Το λάθος…

“Φορούσε τη μαντίλα λάθος”…

Αυτό ήταν αρκετό για να ξυλοκοπηθεί μια γυναίκα μέχρι θανάτου από την αστυνομία ‘ηθών’ στο Ιράν.

Πρώτο συμπέρασμα: η πρακτκή της μαντίλας ως αποτέλεσμα ενός θεοκρατικού, μουσουλμανικού, ολοκληρωτικού κράτους αποτελεί χρόνια τώρα μέσο καταπίεσης των γυναικών και εδραίωσης της κυριαρχίας του. Για αυτό δεν υπάρχει καμία αμφιβολία.

Είναι όμως μόνο αυτό;

“Φόρεσε τη μαντίλα λάθος”…

Τι είναι όμως αυτό που νομιμοποιεί το κάθε σύστημα να δολοφονεί. Ποια είναι η λέξη που σηκώνει το γκλομπ και χτυπάει αλύπητα;

Η λέξη αυτή δεν είναι η μαντίλα, αλλά η λέξη ‘λάθος’, όπως αυτό αποδεικνύεται σε όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου.

Ποιος καθορίζει το λάθος κάθε φορά, με ποια κριτήρια και με ποιες σκοπιμότητες; Είναι αυτό το ανυπέρβλητο, θανατηφόρο ‘λάθος’ συνυφασμένο μόνο με την εικόνα του μουσουλμανικού κόσμου που τείνουμε να έχουμε εμείς οι δυτικοί, ή κάτι κρύβεται σε αυτήν την επιλεκτική μετάφραση;

Αυτό που υπερτονίζεται σκόπιμα από τους δυτικούς είναι το πολιτισμικό, θρησκευτικό χαρακτηριστικό (στην περίπτωση αυτή της μαντίλας), για να νομιμοποιηθεί ακόμα περισσότερο ο δικός τους ορισμός σωστού-λάθους που με τη σειρά του θα εδραιώσει τη δική τους ‘αλάνθαστη’ ηγεμονία και άρα δικαίωμα παρέμβασης. Με άλλα λόγια ελλοχεύει η ιδέα “ο λευκός άντρας θα σώσει τη μαύρη γυναίκα από τον μαύρο άντρα” (1)

Επιστρέφοντας όμως στη χρήση της λέξης ‘λάθος’, θυμόμαστε ότι στο δυτικό κομμάτι αυτού του κόσμου, η αστυνομία έκοψε την ανάσα του George Floyd στις ΗΠΑ επειδή είχε ‘λάθος’ εμφάνιση και χρώμα, η γυναίκα που βιάστηκε στη Νέα Υόρκη φορούσε ‘λάθος’ μήκους φούστα, ο αναρχικός Βασίλης που ξυλοκοπήθηκε και πέθανε στο Βόλο είχε ‘λάθος’ απόψεις, ο 15χρονος Αλέξης που πυροβολήθηκε στα Εξάρχεια είχε ‘λάθος’ συμπεριφορά, ο άραβας ταξιδιώτης που συνελήφθηκε στο JFK και μεταφέρθηκε στο Γκουαντάναμο είχε ‘λάθος’ γένι και ρούχα, η φοιτήτρια που αποκλείστηκε από το γαλλικό πανεπιστήμιο έκανε το ‘λάθος’ να φοράει μαντίλα…

Σε έναν κόσμο σχέσεων ιεραρχίας, εξουσίας και κατασκευασμένων βεβαιοτήτων η ελευθερία αυτοκαθορισμού βρίσκεται πισθάγκωνα αλυσοδεμένη στα μπουντρούμια της εκάστοτε κυρίαρχης ιδεολογίας.

Τρανό παράδειγμα η περίπτωση της μαντίλας ως θρησκευτικό, πολιτισμικό σύμβολο. Ένα σύμβολο καταπίεσης στις συνθήκες και τις επιταγές του μουσουλμανικού κράτους που πολλές φορές μετατρέπεται σε σύμβολο αυτοκαθορισμού και χειραφέτησης στα πλαίσια των επιταγών του δυτικού, ‘ελεύθερου’ κόσμου, ως μια απάντηση στον διαφορετικό κάθε φορά ηγεμονικά κυρίαρχο.

Σύμβολα-κατασκευές που απαντούν σε άλλες κατασκευές. Ιδεολογικά παιχνίδια εξουσίας που αποκρύπτουν τελικά ότι το μόνο λάθος σε όλα αυτά είναι η ίδια η ύπαρξη του ‘λάθους’, και άρα αυτών των ίδιων των πολιτικοοικονομικών φορέων και μηχανισμών κατασκευής και επιβολής του, από όπου κι αν προέρχονται…

Βιβλιογραφία

(1) Gayatri Chakravorty Spivak (2008), Can the Subaltern Speak?, Turia + Kant, Berlin

Προτεινόμενη βιβλιογραφία

(2) Rabab Abdulhadi, Evelyn Alsultany and Nadine Naber, Arab and Arab American Feminisms: An Introduction , Syracuse University Press, https://www.jstor.org/stable/j.ctt1j1vzxf.5

της Σοφίας Χατζοπούλου

πηγή: https://selidodeiktis.edu.gr