Έφυγε χθες ο Eduardo Galeano, Ουρουγουανός συγγραφέας και δημοσιογράφος, μία από τις πιο
διεισδυτικές αντικαπιταλιστικές και αντιιμπεριαλιστικές φωνές της Λατινικής
Αμερικής αλλά και ολόκληρου του κόσμου.
Το έργο του πολυποίκιλο και η σκέψη του ρηξικέλευθη. Έγραψε πολλά έργα με
πιο γνωστό τις ‘’Ανοιχτές Φλέβες της Λατινικής Αμερικής’’ που χάρισε ο αποθανών
πρόεδρος της Βενεζουέλας Ούγκο Τσάβες στον Ομπάμα το 2009 στην Σύνοδο της
Αμερικής.
Άξιο
παιδί της λαομάνας Λατινικής Αμερικής, αλλά και αδερφός, πατέρας και μάνα ο
ίδιος των ανθρώπων της από άκρη σε άκρη. Το αντίθετο του ελιτίστικου
διανοουμενισμού και της δήθεν ουδέτερης στάσης της δήθεν σύγχρονης διανόησης
που προτιμάει να πουλήσει τη ψυχή της στον διάβολο, αρκεί να μη ταυτιστεί με το
μίασμα του ‘’λαϊκισμού’’.
‘’Η
ιστορία δε λέει ποτέ αντίο’’, είπε κάποια στιγμή. ‘’Η ιστορία σου λέει μόνο, θα
τα πούμε αργότερα’’.
Όπως είχε δηλώσει ο ίδιος, είχε εμμονή με τη μνήμη, τη θύμηση του παρελθόντος της Αμερικής και ειδικά της Λατινικής
Αμερικής.
‘’Ο μεγαλύτερος φόβος μου είναι μήπως όλου υποφέρουμε
από αμνησία. Έγραψα για να ανακαλέσω τη μνήμη του
ανθρώπινου ουράνιου τόξου, που βρίσκεται σε κίνδυνο ακρωτηριασμού’’, έγραψε σε
συνέντευξή του στον Guardian
Στο τελευταίο του έργο ‘’Οι μέρες αφηγούνται’’ (στα ελληνικά Εκδόσεις ΠΑΠΥΡΟΣ 2012), συμπύκνωσε λιτά και εύστοχα
στοχασμούς και ερωτήματα, συνδέοντάς τα με κάθε μία ξεχωριστή μέρα του χρόνου.
Μία από αυτές τις μέρες, η 13 Απριλίου 2015, ήταν η τυχερή που τον
πήρε στην αγκαλιά της για πάντα.
Για εκείνη τη μέρα, είχε γράψει τα παρακάτω, μιλωντας και πάλι για μια
ανοιχτή πληγή και φλέβα στη Λατινική Αμερική:
13
Απριλίου
Επειδή
δεν καταλάβαμε
Το
2009, μπροστά στο μοναστήρι του Μανί, στην επαρχία Γιουκατάν, σαράντα δύο φραγκισκανοί
μοναχοί τέλεσαν λειτουργία ζητώντας άφεση από τον πολιτισμό των Ινδιάνων:
«Ζητούμε συγγνώμη από τον λαό των Μάγια, γιατί δεν καταλάβαμε την
κοσμοθεωρία τους, τη θρησκεία τους, και γιατί απαρνηθήκαμε τις θεότητες τους.
Επίσης, γιατί δεν σεβαστήκαμε τον πολιτισμό τους, γιατί τους επιβάλαμε επί
αιώνες μια θρησκεία που δεν την καταλάβαιναν, θεωρήσαμε σατανικά έργα τις
θρησκευτικές τελετές τους, ενώ διαδώσαμε και γράψαμε ότι πήγαζαν από τον διάβολο,
και ότι τα είδωλα τους ήταν η προσωποποίηση του Σατανά.»
Τεσσερισήμισι
αιώνες νωρίτερα, σε αυτό ακριβώς το σημείο, ένας άλλος φραγκισκανός μοναχός, ο
Ντιέγκο ντε Λάντα, είχε κάψει τα βιβλία των Μάγια, που φύλαγαν οχτώ αιώνες
συλλογικής μνήμης.
Ελπίζουμε, χάρις στον Eduardo Galeano να καταλάβαμε αρκετά…
Ορισμένες ακόμη σταχυολογήσεις από το έργο του, παρατίθενται στη συνέχεια.
Το 1943, κατά τον Β” Παγκόσμιο Πόλεμο, ο στρατηγός Τζορτζ Πάτον έβγαζε τους
εξής λόγους στους στρατιώτες του: Εσείς βρίσκεστε εδώ γιατί είστε πραγματικοί
άνδρες, και όλοι οι πραγματικοί άνδρες αγαπούν τον πόλεμο! Οι Αμερικανοί
είμαστε υπερήφανοι όταν είμαστε φαλλοκράτες, και είμαστε φαλλοκράτες! Η Αμερική
αγαπά τους νικητές! Η Αμερική δεν ανέχεται τους […]
Η αγνότητα της πίστης-26 Αυγούστου Ο Ιβάν ο Τρομερός γεννήθηκε το 1530. Για
να κάνει τους υπηκόους του ευσεβείς χριστιανούς, έχτισε στη Μόσχα τη
μεγαλόπρεπη εκκλησία του Αγίου Βασιλείου, που εξακολουθεί να είναι το όμορφο
σύμβολο της πόλης, και για να διαιωνίσει τη χριστιανική εξουσία του, έστειλε
στην Κόλαση μερικούς αμαρτωλούς, τους αντιπάλους […]
Δεν μπορεί να κοιτάξει το φεγγάρι δίχως να υπολογίσει την απόσταση. Δεν
μπορεί να κοιτάξει το δέντρο δίχως να υπολογίσει την αξία του ξύλου. Δεν
μπορεί να κοιτάξει έναν πίνακα δίχως να υπολογίσει την τιμή του. Δεν μπορεί να
κοιτάξει τον κατάλογο δίχως να υπολογίσει τις θερμίδες. Δεν μπορεί να κοιτάξει
έναν άνθρωπο […]
Το 1944, στον τουριστικό παράδεισο του Μπρέτον Γουντς, έγινε γνωστό ότι η
ανθρωπότητα κυοφορούσε δίδυμα, που τα είχε απόλυτη ανάγκη. Το ένα θα ονομαζόταν
Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και το άλλο Παγκόσμια Τράπεζα. Όπως και στην
περίπτωση του Ρωμύλου και του Ρώμου, μια λύκαινα θήλασε τα δίδυμα αδέρφια, τα
οποία βρήκαν κατάλυμα στην πόλη […]
Εκείνη τη μέρα του 1969 οι εφημερίδες όλου του κόσμου αφιέρωσαν την πρώτη
τους σελίδα στη φωτογραφία του αιώνα: τους αστροναύτες να περπατούν με βήμα
αρκούδας στο φεγγάρι, αφήνοντας πίσω τους τα πρώτα ανθρώπινα ίχνη. Όμως ο
κύριος πρωταγωνιστής του επιτεύγματος δεν έλαβε τα συγχαρητήρια που του
άξιζαν. Εφευρέτης του διαστημόπλοιου ήταν ο […]
Η Εκκλησία λέει: Το ανθρώπινο σώμα είναι αμαρτία. Η επιστήμη λέει: Το
ανθρώπινο σώμα είναι μια μηχανή. Η διαφήμιση λέει: Το ανθρώπινο σώμα είναι
εμπόριο. Το ίδιο το σώμα λέει: Εγώ τo γιορτάζω. Από το βιβλίο ‘’EDUADRO
GALEANO, ΟΙ ΛΕΞΕΙΣ ΤΑΞΙΔΕΥΟΥΝ. Με τα χαρακτικά του JOSE BORGES, Εκδόσεις ΠΑΠΥΡΟΣ,
Μετάφραση Ισμήνη Κανσή
Η αυταπάρνηση της μητέρας φέρνει τη δικτατορία της υποδούλωσης. Ο φίλος,
με την προθυμία του να βοηθήσει, ασκεί τη δικτατορία της μεροληψίας. Η ευσπλαχνία
ασκεί τη δικτατορία της υποχρέωσης. Η ελευθερία της αγοράς σου επιτρέπει να δεχτείς
τις τιμές που σου επιβάλλουν. Η ελευθερία της γνώμης σου επιτρέπει να ακούς
όσους μιλούν στο […]
Στις 20 Μαρτίου του 2003 τα αεροπλάνα του Ιράκ βομβάρδισαν τις Ηνωμένες
Πολιτείες. Μετά τους βομβαρδισμούς, ο στρατός του Ιράκ εισέβαλε στο αμερικανικό
έδαφος. Υπήρξαν πολλές παράπλευρες απώλειες. Πολλοί Αμερικανοί πολίτες, οι
περισσότεροι γυναίκες και παιδιά, έχασαν τη ζωή τους, ή ακρωτηριάστηκαν.
Αγνοείται ο ακριβής αριθμός, καθώς η παράδοση θέλει να…
Στα τέλη του 19ου αιώνα, οι αποικιοκρατικές δυνάμεις της Ευρώπης
συγκεντρώθηκαν στο Βερολίνο για να μοιράσουν την Αφρική. Ο καβγάς για τα λάφυρα
των αποικιών, τα δάση, τα ποτάμια, τα βουνά, τη γη και το υπέδαφος ήταν μακρύς
και σκληρός, μέχρι να χαραχτούν τα νέα σύνορα, και να υπογραφεί, σαν σήμερα,
το 1885,
Στα τέλη του 18ου αιώνα, ο Χουάν Πιο Ακόστα ζούσε στην Ουρουγουάη, κοντά
στα σύνορα με τη Βραζιλία. Η δουλειά του τον έκανε να πηγαινοέρχεται από χωριό
σε χωριό, και να διασχίζει ερημιές. Ταξίδευε σε άμαξα με άλογα, παρέα με οχτώ
επιβάτες της πρώτης, δεύτερης και τρίτης θέσης. Ο Χουάν Πίο αγόραζε πάντα […]
Τα παιδιά των εχθρών έγιναν λάφυρο πολέμου για τη στρατιωτική δικτατορία
της Αργεντινής, η οποία τα τελευταία χρόνια έκλεψε πάνω από πεντακόσια. Όμως
πολύ περισσότερα παιδιά έκλεψε, και για πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, η
δημοκρατία της Αυστραλίας, με την άδεια του νόμου και τη συγκατάθεση του
κόσμου. Το 2008 ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας […]
Συνέβη βόρεια του ποταμού Ουρουγουάη. Ο βασιλιάς της Ισπανίας χάρισε στον
πεθερό του, βασιλιά της Πορτογαλίας, εφτά…
Ο Μπομπ Μάρλεϊ γεννήθηκε σε μια φτωχογειτονιά, και όταν μαγνητοφώνησε τα
πρώτα του μουσικά κομμάτια, κοιμόταν στο πάτωμα του…
O δουλέμπορος που περισσότερο αγαπούσε την ελευθερία είχε ονομάσει τα
καλύτερα πλοία του “Βολταίρος και Ρουσό”….
Το 1901, μία μέρα αφότου άφησε την τελευταία της πνοή η βασίλισσα
Βικτωρία, ξεκίνησε στο Λονδίνο, με όλες τις τιμές, η νεκρική της…
Σαν σήμερα το πρωί, το 2007, ένας βιολονίστας έδωσε κονσέρτο σε έναν
σταθμό του μετρό της Ουάσινγκτον. Ακουμπισμένος στον τοίχο,…
Το 2009 η Τουρκία έδωσε πίσω στον Ναζίμ Χικμέτ την ιθαγένεια που του είχε
αφαιρέσει, αναγνωρίζοντας επιτέλους ότι ο πιο αγαπητός…
Ο Σερένους Σαμόνικους έγραψε το 208 στη Ρώμη τις Μυστικές υποθέσεις, ένα
βιβλίο όπου αποκάλυπτε ό,τι γνώριζε για την τέχνη της…
Η πόρτα ήταν κλειστή: «Ποιος είναι;» «Εγώ.» «Δεν σε ξέρω.» Η πόρτα
εξακολουθούσε να είναι κλειστή. Την επομένη: «Ποιος είναι;»…
Για κάποια χρόνια, τα μεγάλα μέσα μαζικής παραπληροφόρησης γιόρτασαν με
τυμπανοκρουσίες τις νίκες στον πόλεμο κατά ης φτώχειας….
Το 2009 την Παγκόσμια Ημέρα της Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων το
Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης απονεμήθηκε στον πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα….
Τη σημερινή μέρα του 1938 η Επιτροπή Αντιαμερικανικών Ενεργειών, με έδρα
την Ουάσινγκτον, ανέκρινε τη Χάλι Φλάναγκαν. Η Χάλι ήταν…
Το 2010 ξεκίνησε μια ακόμη διεθνής συνδιάσκεψη, η χιλιοστή πρώτη, για την
προστασία του περιβάλλοντος. Ως συνήθως, οι…
Το 1910 έλαβε τέλος η εξέγερση των Βραζιλιάνων ναυτικών. Οι εξεγερμένοι
είχαν απειλήσει την πόλη του Ρίο ντε Ζανέιρο με…
Το 1973 η Χιλή ήταν μια φυλακισμένη χώρα από τη στρατιωτική δικτατορία,
και το Εθνικό Στάδιο είχε μετατραπεί σε στρατόπεδο…
Το ξημέρωμα τούτης της μέρας του 1915 εκτελέστηκε ο Τζο Χιλ στο Σολτ Λέικ
Σίτι. Αυτός ο ξενόφερτος ταραξίας, που είχε αλλάξει δυο…
Ο γιατρός Ντράουζιο Βαρέλα από τη Βραζιλία παρατήρησε ότι ο πλανήτης
επενδύει πέντε φορές λιγότερα χρήματα στην αντιμετώπιση της…
Μια μέρα σαν σήμερα, το 1989, πέθανε το τείχος του Βερολίνου. Όμως
γεννήθηκαν άλλα τείχη, ώστε εκείνοι που είχαν δεχτεί εισβολές να…
Το 1714 πέθανε στην Πάδοβα ο Μπερναρντίνο Ραματσίνι. Ήταν ένας παράξενος
γιατρός, που άρχιζε με την ερώτηση: «Τι δουλειά κάνετε;» Κανείς…
Το 1938 στις ακτές των Ηνωμένων Πολιτειών προσγειώθηκαν διαστημόπλοια, και
οι Αρειανοί εξαπέλυσαν επίθεση. Διέθεταν άγρια πλοκάμια,…
Το 1981, με μια γενναιόδωρη χειρονομία αντάξια της μνήμης του, ο στρατηγός
Αουγκούστο Πινοτσέτ πούλησε σε εξευτελιστική τιμή τα…
Κάπου στα 630 και κάτι, ένας διάσημος Κινέζος γιατρός και αλχημιστής,
ονόματι Σουν Σι Μιάο, ανακάτεψε νιτρική ποτάσα, νίτρο, θειάφι,…
Σήμερα είναι η Παγκόσμια Ημέρα κατά της Φτώχειας. Η φτώχεια δεν σκάει όπως
οι βόμβες, ούτε ηχεί όπως οι πυροβολισμοί. Για τους…
Το 1967 χίλιοι εφτακόσιοι στρατιώτες στρίμωξαν τον Τσε Γκε-βάρα και τους
λιγοστούς αντάρτες του στη χαράδρα του Γιούρο της…
Σήμερα είναι η παγκόσμια ημέρα για το δικαίωμα του ανθρώπου στη σωστή
πληροφόρηση. Ίσως είναι ευκαιρία να υπενθυμίσουμε ότι…
Οι οικολόγοι και άλλοι ανεύθυνοι προτείνουν για μια μέρα, τη σημερινή, να
εξαφανιστούν τα αυτοκίνητα από προσώπου γης. Μια ημέρα…
Καταζητούνται όσοι αρπάζουν χώρες. Καταζητούνται όσοι στραγγαλίζουν μισθούς
κι εξολοθρεύουν θέσεις εργασίας….
Το 1939 ο Χίτλερ εισέβαλε στην Πολωνία, διότι η Πολωνία ήταν έτοιμη να
εισβάλει στη Γερμανία. Κι ενώ ενάμισι εκατομμύριο Γερμανοί…
Εξαφανισμένοι: νεκροί χωρίς τάφο, τάφοι δίχως όνομα. Αλλά και: τα άγρια
δάση, τα αστέρια της νύχτας στις πόλεις, το άρωμα των λουλουδιών,…
Το ξημέρωμα τούτης της μέρας του 1944, το Παρίσι ξεφάντωσε. Η γερμανική
κατοχή είχε τελειώσει. Τα πρώτα τεθωρακισμένα είχαν εισέλθει…
Ο Γάλλος ιερέας Ζαν-Μπατίστ Λαμπά συνιστούσε σε ένα από τα βιβλία του, που
εκδόθηκε το 1742: Τα παιδιά των Αφρικανών, από δέκα έως…
Ξημερώματα της σημερινής μέρας του 1945, πέθανε η Χιροσίμα. Με τα παγκόσμια
εγκαίνια της ατομικής βόμβας, η πόλη και οι κάτοικοι της έγιναν…
Επί τρία μερόνυχτα, στα 1830, έξι χιλιάδες οδοφράγματα μετέτρεψαν την πόλη
του Παρισιού σε πεδίο μάχης, και νίκησαν τους στρατιώτες του…
Η φωνή της χρωμάτιζε την κάθε συλλαβή, και ξεσήκωνε επευφημίες στο Ρίο ντε
Ζανέιρο. Λίγο αργότερα, στα τέλη του 18ου αιώνα, η σοπράνο…
Αυτές περίπου τις μέρες του 2010 μαθεύτηκε ότι όλο και περισσότεροι
Αμερικανοί στρατιώτες αυτοκτονούσαν. Οι αυτοκτονίες…
– Ας αρχίσουμε την συζήτηση μιλώντας για την προσωπικότητα του Τσε. Ο
αντάρτης της Σιέρα Μαέστρα, ο μύθος της Βολιβίας, είναι ίσως ο πιο…
Το 1954 οι Βιετναμέζοι αντάρτες έδωσαν ένα γερό μάθημα στον γαλλικό στρατό,
στο απόρθητο στρατόπεδο του Ντιεν Μπιεν Φου. Και ύστερα από…
Συνέβη στην Ισπανία, σε ένα χωριό της Λα Ριόχα, το βράδυ της σημερινής
μέρας του 2011, κατά τη διάρκεια των λιτανειών της Μεγάλης Εβδομάδας….
Σαν σήμερα, το 1955, πέθανε ο Άλμπερτ Αϊνστάιν. Μέχρι εκείνη τη μέρα, και
επί είκοσι δύο χρόνια, το FBI, το Federal Bureau of Investigation, έλεγχε το
τηλέφωνο του, διάβαζε…
Σήμερα είναι η Ημέρα της Γυναίκας. Στην ιστορία της ανθρωπότητας, πολλοί
στοχαστές, κοσμικοί και άγιοι, όλοι τους άνδρες,…
Το 1815 ο Ναπολέων Βοναπάρτης δραπέτευσε από τη φυλακή του στη νήσο Έλβα
και ξεκίνησε να επανακτήσει τον θρόνο της Γαλλίας….
Στις αρχές του 1962 ένα άγνωστο μουσικό συγκρότημα, δυο κιθάρες, ένα μπάσο
και ντραμς, ηχογράφησε στο Λονδίνο τον πρώτο του δίσκο. Τα…
To 1919 δολοφονήθηκε στο Βερολίνο η επαναστάτρια Ρόζα Λούξεμπουργκ.
Οι δολοφόνοι τη χτύπησαν θανάσιμα με τις κάννες των όπλων…
Η διαφήμιση προστάζει καταναλώστε και η οικονομία το απαγορεύει. Οι
επιταγές της κατανάλωσης,…
Ο Εντουάρντο Γκαλεάνο, από την Ουρουγουάη, φιγουράρει ανάμεσα στους πιο
γνωστούς σύγχρονους…
O σεβάσμιος Εντουάρντο Γκαλεάνο είναι ένας από τους πιο εμβληματικούς
συγγραφείς της Λατινικής Αμερικής, σίγουρα ο πιο πολιτικός. Το 2009, στην 5η
Σύνοδο των Αμερικανικών Κρατών, ο αριστερός ηγέτης της Βενεζουέλας Ούγκο Τσάβες
δωρίζει μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες στον Μπαράκ Ομπάμα, τον πρόεδρο των
Ηνωμένων Πολιτειών, ένα βιβλίο: είναι το…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου