Το 2010 προβλήθηκε η ταινία «The Whistleblower» (στα ελληνικά ο τίτλος αποδόθηκε ως «Επικίνδυνη σιωπή») που είχε ως θέμα το trafficking γυναικών στη Βοσνία Ερζεγοβίνη, λίγο μετά τον πόλεμο στην περιοχή, από τοπικούς παράγοντες και κυανόκρανους του ΟΗΕ. Τότε το θέμα θεωρήθηκε «σκληρό», προφανώς γιατί έθιγε τα ιερά και τα όσια του στρατιωτικού μηχανισμού που ως «ειρηνευτική δύναμη» είχε τη δυνατότητα να καλύπτει την ανελέητη σεξουαλική εκμετάλλευση και κακοποίηση των γυναικών της περιοχής.
Το 2021, σε μια γειτονιά της Ηλιούπολης, ένα 19χρονο κορίτσι πέφτει θύμα σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης από έναν αστυνομικό –πρώην ή νυν λίγη σημασία έχει. Την ίδια στιγμή αποκαλύπτεται ότι ήταν θύμα αλλεπάλληλων βιασμών από τον ίδιο της τον πατέρα.
Οι ιστορίες μπορεί να μην έχουν άμεση σχέση μεταξύ τους, όμως δείχνουν κάτι πολύ σημαντικό: ότι σε αρκετές περιπτώσεις οι θύτες του trafficking μπορούν και κρύβονται πίσω από μηχανισμούς που έχουν τη δυνατότητα μέσω της εξουσίας και της ισχύος να κακοποιούν, να εκμεταλλεύονται, να συγκαλύπτουν, εξασφαλίζοντας με αυτόν τον τρόπο τη σιωπή των θυμάτων.
Σύμφωνα με την έκθεση των Ηνωμένων Εθνών που δημοσιοποιήθηκε τον Φεβρουάριο του 2021 με θέμα το trafficking, τα θύματά του είναι κυρίως γυναίκες. Σε κάθε δέκα θύματα, τα πέντε είναι ενήλικες γυναίκες και τα δύο είναι κορίτσια. Το ένα τρίτο των θυμάτων συνολικά είναι παιδιά. Είναι κατά πλειοψηφία θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης, ενώ ένα μέρος των θυμάτων γίνονται βορά στην αναγκαστική εργασία.
Η έκθεση μιλά μόνο για τα «καταγεγραμμένα θύματα», αυτά που είδαν το φως της δημοσιότητας και καταγγέλθηκαν. Είναι κοινός τόπος ότι μιλάμε για ένα από τα πιο καλά κρυμμένα μυστικά ενός συστήματος που θεωρεί το ανθρώπινο σώμα –και κατά συντριπτική πλειοψηφία το γυναικείο– εμπόρευμα και πηγή κερδοφορίας, άρα τα πραγματικά θύματα είναι σαφώς πολύ περισσότερα.
Σύμφωνα με την ίδια έκθεση, το 25% των περιπτώσεων που έφτασαν στα δικαστήρια είχαν υποστεί κακοποίηση –κυρίως σεξουαλική– μέσα στην ίδια τους την οικογένεια από τα πρώιμα παιδικά τους χρόνια. Οι διακινητές εκμεταλλεύονται κυρίως γυναίκες ή νεαρά κορίτσια που ζουν σε δύσκολα οικογενειακά περιβάλλοντα.
Τα στοιχεία για την Ελλάδα δείχνουν ότι από το 2014 έως το 2018, δηλαδή σε μία περίοδο πέντε χρόνων, έχουν καταγραφεί μόλις 142 περιπτώσεις trafficking. Σε μία χώρα που σύμφωνα με οργανώσεις και συλλογικότητες που ασχολούνται με το θέμα ως χώρα διέλευσης και προορισμού για θύματα από όλο τον κόσμο, ως χώρα υποδοχής και περάσματος προσφύγων και μεταναστών, η διάσταση του εγκλήματος είναι πολύ πιο μεγάλη. Κατά γενική ομολογία η πανδημία της Covid-19 έχει οξύνει την κατάσταση, αφού οι πόρτες που μένουν ερμητικά κλειστές ευνοούν κακοποιητικές καταστάσεις και κρατούν τα στόματα ερμητικά κλειστά.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων σεξουαλικής εκμετάλλευσης, τα θύματα προέρχονται από κακοποιητικά οικογενειακά περιβάλλοντα, με αποτέλεσμα να γίνονται ευάλωτα στα «ρομαντικά καλέσματα» των διακινητών. Το κορίτσι από την Ηλιούπολη δεν είναι η εξαίρεση. Είναι ο κανόνας. Η συναισθηματική χειραγώγηση γυναικών και παιδιών που ζουν σε τέτοια περιβάλλοντα, σε συνδυασμό με τις σωματικές απειλές, την κακοποίηση και την οικονομική εξάρτηση είναι η βάση πάνω στην οποία οι σωματέμποροι μπορούν να διαιωνίζουν την κυριαρχία τους πάνω στα θύματά τους.
Η ιστορία της Ηλιούπολης αποκάλυψε, όμως, και άλλες πλευρές. Ότι ζούμε σε μια εποχή που το αυτονόητο θεωρείται γενναιότητα, όπως η βοήθεια που πρόσφερε στο θύμα η εργαζόμενη στην καφετέρια και που χάρη σε αυτήν άρχισε να ξετυλίγεται ένα απίστευτο κουβάρι εκμετάλλευσης, κακοποίησης, κυκλωμάτων και συγκάλυψης. Που η άμεση κινητοποίηση και αλληλεγγύη των ανθρώπων –η μεγάλη διαδήλωση που πραγματοποιήθηκε στην Ηλιούπολη ήταν συγκλονιστική- αναγκάζει την αποκάλυψη, στηρίζει τα θύματα, δημιουργεί τις προϋποθέσεις για βοήθεια όλων όσοι έχουν ανάγκη. Ταυτόχρονα, όμως, φαίνονται και τα όριά του. Ο βιασμός της καθαρίστριας στα Πετράλωνα, η κακοποίηση της 19χρονης κοπέλας στην Ηλιούπολη είναι οι κορφές ενός παγόβουνου που για να λιώσει και να πάψουν να τσακίζονται πάνω του γυναίκες, παιδιά, άνθρωποι ευάλωτοι, χρειάζεται η θέρμη ενός κινήματος που θα ζητά την ανατροπή ενός συστήματος που τρέφεται από την εκμετάλλευση του ανθρώπου με κάθε μορφή. Για να γίνει ο ψίθυρος της κοπελιάς από την Ηλιούπολη «αν χρειάζεσαι βοήθεια εγώ είμαι εδώ» μια εκκωφαντική φωνή που θα λέει «φτάνει πια, εμείς είμαστε εδώ και να δεις, μπορούμε να φτιάξουμε μια κοινωνία που δεν θα χρειάζεται πια να δραπετεύεις από τους εφιάλτες σου…»
της Αιμιλίας Τσαγκαράτου
Εικόνα εξωφύλλου: www.unodc.org/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου