Του Λουκά Καβακλή,
Μπαράζ εξαγορών, συγχωνεύσεων και επενδυτικών συνεργασιών παρατηρούνται το τελευταίο χρονικό διάστημα στον χώρο της ιδιωτικής εκπαίδευσης.
Στη χώρα μας έχουμε ήδη μεγάλο αριθμό ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων σε όλες τις βαθμίδες (στην ιδιωτική εκπαίδευση φοιτά σχεδόν το 9% του μαθητικού δυναμικού όλης της χώρας). Δεν μιλάμε όμως πλέον για ιδιωτικά σχολεία με την κλασική έννοια του όρου.
Η επιθετική διείσδυση διεθνών funds και άλλων κεφαλαίων στην αγορά της ιδιωτικής παιδείας προϊδεάζει για τις ραγδαίες ανακατατάξεις και αλλαγές που έρχονται. Μια αγορά που μεγαλώνει κατά 30.000 περίπου υποψήφιους πελάτες κάθε χρόνο, αφού τόσοι είναι οι περίπου μαθητές/τριες που μένουν εκτός ΑΕΙ λόγω της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής και αναμένεται να πολλαπλασιαστούν μετά τη θέσπιση των τριετών πανελλαδικών εξετάσεων στα Λύκεια για το νέο σύστημα εισαγωγής στα ΑΕΙ και το λεγόμενο «εθνικό απολυτήριο».
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με στοιχεία της ΟΙΕΛΕ αλλά και δημοσιεύματα από Οικονομικό Ταχυδρόμο, Capital, Forbes, Alfavita, έχουμε:
Τον διεθνή εκπαιδευτικό οργανισμό Inspired Education Group, με δίκτυο 115 σχολείων σε 24 χώρες και περισσότερους από 90.000 μαθητές, που έχει αναλάβει τον έλεγχο των Ιδιωτικών Εκπαιδευτηρίων Κωστέας-Γείτονας και της Σχολής Μωραΐτη. Στα σχέδια τους περιλαμβάνεται , όπως αναφέρουν, η επέκταση του CGS( Εκπαιδευτήρια Κωστέας- Γείτονας), στον χώρο του The Ellinikon Greenfield (Λάτσης), με έκταση περίπου 6.200 στρεμμάτων αστικής ανάπλασης, συνδυάζει την «καινοτομία, τη βιωσιμότητα και τον πολιτισμό» και θα εξελιχθεί σε έναν «υπερσύγχρονο εκπαιδευτικό προορισμό, ιδανικό για τη φιλοξενία ενός κορυφαίου, παγκοσμίου επιπέδου, εκπαιδευτικού ιδρύματος».
Τον διεθνή εκπαιδευτικό όμιλο International Schools Partnership (ISP) που έχει εξαγοράσει τα Εκπαιδευτήρια Πλάτων, την Ελληνογερμανική Αγωγή και το σχολείο Αυγουλέα-Λιναρδάτου. Ο ISP, που ιδρύθηκε το 2013, είναι ένας από τους ταχύτερα αναπτυσσόμενους εκπαιδευτικούς οργανισμούς παγκοσμίως, με πάνω από 107 σχολεία σε 25 χώρες και 100.000 μαθητές σε Ευρώπη, Αμερική, Μέση Ανατολή, Ινδία και Νοτιοανατολική Ασία. Πίσω από τον εκπαιδευτικό όμιλο βρίσκεται η Partners Group Holing, μία εταιρεία “private equity” (ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια, δηλαδή κεφάλαια που προέρχονται από ιδιώτες επενδυτές και επενδύονται σε μη εισηγμένες στο χρηματιστήριο εταιρείες με σκοπό το κέρδος) με έδρα την Ελβετία και με 149 δισ. δολάρια σε υπό διαχείριση ιδιωτικά assets δηλαδή ιδιωτικά κεφάλαια που μια εταιρεία επενδύει όπου έχει μέγιστο και γρήγορο κέρδος και μετά τα ρευστοποιεί όταν το προσδοκώμενο κέρδος μειώνεται.
Την Cognita, ένας παγκόσμιος εκπαιδευτικός όμιλος με περισσότερα από 100 σχολεία σε 17 χώρες, που έχει «επενδύσει» στα Εκπαιδευτήρια Δούκα. Η Cognita ανήκει στην ελβετική Jacobs Holding ( ναι!, στην γνωστή εταιρεία καφέ), ένα Πολυκλαδικό Πολυεθνικό Μονοπώλιο που δραστηριοποιείται από τον καφέ έως στην οδοντιατρική περίθαλψη και την εκπαίδευση!
Το 2018 επένδυσε στην παγκόσμια αγορά εκπαίδευσης κάτω των 12 ετών (sic) αποκτώντας της Cognita Schools, ενώ λίγο αργότερα έκανε το επόμενο βήμα εξαγοράζοντας τη North American Dental Group (οδοντιατρικές υπηρεσίες). Το 2024, πραγματοποίησε την είσοδό της στην ισπανική αγορά επαγγελματικής κατάρτισης με την εξαγορά της Ilerna.
Η Cognita ιδρύθηκε τον Οκτώβριο του 2004 από την ιδρυτική της ομάδα διοίκησης και την Englefield Capital, μια εταιρεία ιδιωτικών κεφαλαίων, που σήμερα ονομάζεται Bregal Capital, και τον πρώην πρόεδρό της, Sir Chris Woodhead, που είχε διατελέσει επικεφαλής επιθεωρητής σχολείων στην Αγγλία από το 1994 έως το 2000.
Η Dukes Education, που εξαγόρασε το International School of Athens, αλλά και τα εκπαιδευτήρια Μαντουλίδη στη Θεσσαλονίκη, είναι ένας από τους κορυφαίους παγκόσμιους παρόχους εκπαιδευτικών υπηρεσιών. Ιδρύθηκε το 2015, και η Dukes Education αποτελεί σήμερα τον μεγαλύτερο εκπαιδευτικό όμιλο του Ηνωμένου Βασιλείου και έναν από τους ταχύτερα αναπτυσσόμενους στην Ευρώπη, με παρουσία σε οκτώ χώρες και πάνω από 21.000 μαθητές. Προσφέρει ένα ευρύ φάσμα εκπαιδευτικών υπηρεσιών, από παιδικούς σταθμούς έως λύκεια και κολέγια, καθώς και συμβουλευτικές υπηρεσίες για την τριτοβάθμια εκπαίδευση…
Την εξαγορά των Ομίλων ΑΚΜΗ-Μητροπολιτικό Κολλέγιο και ΔΕΛΤΑ από την BC Partners, επενδυτικός όμιλος που έως σήμερα κατέχει τη συνδρομητική τηλεόραση και την κινητή τηλεφωνία της Nova, είχε την Φαρμακευτική Εταιρεία Pharmathen την οποία το 2020, πέντε χρόνια μετά την εξαγορά, την πούλησε 1 δις ευρώ (!!!) ενώ κατέχει και την εταιρεία Pet City για κατοικίδια ζώα. Η BC Partners ιδρύθηκε το 1986 και αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους επενδυτικούς οργανισμούς στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική, με εστίαση στο private equity, τις πιστώσεις και τα ακίνητα. Διαχειρίζεται κεφάλαια άνω των 30 δισ. ευρώ, έχοντας πραγματοποιήσει περισσότερες από 125 επενδύσεις σε 19 χώρες.
Τη συμφωνία εξαγοράς οικοπέδων από τη Lamda Development του Ελληνικού στην εταιρεία Skiti Enterprises Company Limited, συμφερόντων της οικογένειας του εφοπλιστή Γιώργου Προκοπίου. Στόχος μεταξύ άλλων είναι και η δημιουργία εκπαιδευτικού ιδρύματος με διεθνές πρόγραμμα (δίγλωσσο και IB).
Στον ίδιο χώρο του Ελληνικού, αναμένεται να λειτουργήσει, μέσω του ομίλου ΗHG από το επενδυτικό κεφάλαιο CVC Capital Partners η πρώτη ιδιωτική Ιατρική Σχολή “Unic”. Το συγκεκριμένο κεφάλαιο είναι μια πολυεπίπεδη επιχειρηματική οντότητα (Πολυκλαδικό Πολυεθνικό Μονοπώλιο) της CVC Capital Partners. Μπαίνει στην αγορά ιδιωτικής εκπαίδευσης μέσω του Πανεπιστημίου Κύπρου αλλά παράλληλα κατέχει το 10% της ΔΕΗ και πλέον ποσοστό και στον Κωτσόβολο που εξαγοράστηκε από τη ΔΕΗ. Το γιατί μπαίνει στον χώρο της εκπαίδευσης υγείας είναι απλό. Ο όμιλος της CVC ελέγχει τις εξής έξι μεγάλες νοσοκομειακές μονάδες: Υγεία, Metropolitan Hospital, Μητέρα, Metropolitan General, Λητώ, Creta Interclinic. Απολλώνιο, Αρεταίειο αλλά και διαγνωστικά κέντρα όπως τα Plατον Diagnosis. Επίσης κατέχει την Vivartia, τη Δωδώνη, απέκτησε την Δανιήλ Γκατένιο, εμπορική εταιρεία τροφίμων με κυρίως τυροκομικά προϊόντα, ποσοστό πλειοψηφίας στην Κουρέλλας (70%) – βιομηχανία γάλακτος με έδρα τα Γρεβενά – ποσοστό πλειοψηφίας στην εταιρεία ταχείας εστίασης Jackaroo, ενώ απέκτησε ποσοστό πλειοψηφίας στην εταιρεία Ελληνική Ζύμη Αραμπατζής, στην οποία είχε ήδη συμμετοχή και υπό την Αραμπατζής ετέθη η Άλεσις Α.Ε. (Χρυσή Ζύμη). Δραστηριοποιείται σε ακίνητα καθώς και στην Εθνική Ασφαλιστική.
ΕΠΙΘΕΤΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ
Στην πραγματικότητα μιλάμε για ένα στρατηγικό σχέδιο άλωσης της όποιας δημόσιας εκπαίδευσης, η οποία θα είναι ουραγός στην εκπαιδευτική πυραμίδα, ενώ τα σκήπτρα θα αναλάβει η ιδιωτική.
Δεν είναι τυχαίο ότι όλο αυτό το μπαράζ εξαγορών έλαβε χώρα μετά την ψήφιση του νόμου Πιερρακάκη για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια και σε συνέχεια της τροπολογίας που εισάγει ρυθμίσεις ευνοϊκές για τη μετάβαση των κολεγίων σε Νομικά Πρόσωπα Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης (ΝΠΠΕ).
Συγκεκριμένα:
Δίνεται η δυνατότητα σε ιδιωτικά πανεπιστήμια να χρησιμοποιούν υφιστάμενες εγκαταστάσεις εκπαιδευτικών δομών (π.χ. κολέγια, ιδιωτικά σχολεία) έως ότου αποκτήσουν δικά τους campus.
Επιτρέπει τη συστέγαση διαφορετικών δομών εκπαίδευσης στις ίδιες εγκαταστάσεις, υπό την προϋπόθεση ότι δεν λειτουργούν ταυτόχρονα. Για παράδειγμα, σε ένα ιδιωτικό σχολείο μπορεί να λειτουργεί σχολείο το πρωί και ιδιωτικό πανεπιστήμιο το απόγευμα.
Έτσι, αν και φαινομενικά οι εξαγορές αφορούν σχολεία προσχολικής, πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στην ουσία, εκτός από την υπαρκτή πηγή κέρδους για το κεφάλαιο σε αυτές τις βαθμίδες, είναι η δημιουργία καθετοποιημένων εκπαιδευτικών μονάδων από τον παιδικό σταθμό έως το Πανεπιστήμιο κάτι που ήδη έχουν εφαρμόσει τα συγκεκριμένα funds σε άλλες χώρες που δραστηριοποιούνται.
Μια πλευρά, όχι αμελητέα, είναι και η ιστορία με την golden visa. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, το 2023 ο αριθμός των αιτήσεων ανήλθε σε 8.475 και το 2024 σε 9.411. Κατά το φετινό πρώτο δίμηνο, καταγράφονται επιπλέον 2.076 αιτήσεις (1.096 τον Ιανουάριο και 980 τον Φεβρουάριο). Για αυτούς τους πελάτες χρειάζονται δίγλωσσα σχολεία και Διεθνές Απολυτήριο. Άρα μια νέα αγορά απαιτεί και νέα σχολεία.
Όλα αυτά προσελκύουν κερδοσκοπικά κεφάλαια, τέτοια είναι τα funds, τα οποία «μυρίζονται»υψηλές αποδόσεις στην εκπαιδευτική αγορά και προχωρούν στις εξαγορές με τo δόγμα hit and run. Δηλαδή εξαγορά, απόδοση κεφαλαίου και έξοδος μόλις το ποσοστό κέρδους ελαττωθεί.
Μια τέτοια εξέλιξη θα έχει οδυνηρές αλλαγές και στις εργασιακές σχέσεις των εκπαιδευτικών, αρχικά των ιδιωτικών και στη συνέχεια και των δημόσιων εκπαιδευτικών αφού οι αρνητικές συνέπειες στο ένα συμπαρασύρει τον άλλο και το αντίστροφο.
Εν κατακλείδι
Ιδιωτικά Πανεπιστήμια- Κολλέγια με εξομοίωση των πτυχίων με τα Δημόσια ΑΕΙ, ελάχιστη βάση εισαγωγής, τριετείς πανελλαδικές εξετάσεις, IB δηλαδή διεθνές απολυτήριο, απαξίωση- υποχρηματοδότηση Δημόσιας Εκπαίδευσης, κατηγοριοποίηση σχολείων μέσω της λειτουργίας πολλών τύπων (Πρότυπα- Πειραματικά – Ωνάσεια), αξιολόγηση εκπαιδευτικών και σχολείων, μετατροπή της γνώσης σε θραύσματα πληροφοριών μέσω των αναλυτικών προγραμμάτων και βιβλίων, απαξίωση της στέρεης βασικής γνώσης και της κριτικής κατανόησης της πραγματικότητας και αντικατάσταση της από προγράμματα ατάκτως ειρημένα, πολλαπλασιασμός του βαθμού δυσκολίας της σχολικής ύλης με συμπίεση προς τα κάτω της ύλης εντείνοντας την ταξική επιλογή, το εκρηκτικό μείγμα που διαμορφώνει το αντιδραστικό τοπίο στην εκπαίδευση την εποχή του πιο υπεραντιδραστικου, εκμεταλλευτικού, ολοκληρωτικού καπιταλισμού μεταπολεμικά και που ξεκίνησε μετά την τελευταία δομική κρίση του, το 2008.
Ζητούμενο ένα νέο απελευθερωτικό εκπαιδευτικό κοινωνικό πρόγραμμα εναρμονισμένο με τις συνολικότερες διεκδικήσεις ανατροπής, που θα θέτει στην προμετωπίδα του το περιεχόμενο και τις αξίες της απελευθερωτικής παιδείας, τα πραγματικά μορφωτικά, κοινωνικά και εργασιακά δικαιώματα μαθητών, νεολαίας, εκπαιδευτικών και εργατικής κοινωνικής πλειοψηφίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου