δείκτες και περιορισμούς, που και για τις επόμενες δεκαετίες δεν επιτρέπει καμία ουσιαστική αύξηση στις συντάξεις, πολύ περισσότερο την κάλυψη των σύγχρονων αναγκών συνταξιούχων και ασφαλισμένων.

7) Καταργούνται αμετάκλητα η 13η και 14η σύνταξη.

8) Θεωρείται δεδομένη και χωρίς επιστροφή η λεηλασία των 80 δισ. ευρώ από τα ασφα­λιστικά ταμεία.

9) Η ενοποίηση-ένταξη του σημερινού ΕΤΕΑΕΠ -επικουρικές και εφάπαξ- στον ΕΦΚΑ και η δημιουργία του λεγόμενου e-ΕΦΚΑ, με την ταυτόχρονη δυνατότητα ένταξης -προαιρετικά- νέων ομάδων ασφαλισμένων (αυτοαπασχο­λούμενων, αγροτών και επιστημόνων) με κεφαλαιοποιητική λογική, αποτελούν την αναγκαία προϋπόθεση για λεηλασία των αποθεματικών του επικουρικού (7 δισ. σήμερα) και την πλήρη κατάργη­ση ή ιδιωτικοποίηση των επικουρικών συντάξεων, όπως είναι το σχέδιο της ΝΔ, το οποίο θα προχωρήσει με νέο νομοσχέδιο μέσα στο 2020. Γεγονός που επιβεβαιώθηκε και κατά την πρόσφατη συνάντηση του πρωθυπουργού με την ηγεσία του υπουργείου Εργασίας ότι αποτελεί βασική προτεραιότητα στις σχεδιαζόμενες κυβερνητικές δράσεις του τρέχοντος έτους.

10) Περιορίζονται τα βαρέα και ανθυγιεινά σε ελάχιστες κατηγορίες ερ­γαζομένων.

Ειδικά για το ζήτημα των «αυξήσεων» που διαφημίζει η κυβέρνηση, η αλήθεια είναι πως με ένα περιτύλιγμα… «αναλογικότητας» και «ισοτιμίας» στις περικοπές, με βάση και τις αποφάσεις του ΣτΕ, επιχειρούν να κρύψουν τις νέες μειώσεις στη συνολική συνταξιοδοτική δαπάνη, οι οποίες αποτυπώνονται τόσο στον κρατικό προϋπολογισμό για το 2020 όσο και στους μεσοπρόθεσμους στόχους που έχουν τεθεί από τη σημερινή και την προηγούμενη κυβέρνηση.

Συγκεκριμένα, με ένα ποσό που ανέρχεται μόλις στο 0,5% του ΑΕΠ, περίπου 1 δισ. ευρώ, η κυβέρνηση επιδιώκει να καλύψει την επιστροφή κάποιων ποσών από την περικοπή που επιβλήθηκε στις επικουρικές 300.000 συνταξιούχων (με άθροισμα κύριας και επικουρικής πάνω από 1.300 ευρώ), την αύξηση των συντελεστών αναπλήρωσης για ακόμα μικρότερο αριθμό συνταξιούχων με πάνω από 30 χρόνια εργασίας (σε πρώτη φάση εκτιμούνται γύρω στις 60.000) και να χρηματοδοτήσει διάφορες παρεμβάσεις σε Υγεία και Πρόνοια.

Αυτό που γίνεται καθαρό είναι πως δεν πρόκειται για πρόσθετη χρηματοδότηση, αλλά για το ποσό που μέχρι πρότινος δινόταν ως ΕΚΑΣ για τους χαμηλοσυνταξιούχους. Το ίδιο αυτό ποσό, το οποίο κατάργησε ο ΣΥΡΙΖΑ και στη συνέχεια το «βάφτισε» 13η σύνταξη, τώρα η ΝΔ το ανακατανέμει, κλείνοντας διάφορες «τρύπες», ενώ οι χαμηλοσυνταξιούχοι εγκαταλείπονται στη μοίρα τους. Πρόκειται για μια εξέλιξη που εκθέτει εξίσου ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ, κι ας ερίζουν για το ποιος είναι δήθεν πιο κοινωνικά «ευαίσθητος». Και οι δύο κοροϊδεύουν προκλητικά τους χαμηλοσυνταξιούχους.

Η συνέχιση και εφαρμογή όλων των περικοπών που έχουν ψηφιστεί, εξάλλου, αποδεικνύεται από τα επίσημα στοιχεία.

Με βάση τον προϋπολογισμό του ΕΦΚΑ, φέτος το κονδύλι για τις κύριες συντάξεις αναμένεται να μειωθεί παραπέρα, κατά 155 εκατ. ευρώ.

Αντίστοιχα, σε ό,τι αφορά τις επικουρικές, όπως προκύπτει και από τον κρατικό προϋπολογισμό, το συνολικό κονδύλι για το 2020 θα μειωθεί κατά 71 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με το 2019!

Επιπλέον, ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ έχουν δεσμευτεί ότι η συνολική συνταξιοδοτική δαπάνη ως ποσοστό του ΑΕΠ θα μειωθεί από 17,3% το 2016 στο 14% το 2020, στο 13% το 2025 και στο 12,5% το 2030! (2*)

Με τις αλλαγές στα ποσοστά αναπλήρωσης επιχειρεί να παγιδεύσει συνταξιούχους και ασφαλισμένους, να δημιουργήσει κλίμα ψευδαισθήσεων και αναμονής ότι μετά από τόσα χρόνια περικοπών και ανατροπών κάτι καλύτερο τάχα θα πάρουν…Όμως αυτό που ουσιαστικά η κυβερνητική προπαγάνδα επιχειρεί να επιβάλει είναι η λογική «περασμένα – ξεχασμένα» για όλες τις τεράστιες περικοπές και ανατροπές του νόμου Κατρούγκαλου και των προηγούμενων αντιασφαλιστικών χτυπημάτων. Επιχειρεί να συσκοτίσει το ότι η γρήγορη και αποτελεσματική εφαρμογή του νόμου Κατρούγκαλου που διασφαλίζει με το «νέο Ασφαλιστικό» θα φέρει όλους τους νέους συνταξιούχους σε χειρότερη θέση.

Μάταια η κυβέρνηση, τα ΜΜΕ και τα επιτελεία «ψυχολογικού πολέμου» προ­σπαθούν να πείσουν για «αυξήσεις στις συντάξεις για πρώτη φορά μετά από 10 χρόνια», μέσω των συντελεστών αναπλήρωσης.

Τα μι­κρά ποσά αυξήσεων αφορούν μόνο ασφαλισμένους που έχουν πάνω (30 έτη), καθώς και στη δυνατότητα που δίνει ο νέος νό­μος σε ελεύθερους επαγγελματίες, επι­στήμονες και αγρότες να «επιλέγουν» την ασφαλιστική τους κλάση, άρα και το ύψος των εισφορών τους, σε αντιπαρα­βολή δήθεν με τον νόμο Κατρούγκαλου. Αποτελεί σκέτη κοροϊδία και πρόκληση όταν όλοι γνωρίζουν ότι στις συνθήκες που εργάζονται οι σημερινοί ασφαλισμέ­νοι και ιδιαίτερα οι νέες γενιές, το ποσο­στό των ασφαλισμένων που θα ξεπερνά τα 9.000 ένσημα ή τα 30 χρόνια εργασίας θα είναι ελάχιστο.

Ακόμα όμως και γι’ αυτούς τους ασφαλισμένους, καταβάλλοντας τεράστια ποσά από το μισθό τους ή το εισόδημά τους, η αύξηση των συντελεστών δεν οδηγεί σε ικανοποιητικές συντάξεις ούτε σε αναπλήρωση των τεράστιων περικοπών που επέφεραν ο νόμος Κατρούγκαλου και οι προηγούμενοι αντιασφαλιστικοί νόμοι. (6*)

Στην προπαγανδιστική απάτη θα πρέπει να συνυπολογιστεί επίσης το γεγονός ότι σε πολλούς πίνακες συγκρίσεων που παρουσιάζονται μεταξύ ποσών συντάξεων με το παλιό σύστημα, στη συνέχεια με το νόμο Κατρούγκαλου και τώρα με τα νέα ποσά που προκύπτουν από την αύξηση των συντελεστών… «ξεχνούν» ότι τα παλιά ποσά των συντάξεων αφορούσαν 14 συντάξεις το χρόνο, ενώ με το νόμο Κατρούγκαλου και μετά τα ποσά αφορούν 12 συντάξεις το χρόνο. (1*)

Η πραγματικότητα για τις επικουρικές συντάξεις

Τι ισχύει

Η επικουρική που χορηγείται από το ΕΤΕΑΕΠ (πρώην ΤΕΑΔΥ) μέχρι το ν. Κατρούγκαλου ήταν 20% επί της κύριας σύνταξης (μικτής). Με τον νέο νόμο το ποσοστό καθορίστηκε 0.45% για κάθε χρόνο ασφαλιστικής κάλυψης επί του συντάξιμου μισθού ( =ο Μ.Ο μισθών από το 2002 μέχρι 2014) και από 1.2015 ισχύει η περίφημη νοητή κεφαλαιοποίηση (υπολογισμός με βάση τις εισφορές του κάθε ασφαλισμένου) σε συνδυασμό με το προσδόκιμο ζωής. (Οι γυναίκες έχουν μικρότερο ποσοστό, επειδή έχουν μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής!). Ο νέος τρόπος υπολογισμού μειώνει την επικουρική σύνταξη κάθε χρόνο από 1.1.2015 και μετά από χρόνια η επικουρική θα είναι στα ίδια επίπεδα με το μέρισμα του ΜΤΠΥ.

Τι προβλέπει το σχέδιο νόμου της Ν.Δ.

Η αύξηση που προβλέπεται, όπως και η επιστροφή αναδρομικών από τον Οκτώβρη του 2019, αφορά μόνο μία από τις περικοπές στις επικουρικές, δηλαδή την περικοπή του 2016 για τις περιπτώσεις όπου το άθροισμα κύριας και επικουρικής σύνταξης ξεπερνούσε το ποσό των 1.300 ευρώ μεικτά. Όλες οι άλλες περικοπές που προηγήθηκαν παραμένουν σε ισχύ.

Μάλιστα, παρότι το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε αντισυνταγματική τη συγκεκριμένη περικοπή, η αναδρομικότητα ισχύει μόνο από τον χρόνο έκδοσης της απόφασης (Οκτώβρης 2019) και όχι από το καλοκαίρι του 2016 που επιβλήθηκε.

Επιπλέον, παραμένει σε ισχύ όλο το αντιλαϊκό νομοθετικό πλαίσιο των ΝΔ – ΣΥΡΙΖΑ – ΠΑΣΟΚ για τις επικουρικές, με το οποίο για μεν το διάστημα μέχρι το τέλος του 2014 μειώνονται καθώς ο συντελεστής αναπλήρωσης μειώθηκε κατά 50%, ενώ καταργήθηκαν και τα κατώτερα όρια αυτών των συντάξεων. Για τον χρόνο από 1/1/2015 και μετά, η σύνταξη είναι ακαθόριστη και εξαρτάται από την οικονομική κατάσταση του ΕΤΕΑΕΠ. Στην πραγματικότητα το κομμάτι της επικουρικής σύνταξης μετά το 2014 υπολογίζεται με βάση τις αρχές ενός κεφαλαιοποιητικού συστήματος (ατομικές μερίδες κ.λπ). (4*)

Τι σχεδιάζουν αμέσως μετά την ψήφιση του νέου νόμου

Στη ΔΕΘ ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε ότι από 1.1.2021 η κυβέρνηση της Ν.Δ. θα καταργήσει τη Δημόσια επικουρική σύνταξη και θα προχωρήσει στην ιδιωτικοποίηση της επικουρικής ασφάλισης.

Με υπουργική απόφαση (35886/Δ1.12150/31.8.2019) η κυβέρνηση προχώρησε στη συγκρότηση επιτροπής με σκοπό «την επεξεργασία και διατύπωση του μηχανισμού μετάβασης σε ένα νέο σύστημα κεφαλαιοποιητικής επικουρικής ασφάλισης». Στην επιτροπή μετείχαν όλοιοι εκπρόσωποι των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών. Δεν είχαμε καμιά αμφιβολία ότι οι εκπρόσωποι τους θα πρότειναν τη διάλυση της δημόσιας επικουρικής ασφάλισης και την παράδοσή της ως βορά στην ιδιωτική ασφάλιση.

Όταν από 1.1.2021 οι εισφορές των νέων εργαζομένων θα κατευθύνονται στην ιδιωτική ασφάλιση και θα σταματήσει η είσπραξη αυτών των εισφορών από τη Δημόσια επικουρική ασφάλιση, η επικουρική σύνταξη των νυν συνταξιούχων θα εξαϋλωθεί. Δεν πρέπει να έχουμε καμιά αυταπάτη για το που θα οδηγηθεί η επικουρική μας σύνταξη.

Το σχέδιο Βρούτση περιλαμβάνει τώρα το πρώτο βήμα, την ενοποίηση του ΕΤΕΑΕΠ με τον ΕΦΚΑ. Αποτελεί την αρχή της «εξαΰλωσης» των παλαιών επικουρικών μέσω της ενσωμάτωσής τους στην κύρια σύνταξη και ταυτόχρονα την βήμα-βήμα εισαγωγή αμιγώς κεφαλαιοποιητικού συστήματος στην κύρια σύνταξη για τους νέους εργαζόμενους.

Η απόπειρα του πρώην υφυπουργού Μηταράκη για άμεση ιδιωτικοποίηση της επικουρικής υποχώρησε προσωρινά, για λόγους που αφορούν κυρίως στην πολιτική διαχείριση του ζητήματος. Αξίζει όμως να τονίσουμε τις «ανατριχιαστικές» ομοιότητες της πρότασής του – όπως και του πορίσματος της επιτροπής που είχε συστήσει – με όλα όσα γνωρίζουμε για το ασφαλιστικό σύστημα της Χιλής. Αυτές οι ιδέες και οι προτάσεις αποτελούν το ιδεολογικό υπόβαθρο που καθορίζει το δομικό χαρακτήρα και τον τελικό στόχο της «μεταρρύθμισης.

Εκεί δηλαδή αποτυπώνεται η περιγραφή του γνωστού σχεδίου για την ιδιωτικοποίηση της επικουρικής ασφάλισης και η «στρατηγική αντίληψη» και ο τελικός στόχος της κυβέρνησης – όπως και των προηγούμενων – για το παρόν και το μέλλον της Κοινωνικής Ασφάλισης.

Επιβεβαιώνεται ουσιαστικά ότι, εκτός από την εφαρμογή κεφαλαιοποιητικού συστήματος, η βασική μελλοντική στόχευση αφορά στην οριστική αποδέσμευση του κράτους από την τυπική εξασφάλιση και υποχρέωση χορήγησης επικουρικής σύνταξης. Κι αυτό αν και η αναλογιστική μελέτη επικυρωμένη από την Ε.Ε. λέει ότι, το ΕΤΕΑΕΠ στον τομέα της επικουρικής σύνταξης δεν έχει κανένα απολύτως πρόβλημα για τα επόμενα 50 χρόνια!

Τη συγκεκριμένη δραστηριότητα θέλουν να την παραδώσουν στον ιδιωτικό τομέα, μέσω της δυνατότητας επιλογής φορέα διαχείρισης των εισφορών – κρατικού ή ιδιωτικού – για τους νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας από 1/1/2021. Πρόθεση είναι στο καινούργιο σύστημα να ενταχθούν υποχρεωτικά όλες οι επαγγελματικές κατηγορίες (ελεύθεροι επαγγελματίες κλπ). Η κυβέρνηση προσδοκά ότι οι νέοι άνθρωποι θα επιλέξουν μαζικά την ιδιωτική ασφάλιση, αφού η «δαιμονοποιημένη» και «κακοποιημένη» – διαχρονικά από τις μέχρι τώρα κυβερνήσεις – έννοια της σύνταξης και της δημόσιας Κοινωνικής Ασφάλισης μοιάζει γι’ αυτούς με όνειρο θερινής νύχτας. Ταυτόχρονα και επειδή θα είναι «ελεύθερη» η επιλογή φορέα, μεταθέτουν την ευθύνη στους ίδιους για το αν θα πάρουν στο τέλος σύνταξη ή όχι… Όσο για τους εν ενεργεία ασφαλισμένους και συνταξιούχους, οι συντάξεις τους θα εξαρτώνται και θα διαμορφώνονται με βάση τις συνεχώς φθίνουσες ασφαλιστικές εισφορές των «παλαιών» και την ελεημοσύνη της εκάστοτε κυβέρνησης μέσω του κρατικού προϋπολογισμού.

Οι εισφορές προφανώς – όπως και τα αποθεματικά ύψους άνω των 7 δισ – θα «παραδοθούν» στους ιδιώτες προκειμένου να κερδοσκοπήσουν τζογάροντας τα χρήματα των εργαζομένων, «λαδώνοντας» παράλληλα τον τροχό της «ανάπτυξης» και την αγορά με φρέσκο χρήμα.

Αυτοαπασχολούμενοι – αγρότες: Αυξήσεις εισφορών με μανδύα… «ελεύθερης επιλογής»

Μεγάλη απάτη αποτελεί και όλη η προπαγάνδα της κυβέρνησης περί «ελεύθερης επιλογής» εισφορών από τους αυτοαπασχολούμενους, τους επιστήμονες και τους αγρότες.

Στην πραγματικότητα, το νομοσχέδιο φέρνει μεγάλη αύξηση εισφορών για τη συντριπτική πλειοψηφία τους.Η πρώτη και πιο «χαμηλή» κατηγορία (στην οποία… «ελεύθερα» – υποχρεωτικά θα οδηγείται η μεγάλη πλειοψηφία των αυτοαπασχολούμενων και των αγροτών που παλεύει να τα βγάλει πέρα) είναι στα 220 ευρώ το μήνα για τους επαγγελματίες και στα 121 για τους αγρότες. Και εδώ, όσον αφορά τις μελλοντικές συντάξεις το σίγουρο είναι ότι οδηγούμαστε σε συντάξεις φτώχειας, πολύ περισσότερο για την πιο «χαμηλή» κατηγορία.

Είναι αυτονόητο ότι η πλειοψηφία των υψηλά αμειβόμενων αυτοαπασχολούμενων-επιστημόνων δεν θα επιλέξει το δημόσιο σύστημα για την καταβολή επιπλέον εισφοράς και θα οδηγηθεί σε ιδιωτικά συμβόλαια. Αυτός ήταν και ένας από τους λόγους που οδήγησαν στη δημιουργία του ΕΦΚΑ. Μόνα τους τα πρώην ταμεία ΟΑΕΕ– ΕΤΑΑ (και ΟΓΑ) λόγω της συνεχούς μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών θα αδυνατούσαν να καταβάλλουν συντάξεις. Τώρα οι απώλειες συγκαλύπτονται μέσω του ενιαίου ταμείου και της καταβολής εισφορών από τους μισθωτούς του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα.

ΕΦΑΠΑΞ:

Προ του ν. Κατρούγκαλου οι μειώσεις ανέρχονται σε 38,20%. Με την εφαρμογή του νέου νόμου άλλαξε ο τρόπος υπολογισμού: Μέχρι 31.12.2013 υπολογίζεται με το Μ.Ο των μισθών της τελευταίας 5ετίας (μέχρι 2013 δηλ) Χ 60%. Και από 1.1. 2014 γίνεται άτοκη επιστροφή των εισφορών. Ο νέος τρόπος υπολογισμού οδηγεί σε νέα μείωση άνω του 50%. Και βέβαια τίθεται το ερώτημα: Όταν ο νέος συνταξιούχος θα παίρνει άτοκες εντελώς τις εισφορές του μετά 40 χρόνια, γιατί να δίνει εισφορές για το Εφάπαξ; Έτσι προετοιμάζεται η κατάργησή του με τη βούληση του εργαζόμενου. Εκεί θέλουν να μας οδηγήσουν. Και αυτό είναι το χειρότερο. Για τον υπολογισμό του εφάπαξ λαμβάνεται υπόψη μόνον η Δημόσια υπηρεσία από το ΦΕΚ διορισμού. Δεν υπολογίζονται τα χρόνια αναπλήρωσης, ούτε η εξαγορά στρατιωτικής θητείας. (4*)

Μετοχικό Ταμείο (ΜΤΠΥ):

Μέχρι 31.12.2015 το Μέρισμα του Μετοχικού είχε μειωθεί κατά 25%. Μετά την κατάργηση από 1.1.2015 του κοινωνικού πόρου 3% υπέρ του Ταμείου από τις αγορές που έκαναν οι Δημόσιοι οργανισμοί (Σχολεία, Νοσοκομεία κλπ), το μέρισμα μειώθηκε τον Ιούνιο του 2016 οριζόντια κατά 44,5%. Έτσι η συνολική μείωση τώρα είναι 60%.

ΤΙ ΔΙΕΚΔΙΚΟΥΜΕ:

Αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις. Επαναφορά της 13ης και 14ης σύνταξης.

Αποκατάσταση όλων των συντάξεων στα προ μνημονίων επίπεδα.

Κατάργηση του Νόµου Κατρούγκαλου (Ν. 4387/16) και όλων των αντιασφαλιστικών νόµων.

Σύνταξη στο 30 χρόνια δουλειάς ή στα 55.

Έκτακτες κρατικές επιχορηγήσεις για τα ταμεία – Να επιστρέψουν τα κλεμμένα.

Αποκλειστικά ∆ηµόσιο, Καθολικό και Αναδιανεµητικό Σύστηµα Κοινωνικής Ασφάλισης, που θα λειτουργεί µε κριτήριο τις κοινωνικές ανάγκες

Δωρεάν περίθαλψη από ένα αποκλειστικά δηµόσιο υγειονοµικό σύστηµα, σε κάθε πολίτη που διαµένει στη χώρα, Έλληνα ή μετανάστη, εργαζόμενο ή άνεργο.

(1*)Η αναπροσαρμογή των ποσοστών αναπλήρωσης:

Άρθρο 24 / Για άρθρο 8 του νόμου Κατρούγκαλου

Έως 30-09-2019 τα ποσοστά αναπλήρωσης για κάθε επιμέρους περίοδο ασφάλισης αποτυπώνονται στον ακόλουθο πίνακα 1: Από 1-10-2019 τα ποσοστά αναπλήρωσης για κάθε επιμέρους περίοδο ασφάλισης αποτυπώνονται στον ακόλουθο πίνακα 2:

ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΕΤΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΝΑΠΛΗΡΩΣΗΣ ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΕΤΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΝΑΠΛΗΡΩΣΗΣ

ΑΠΟ ΕΩΣ ΑΠΟ ΕΩΣ 

0 15 0,77% 0 15 0,77%

15,01 18 0,84% 15,01 18 0,84%

18,01 21 0,90% 18,01 21 0,90%

21,01 24 0,96% 21,01 24 0,96%

24,01 27 1,03% 24,01 27 1,03%

27,01 30 1,21% 27,01 30 1,21%

30,01 33 1,42% 30,01 33 1,98%

33,01 36 1,59% 33,01 36 2,50%

36,01 40 1,80% 36,01 40 2,55%

39,01 42 και περισσότερα 2,00% 40,01 ΚΑΙ ΑΝΩ ΚΑΤ ΕΤΟΣ 0,50%

(2*) Προστέθηκε η παράγραφος 5 που ανοίγει το δρόμο για καθήλωση και μείωση αν χρειαστεί των συντάξεων. (Άρθρο 25 / Για άρθρο 14 του νόμου Κατρούγκαλου):

Από την 1.1.2017 και ανά τριετία, η Εθνική Αναλογιστική Αρχή εκπονεί υποχρεωτικά αναλογιστικές μελέτες, οι οποίες επικυρώνονται από την Επιτροπή Οικονομικής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με αντικείμενο τη συνεχή παρακολούθηση της εξέλιξης της εθνικής συνταξιοδοτικής δαπάνης. Με ειδικό νόμο ανακαθορίζονται οι συντάξεις με στόχο τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας του ασφαλιστικού συστήματος. Το ύψος των ανωτέρω δαπανών για την εθνική, την ανταποδοτική και την επικουρική σύνταξη, προβαλλόμενο έως το έτος 2060, δεν πρέπει να υπερβαίνει το περιθώριο αύξησης των 2,5 ποσοστιαίων μονάδων του ΑΕΠ, με έτος αναφοράς το 2009.»

(3*) Εφάπαξ παροχή :

(Άρθρο 31 / Για Άρθρο 35 του νόμου Κατρούγκαλου):

Δεν υπάρχει ουσιαστική μεταβολή που να αφορά τους Δημοσίους Υπαλλήλους. Επαναλαμβάνει το κεφαλαιοποιητικό σύστημα με τις ατομικές μερίδες που προέβλεπε ο νόμος Κατρούγκαλου

β. Για το χρόνο ασφάλισης που πραγματοποιείται από την 1.1.2014 και εφεξής: Για τους μισθωτούς και αυτοτελώς απασχολούμενους το τμήμα της εφάπαξ παροχής που αναλογεί στα έτη ασφάλισης από 1.1.2014 και εφεξής, υπολογίζεται με βάση το διανεμητικό σύστημα προκαθορισμένων εισφορών με νοητή κεφαλαιοποίηση. Οι ασφαλιστικές εισφορές που καταβάλλονται από 1.1.2014 και εφεξής για κάθε ασφαλισμένο τηρούνται σε ατομικές μερίδες. Με βάση την αρχή της ισοδυναμίας το ποσό της εφάπαξ παροχής ισούται με τη συσσωρευμένη αξία των εισφορών κατά την ημερομηνία αποχώρησης. Η συσσώρευση των εισφορών θα γίνει με το πλασματικό ποσοστό επιστροφής, το οποίο προκύπτει από την ετήσια ποσοστιαία μεταβολή των συντάξιμων αποδοχών των ασφαλισμένων.

(4*) Εισφορές επικουρικής ασφάλισης

( Άρθρο 45 / Για Άρθρο 97 του νόμου Κατρούγκαλου) :

Από 1.6.2016 και μέχρι τις 31.5.2019, το ποσό της μηνιαίας εισφοράς για την επικουρική ασφάλιση στο Ε.Τ.Ε.Α. όλων των μισθωτών, ασφαλισμένων πριν και μετά την 1.1.1993, υπολογίζεται σε ποσοστό 3,5% για τον ασφαλισμένο και σε ποσοστό 3,5% για τον εργοδότη επί των ασφαλιστέων αποδοχών του εργαζομένου, όπως προσδιορίζονται στο άρθρο 38. Από 1.6.2019 και μέχρι την 31.5.2022, το ποσό της μηνιαίας εισφοράς στο Ε.Τ.Ε.Α. όλων των μισθωτών, ασφαλισμένων πριν και μετά την 1.1.1993, υπολογίζεται σε ποσοστό 3,25% για τον ασφαλισμένο και σε ποσοστό 3,25% για τον εργοδότη επί των ασφαλιστέων αποδοχών του εργαζομένου, όπως προσδιορίζονται στο άρθρο 38. Μετά το πέρας της εξαετίας, το ποσοστό της μηνιαίας εισφοράς επανέρχεται στο ύψος που ίσχυε κατά τις 31.12.2015.

(5*)Υψηλότερο προσδόκιμο ζωής, περισσότερα χρόνια εργασίας

Απολύτως πιθανή θεωρείται η αύξηση των γενικών ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης στα 72 έτη, έως το 2060, εφόσον τόσο στη χώρα μας όσο και στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνεχιστούν οι ασκούμενες πολιτικές που, με στόχο την επίλυση του δημογραφικού προβλήματος και της γήρανσης του πληθυσμού, καταλήγουν στην εύκολη λύση της παράτασης του εργασιακού βίου. Είναι χαρακτηριστικό ότι, με βασικό επιχείρημα την απορρόφηση των πιέσεων που ασκεί η γήρανση του πληθυσμού στη δημοσιονομική ισορροπία του ελληνικού συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, ψηφίστηκε το 2010, κατά τη διάρκεια του πρώτου μνημονίου, διάταξη που ισχύει ακόμη και σήμερα, σύμφωνα με την οποία το γενικό όριο συνταξιοδότησης θα προσαρμόζεται ανάλογα με την πορεία του προσδόκιμου ζωής. Η πρώτη εξέταση θα γίνει το 2021 και θα ληφθεί υπόψη η εξέλιξη του προσδόκιμου ζωής τη δεκαετία 2010-2020. Από το έτος 2021 και μετά, η αναπροσαρμογή του ορίου ηλικίας θα εξετάζεται κάθε τρία χρόνια.

Όριο στα 68 έτη

Στο σχέδιο νόμου δεν υπάρχει κάποια νομοθετική αλλαγή με αποτέλεσμα να βρεθούμε αντιμέτωποι με την αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, από τα 67 στα 68. Και αυτό, γιατί το προσδόκιμο ζωής για τους άνδρες το 2010 ήταν 78 έτη και για τις γυναίκες 83,3 έτη, ενώ για το 2020 εκτιμάται ότι θα είναι 79,1 έτη και 84,3 έτη αντίστοιχα. Δηλαδή, το προσδόκιμο ζωής στο τέλος του 2020 θα είναι αυξημένο κατά 1,1 έτος για τους άνδρες και κατά 1 έτος για τις γυναίκες. Μάλιστα, όπως αποκαλύπτεται από την τελευταία μελέτη για τη γήρανση του πληθυσμού της Ε.Ε. (2018), έχει ληφθεί υπόψη ως υπόθεση εργασίας ότι το 2060 το γενικό όριο ηλικίας συνταξιοδότησης θα είναι το 72ο έτος.

……………………………………………………………………………………………………………………………………….

(6*) Τι θα συμβεί με τις προσωπικές διαφορές

Αν το καταβαλλόμενο ποσό των συντάξεων είναι μικρότερο από αυτό που προκύπτει από τον υπολογισμό τους βάσει των νέων ποσοστών αναπλήρωσης, τότε το ποσό των συντάξεων προσαυξάνεται κατά το ένα πέμπτο της πρόσθετης διαφοράς που προκύπτει, για την περίοδο από 1η Οκτωβρίου 2019 έως 31η Δεκεμβρίου 2020 και ισόποσα κατ’ έτος έως την 31η Δεκεμβρίου 2024.