Δευτέρα 6 Ιουλίου 2020

Το δικαίωμα του συνέρχεσθαι στον γύψο!


Διαβάζοντας το νέο σχέδιο νόμου που φέρνει η κυβέρνηση στη Βουλή σχετικά με τις δημόσιες συναθροίσεις, διαδηλώσεις και πορείες έρχονται στο μυαλό μας καφκικοί λαβύρινθοι εποπτείας και ελέγχου και δυστοπικά περιβάλλοντα επιστημονικής φαντασίας τύπου Minority Report που είναι έτοιμα να ξεπηδήσουν από τον χώρο της φαντασίας και να εισβάλουν στην πραγματικότητα. Σε μια πραγματικότητα που η κυρίαρχη τάξη προσπαθεί με νύχια και με δόντια να ελέγξει, για να είναι η ίδια ασφαλής.

Το νομοσχέδιο ξεκινά με την επίκληση στο άρθρο 11 του Συντάγματος, άρθρο που εγγυάται το δικαίωμα του συνέρχεσθαι και είχε καταργηθεί εντελώς από τη Χούντα των Συνταγματαρχών το ΄67.

Η κυβέρνηση έρχεται τώρα να βάλει ένα επιπλέον πλαίσιο –ή μάλλον έναν καινούργιο γύψο(!)– σε αυτό το δημοκρατικό, ατομικό και κοινωνικό δικαίωμα του κάθε ανθρώπου βάζοντας μια σειρά προϋποθέσεις πάνω στην οργάνωση και τη μορφή που μπορεί να έχει μια πορεία, ένα συλλαλητήριο για να θεωρηθεί νόμιμο. Από μόνη της η πρόταση αυτή κρύβει ένα τραγικό οξύμωρο. Πώς μπορεί ο αποδέκτης της διαμαρτυρίας, δηλαδή το κράτος ως φορέας εξουσίας, το κράτος ως μηχανισμός καταστολής, το κράτος ως υπηρέτης των συμφερόντων της κυρίαρχης τάξης, να καθορίζει τους όρους διαμαρτυρίας των καταπιεζόμενων για τα δικαιώματά τους που καταπατώνται από τις πολιτικές του;

Τι εννοεί, για παράδειγμα, ο νομοθέτης όταν ορίζει ότι “Αυθόρμητη δημόσια υπαίθρια συνάθροιση που δεν έχει γνωστοποιηθεί κατά τα οριζόμενα στις παρ. 1 και 2 δύναται να επιτραπεί, εφόσον δεν διαφαίνονται κίνδυνοι διασάλευσης της δημόσιας ασφάλειας ή σοβαρής διατάραξης της κοινωνικοοικονομικής ζωής”;

Τι γίνεται όταν η διασάλευση της δημόσιας ασφάλειας γίνεται από τις ίδιες τις δυνάμεις καταστολής, οι οποίες, όπως έχει δείξει η Ιστορία, πολλάκις έχουν προβεί σε απρόκλητη χρήση βίας για να διασπάσουν αυτό που θεωρούν “επικίνδυνο”, επειδή απλά εκφράζει δυναμικά και μαζικά την κοινωνική, ταξική αντίσταση σε αντιλαϊκά, αντιδημοκρατικά, αντιδραστικά σχέδια.

Πού είναι η δημόσια ασφάλεια όταν εκτοξεύονται χημικά και κροτίδες σε ηλικιωμένους, όταν πυροβολούνται 15χρονα παιδιά, όταν γρονθοκοπούνται ανηλεώς νέοι πεσμένοι στο έδαφος ανίκανοι να αντιδράσουν;

Και για να είμαστε συγκεκριμένοι ας φέρουμε σαν παράδειγμα μια πρόσφατη διαδήλωση, μια διαδήλωση για το περιβάλλον, την υγεία και την ποιότητα ζωής των κατοίκων του Βόλου απέναντι στο μεγαθήριο της ΑΓΕΤ και του κύκλου των συμφερόντων της. Το Σάββατο 13 Ιούνη αυτό που ξεκίνησε ως μια ειρηνική διαμαρτυρία πήρε μια πρωτόγνωρη τροπή για τους κατοίκους μιας επαρχιακής πόλης με τραυματίες –ακόμα και παιδιά– μετά από μια αναίτια επίδειξη κρατικής βίας όπως μπορούμε να διαβάσουμε και στο χρονικό των επεισοδίων όπως καταγράφηκε από τη Συνέλευση Κατά της Καύσης Σκουπιδιών:

“Στις 13-6-2020 χιλιάδες πολίτες και συλλογικότητες από τον Βόλο αλλά και την υπόλοιπη Ελλάδα (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Καρδίτσα) συγκεντρώθηκαν στο Νοσοκομείο του Βόλου και παρά τη συστηματική απόκρυψη της κινητοποίησης από τα τοπικά ΜΜΕ, πλαισίωσαν τα καλέσματα και συμμετείχαν με παλμό στο συλλαλητήριο κατά της καύσης σκουπιδιών από την ΑΓΕΤ-Lafarge και κατά της δημιουργίας εργοστασίου SRF από τον Δήμο Βόλου. Οι χιλιάδες συγκεντρωμένοι πραγματοποίησαν πορεία προς την ΑΓΕΤ. Άνθρωποι όλων των ηλικιών (οικογένειες, παιδιά, ηλικιωμένοι) με συνθήματα κατά της καύσης συνέθεταν το ήπιο κλίμα της πορείας. 19:20_ Το πλήθος των πολιτών φθάνοντας στην ΑΓΕΤ δυναμικά πέρασε την πόρτα του εργοστασίου και προσπάθησε να τοποθετήσει συμβολικά πανό. Τότε δέχεται την πρώτη επίθεση με μικροσυμπλοκές και χειροβομβίδες κρότου λάμψης. Το μεγαλύτερο μέρος του πλήθους των συγκεντρωμένων αναχαιτίστηκε μα παρέμεινε στο χώρο απέναντι από το εργοστάσιο φωνάζοντας συνθήματα και στήνοντας μικροφωνική διαμαρτυρία. Χαιρετισμό απεύθυναν όλες οι συλλογικότητες του Βόλου που μάχονται κατά της καύσης σκουπιδιών, καθώς και συλλογικότητες από τη Χαλκιδική, τη Θεσσαλονίκη, τα Άγραφα και άλλες περιοχές που αγωνίζονται για το περιβάλλον. Το κλίμα παραμένει ήπιο με ποιήματα, συνθήματα και στιχομυθίες. Ο κόσμος κρεμάει συμβολικά το πανό αριστερά της εισόδου του εργοστασίου και αρχίζει να αποχωρεί. 20:52_Τότε ξεκινά και η δεύτερη επίθεση από τις δυνάμεις καταστολής με γενικευμένη χρήση χημικών στο πλήθος. Οι διμοιρίες και από τις δυο πλευρές ωθούν τον κόσμο στον δρόμο αλλά και στην μικρή παραλία πλησίον του εργοστασίου όπου και εγκλωβίζονται. Παιδιά, φοιτητές, ηλικιωμένοι, πνίγονται στα δακρυγόνα σε ένα ασφυκτικό κλίμα πανικού. Σημειώνονται άγριοι ξυλοδαρμοί και λιποθυμίες, καθώς εκτός από τα χημικά, τα ματ κυνηγούν ανεξαιρέτως όποιον βρουν μπροστά τους. Στο συγκεκριμένο σημείο συλλαμβάνονται και ξυλοκοπούνται άνθρωποι που προσπαθούσαν να βοηθήσουν τους αποκλεισμένους, με δεκάδες να καταλήγουν στο νοσοκομείο και δώδεκα να προσάγονται. Άνθρωποι αποπροσανατολισμένοι και αμήχανοι παίρνουν τον δρόμο προς τον Βόλο. Λίγο παρακάτω μπαίνοντας στην πόλη άντρες της ασφάλειας με συμβατικά αυτοκίνητα συλλαμβάνουν ανυποψίαστο κόσμο. Τρίτη απρόκλητη επίθεση από τις διμοιρίες και μάλιστα ακριβώς έξω απ το νοσοκομείο της πόλης. Τα ματ αφού πετούν χειροβομβίδες κρότου λάμψης, ξεκινούν να κυνηγούν ασταμάτητα κόσμο στους γύρω δρόμους.” 


Μέσα από τέτοια παραδείγματα διαφαίνεται η ρευστότητα και αυθαιρεσία κάθε προσπάθειας ορισμού από τους έχοντες την εξουσία εννοιών όπως αυτό της δημόσιας ασφάλειας. Η ίδια η έννοια του “δημόσιου” σε αυτή την περίπτωση αποτελεί έναν συμψηφισμό, μια συσσωμάτωση αντίθετων και συχνά αντικρουόμενων καταστάσεων. Πού βρίσκεται η δημόσια ασφάλεια όταν ο καρκίνος θερίζει μια πόλη εξαιτίας των δραστηριοτήτων μιας προνομιούχας μειοψηφίας, πού βρίσκεται η δημόσια ασφάλεια όταν χιλιάδες εργαζόμενοι προσπαθούν να μεγαλώσουν τα παιδιά τους κάτω από τη δαμόκλειο σπάθη της ανεργίας και της διαθεσιμότητας, πού βρίσκεται η δημόσια ασφάλεια όταν ο άοπλος διαδηλωτής έρχεται αντιμέτωπος με την πάνοπλη κρατική καταστολή;

Οι σύγχρονες κυβερνήσεις μειοψηφίας γίνονται όλο και πιο αντιδραστικές και αντιδημοκρατικές στην προσπάθειά τους να διασώσουν το κεφάλαιο και τα συμφέροντά του που περνούν από τη μια κρίση στην άλλη. Αυτό το ανήκουστο σχέδιο νόμου δεν είναι τίποτα άλλο από άλλη μια προσπάθεια ελέγχου όχι μόνο των διαδηλώσεων αλλά κάθε πιθανής αντίδρασης στο μέλλον, γνωρίζοντας ότι οι λόγοι που ήδη υπάρχουν θα αυξηθούν και θα οξυνθούν σε μια πρωτόγνωρου βαθμού κλιμάκωση των αλλεπάλληλων κρίσεων.

Οι όροι που θέτει προσομοιάζουν όρους οργάνωσης κάποιας εκδήλωσης πολιτιστικού περιεχομένου ή event, όπως είθισται να τα αποκαλούμε, με λίστα καλεσμένων και διοργανωτές. Συγκεκριμένα θέτει όρους συμβολαίου αστικής ευθύνης με συμβαλλόμενα μέρη, τον “οργανωτή της συνάθροισης” και “τον διαμεσολαβητή της Αστυνομικής ή Λιμενικής Αρχής” στον οποίο πρέπει να γνωστοποιηθούν τα στοιχεία ταυτότητας και επικοινωνίας του “οργανωτή”, ο χρόνος έναρξης και λήξης της συνάθροισης, ο σκοπός, καθώς και η προτεινόμενη διαδρομή. Μέχρι και “εκτιμώμενος αριθμός συμμετεχόντων” πρέπει να δίνεται, ο οποίος θα υπολογίζεται ως κριτήριο για τη “λήψη απόφασης περί απαγόρευσης”! 

Οι διαδηλώσεις όμως δεν είναι πάρτυ ή event, είναι δυναμικές, λαϊκές διαδικασίες που δεν έχουν προκαθορισμένη λήξη, ούτε έκβαση. Δεν έχουν προκαθορισμένο αριθμό συμμετεχόντων και πολλές φορές ούτε καν οργανωτή. Πολλές φορές είναι αυθόρμητες μαζικές αντιδράσεις που προκαλούνται από την ένταση, τη βιαιότητα της επίθεσης της κυρίαρχης τάξης πάνω στον λαό, αντιδράσεις που οργανώνονται αυθόρμητα, γρήγορα και σαρωτικά μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα τηλέφωνα ή όποιο άλλο τεχνολογικό μέσο μπορεί να χρησιμοποιηθεί. Μην ξεχάσουμε τις διαμαρτυρίες μετά τη δολοφονία Γρηγορόπουλου ή την πρόσφατη δολοφονία του G. Floyd στην Αμερική. 

Ένας άλλος όρος που θέτει εκ των προτέρων ο νόμος είναι η αστική και ποινική ευθύνη του “οργανωτή” απέναντι σε ζημιές που μπορεί να προκληθούν, η οποία μπορεί να επιφέρει ως και ποινή φυλάκισης ενός έτους. “Ο νόμος θα είναι ιδιαίτερα αυστηρός απέναντι στον οργανωτή, ο οποίος θα ευθύνεται για την αποζημίωση όσων υπέστησαν βλάβη της ζωής, της σωματικής ακεραιότητας και της ιδιοκτησίας τους από τους συμμετέχοντες στη δημόσια συνάθροιση. “‘Οπως όμως καταδείχτηκε παραπάνω, είναι πολύ εύκολο και απολύτως αυθαίρετο να κατηγορήσει κάποιος τους διαδηλωτές, οι οποίοι πολλές φορές έρχονται αντιμέτωποι με τη συντεταγμένη και απρόκλητη κρατική καταστολή αλλά και με οργανωμένες προβοκάτσιες στην προσπάθεια σπίλωσης των αγώνων τους. 

Όλοι αυτοί οι όροι φαίνονται να έχουν έναν και μοναδικό στόχο. Την τρομοκράτηση, τον έλεγχο και την περιχαράκωση της λαϊκής αντίδρασης μέσα από νομικίστικες και γραφειοκρατικές διατυπώσεις, τη στέρηση κάθε δυναμικού, αυθόρμητου στοιχείου των κινητοποιήσεων, την τυποποίηση της πολιτικής πράξης και αντίστασης σε σημείο που αυτή να καταστεί εντελώς ακίνδυνη για την άρχουσα τάξη.

Το ερώτημα απ’ ό,τι φαίνεται, όμως, παραμένει και θα συνεχίσει να ταλανίζει τους Λουδοβίκους της εποχής μας: πόσο χρόνο θα μπορέσει η κυβέρνηση αλλά και όλες οι κυβερνήσεις παγκοσμίως να αγοράσουν μέσα από τέτοια νομικά τεχνάσματα, όταν η κοινωνία βράζει μέσα στην αδικία, την καταπίεση, την καταπάτηση βασικών δικαιωμάτων, όταν η κοινωνία, η οικονομία, το περιβάλλον καταρρέουν κάτω από την απληστία και ασυδοσία του κεφαλαίου;

της Σοφίας Χατζοπούλου

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου