Στα μέσα της εκπαιδευτικής χρονιάς και του σχολικού προγραμματισμού, σε μια χώρα που ποτέ δεν σ’ αφήνει να βαρεθείς, οι εκπαιδευτικοί έλαβαν πάλι εξ άνωθεν οδηγία ότι πρέπει να εντάξουν στο ήδη φορτωμένο πρόγραμμά τους σχέδια δράσης “ενεργού πολίτη”.
Αναρωτηθήκαμε αμέσως τι μπορεί να σημαίνει αυτό, αφού στα εργαστήρια δεξιοτήτων, που ήδη λαμβάνουν ένα μεγάλο μέρος του ετήσιου προγραμματισμού, η “ενεργός πολιτειότητα” αποτελεί κεντρικό μέρος και στόχο. Τι ακριβώς παραπάνω θα προσφέρει άραγε η επιβάρυνση με ακόμα περισσότερα σχέδια δράσης; Όταν μάλιστα αυτά εμφανίζονται εντελώς αιφνιδιαστικά και χωρίς σύνδεση με το αναλυτικό πρόγραμμα για να ανατρέψουν κάθε προγραμματισμό του εκπαιδευτικού, σε ένα σύστημα που ήδη είναι φορτωμένο με ογκώδη ύλη και δυσνόητα βιβλία.;
Εξοργιστήκαμε επίσης από την υποκριτική στάση του υπουργείου, το οποίο καλεί τους εκπαιδευτικούς να προάγουν την ενεργό πολιτειότητα, όταν την ίδια στιγμή συνάδελφος εκπαιδευτικός διώκεται πειθαρχικά επειδή ‘τόλμησε’ να μιλήσει και να ευαισθητοποιήσει τους μαθητές της ενάντια στον πόλεμο, και να δημιουργήσει μαζί τους πανό με αντιπολεμικό μήνυμα αλληλεγγύης προς τον λαό της Παλαιστίνης.
Που βρίσκεται η πολιτειότητα όταν καταπατάται η ελευθερία του λόγου και της έκφρασης; Η έννοια του πολίτη διαμορφώνεται και θεμελιώνεται μέσα από αυτά ακριβώς τα πολιτικά δικαιώματα και την πολιτική παιδεία που προάγει την γνώση και την κριτική ικανότητα.
Αλλά αυτήν ακριβώς τη γνώση την αντιπαλεύει το ίδιο το υπουργείο, όταν επιτίθεται στα μαθήματα πολιτικής παιδείας στο Λύκειο, σε μια κρίσιμη ηλικία για τους αυριανούς πολίτες, οι οποίοι δεν διδάσκονται πια το μάθημα «Πολίτης και Δημοκρατία» στη Β’ Λυκείου, ενώ μειώνονται και οι ώρες ενασχόλησης τους με το μάθημα «Πολιτική Παιδεία» στην Α΄ Λυκείου.
Άρα καταλαβαίνουμε ότι ο ‘ενεργός πολίτης’ που ευαγγελίζεται το υπουργείο και η κυβέρνηση είναι κάτι άλλο και ουδεμία σχέση έχει με τον πραγματικό πολίτη με πολιτική συγκρότηση και συνείδηση. Αν δούμε προσεκτικά και τους θεματικούς άξονες των δράσεων γίνεται εύκολα κατανοητό ότι ο ‘ενεργός πολίτης’ δεν είναι τίποτα άλλο παρά σχέδια προώθησης του εθελοντισμού και της βιώσιμης ανάπτυξης στα πλαίσια της νεοφιλελεύθερης οικονομίας. Δεν έχει να κάνει με τίποτα άλλο παρά με την εξάχνωση του κοινωνικού κράτους σε μια αποκεντρωμένη και απολιτίκ κοινωνία πολιτών, άτομα και ομάδες που αναλαμβάνουν δράση εκεί που το κράτος σταθερά και οργανωμένα αποσύρεται από τις θεσμικές και κοινωνικές του υποχρεώσεις.
Αυτή η μεταμόρφωση του πολίτη σε εθελοντή θα πρέπει να γίνεται άκριτα στα πλαίσια μιας συμμετοχής χωρίς αμφισβήτηση, όπως φάνηκε άλλωστε και από τη δίωξη μιας ακόμη εκπαιδευτικού επειδή τόλμησε να στηλιτεύσει το γεγονός ότι μαθητές στερούνται του δικαιώματος τους στην ισότιμη πρόσβαση στην εκπαίδευση, αφού δεν λαμβάνουν την απαραίτητη υποστήριξη από το κράτος με βοηθητικό εκπαιδευτικό και νοσηλευτικό προσωπικό. Η κριτική αυτή δε, αν και αδιαμφισβήτητο δικαίωμα του πολίτη και υποχρέωση του εκπαιδευτικού που νοιάζεται για τους μαθητές του, οδήγησε στην παρέμβαση της υφυπουργού παιδείας Ζ. Μακρή, η οποία ούτε λίγο ούτε πολύ υποστήριξε ότι ο εκπαιδευτικός έχει απολέσει τα συνταγματικά του δικαιώματα και δεν δύναται να ομιλεί για θέματα που αφορούν την κοινωνία και την πολιτεία, αν δεν έχει πάρει άδεια από την διοικητική αρχή.
Επιστρέφοντας λοιπόν στις πολυδιαφημιζόμενες δράσεις του ‘ενεργού πολίτη’ είναι σαφές ότι πέρα από την απορρόφηση κονδυλίων και την εναρμόνιση με τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα προγράμματα αυτά επιτελούν κι έναν πιο βαθύ και άρρητο ιδεολογικό ρόλο, που στόχο έχει την αποσύνδεση της πολιτειότητας από την διαλεκτική πολιτική σκέψη και τη διαμόρφωση πολιτικής συνείδησης.
Το πολιτικό σύστημα γνωρίζει καλά ότι αυτά τα δύο, πολιτική σκέψη και συνείδηση, αποτελούν πραγματική απειλή για αυτό, και ως εκ τούτου επιδιώκει μέσα από την εκπαίδευση ως μηχανισμό για την ιδεολογική του ηγεμονία να τα απεμπολήσει.
Εφαρμόζοντας συγκεκριμένες εκπαιδευτικές πολιτικές και λαμβάνοντας συγκεκριμένες πολιτικές αποφάσεις προσπαθεί να αντικαταστήσει την ίδια την πλούσια έννοια της πολιτικής με αυτήν μιας στείρας πολιτειότητας. Καθιστώντας την έννοια της πολιτικής ‘ταμπού’ προσπαθεί να αποκρύψει την πολιτική διάσταση των πραγμάτων και ως εκ τούτου τις πολιτικές του ευθύνες, αντιμετωπίζοντας ό,τι συμβαίνει ως θέμα διαχείρισης και ατομικής ευθύνης. Προσπαθεί τελικά να κρατήσει τον λαό μακριά από τον πολιτικό του ρόλο και από τη δύναμη του να αλλάξει το κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι.
Σε αυτή την προσπάθεια του, όμως, το σύστημα βρίσκει και θα βρίσκει πάντα απέναντι τους εκπαιδευτικούς και το ριζοσπαστικού εκπαιδευτικό κίνημα που αντιστέκονται, όπως έκαναν πάντα στην ιστορία αυτού του τόπου, έχοντας πλήρη επίγνωση του κοινωνικού και πολιτικού ρόλου της παιδείας. Θα μας βρίσκει πάντα εκεί, μπροστά για τα κοινωνικοπολιτικά επίδικα και ενάντια στα κακώς κείμενα μέσα και έξω από τα σχολεία μας, στους δρόμους μαζί με τους μαθητές μας, αυτούς που αν και δεν έχουν πια βιβλία Πολιτικής παιδείας, κρατούν γερά τα πανό στα χέρια τους και βροντοφωνάζουν ότι θέλουν επιτέλους να ανασάνουν οξυγόνο μέσα σε αυτή την πολιτική ξηρασία.
της Σοφίας Χατζοπούλου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου