Δευτέρα 24 Φεβρουαρίου 2020

Νηπιαγωγείο: Το πρώτο σχολείο της χαράς ή της αγοράς;

Το τελευταίο διάστημα, με αλλεπάλληλες δηλώσεις της, η Υπουργός Παιδείας εξήγγειλε την πρόθεση αναμόρφωσης – τροποποίησης των Αναλυτικών Προγραμμάτων όλων των βαθμίδων της Εκπαίδευσης, με την εισαγωγή πεδίων που αφορούν στον εθελοντισμό, την επιχειρηματικότητα και τις ήπιες δεξιότητες (δημιουργικότητα, ομαδική εργασία, καινοτομία κ.λ.π.), την υπογράμμιση και επέκταση της διδασκαλίας των ξένων γλωσσών και της Πληροφορικής. Αναφερόμενη στην αναμόρφωση του Αναλυτικού προγράμματος των Νηπιαγωγείων, η Υπουργός εστίασε στην εισαγωγή, σε αυτό, διακριτών διδακτικών αντικειμένων, αρχικά της αγγλικής γλώσσας και της γυμναστικής, στη συνέχεια της αγγλικής γλώσσας και της πληροφορικής και της χρήσης διδακτικού εγχειριδίου/ πολλαπλού βιβλίου. Οι συγκεκριμμένες τροποποιήσεις ευθυγραμμίζονται πλήρως με τις στοχεύσεις των αναδιαρθρώσεων στην Εκπαίδευση, στο πλαίσιο των οποίων εντάσσονται συνολικά και οι τροποποιήσεις των Αναλυτικών προγραμμάτων που προαναγγέλλονται καθώς εξυπηρετούν το προφίλ του μαθητή μελλοντικού απόφοιτου – εργαζόμενου/απασχολήσιμου σε ένα περιβάλλον ευέλικτου, επισφαλούς και ατομοκεντρικού εργάσιμου βίου, στο βωμό της ανάπτυξης των κερδών του κεφαλαίου και ενάντια στις ανάγκες της εργαζόμενης πλειοψηφίας.

Πρώτη αντιδραστική τομή ενάντια στον ενιαίο χαρακτήρα του προγράμματος στο Νηπιαγωγείο αποτέλεσε η κατάργηση της υποχρεωτικότητας στο Ολοήμερο Πρόγραμμα από τον ΣΥΡΙΖΑ επί υπουργείας Ν. Φίλη.

Η εισαγωγή γνωστικών αντικειμένων – μαθημάτων, εν προκειμένω των αγγλικών, της γυμναστικής ή της πληροφορικής που προτίθεται να επιχειρήσει τώρα η Υπουργός Παιδείας της Ν.Δ. στο πρόγραμμα του Νηπιαγωγείου, χαρακτηρίζει μια νέα αντιδραστική τομή. Επιδιώκει την καταπάτηση της φιλοσοφίας και των βασικών αρχών λειτουργίας του Νηπιαγωγείου με την κατάτμιση του προγράμματός του, το οποίο περιλαμβάνει μαθησιακές περιοχές διαμορφώνοντας ένα ενιαίο πλαίσιο για τη μάθηση και τη διδασκαλία, δίνοντας την ευκαιρία να οργανωθούν δράσεις που πηγάζουν από τα ενδιαφέροντα των παιδιών και απαντούν στις ανάγκες και τα ιδιαίτερα αναπτυξιακά χαρακτηριστικά της ηλικίας τους ενώ απευθύνεται σε μικτές ηλικιακά ομάδες παιδιών (νήπια-προνήπια.) Αντίθετα τα διακριτά διδακτικά αντικείμενα με αυτοτελή διδακτική προσέγγιση κρίνονται επιστημονικά ακατάλληλα για την εκπαιδευτική διαδικασία στην ηλικία αυτή και συντείνουν στη μετατροπή του Νηπιαγωγείου από χώρο ανάπτυξης της αντίληψης και της σκέψης δια μέσου του παιχνιδιού και των αυθόρμητων ή προγραμματισμένων από τον/την νηπιαγωγό δραστηριοτήτων, σε χώρο αποσπασματικής κατακερματισμένης πληροφορίας και δεξιοτήτων. Να σημειώσουμε ωστόσο ότι οι στοχεύσεις αυτές δεν είναι ανακόλουθες με το ισχύον ΔΕΠΠΣ, στο οποίο οι ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ (γραμματισμός, αρίθμηση και οι λεγόμενες ήπιες δεξιότητες), στην κατεύθυνση της προετοιμασίας για την επόμενη σχολική βαθμίδα, υπογραμμίζονται με έμφαση σε αντίθεση με την υποβάθμιση της έννοιας ΓΝΩΣΗ, αλλά φαίνεται να αποτελούν εξέλιξή του.

Αξίζει να επισημάνουμε ότι η εισαγωγή των αγγλικών ακόμη και στο Νηπιαγωγείο εντάσσεται στο πλαίσιο της, διακηρυσσόμενης από την Υπουργό, ενίσχυσης του προγράμματος διδασκαλίας ξένων γλωσσών, όπου τα αγγλικά κατέχουν πρωτεύουσα θέση, καθώς αποτελούν κατευθυντήρια οδηγία, μεταξύ άλλων, των προτάσεων του ΟΟΣΑ για την Εκπαίδευση.
Παραδειγματιζόμενη δε η Υπουργός, κατά δήλωσή της, από ανάλογες πρακτικές που εφαρμόζονται στην ιδιωτική εκπαίδευση για την προσέλκυση μαθητών – πελατών ανιχνεύει διαύλους εμπορευματοποίησης του δημόσιου σχολείου.

Είναι προφανές, ότι το ήδη διαμορφωμένο σε διδακτικές ώρες ωρολόγιο πρόγραμμα του Νηπιαγωγείου θα υποστεί περαιτέρω τροποποιήσεις, που θα εξυπηρετούν την εισαγωγή διακριτών διδακτικών αντικειμένων, ακυρώνοντας το ενιαίο και τη συνέχεια που διέπει τη φιλοσοφία οργάνωσης των δραστηριοτήτων του και της διδασκαλίας σε κέντρα διαφέροντος υπό την μορφή σχεδίων εργασίας και με βασικό εργαλείο το παιχνίδι, ως τα πιο κατάλληλα παιδαγωγικά μέσα για τη συγκρότηση των πρώτων γνώσεων και αξιών για τα παιδιά αυτής της ηλικίας και ως βασικές προυποθέσεις για την ολόπλευρη κοινωνικο-συναισθηματική ανάπτυξή τους. 

Μια ακόμη πτυχή που διαφαίνεται επικίνδυνα σε βάρος της εκπαιδευτικής διαδικασίας, με την εισαγωγή διακριτών διδακτικών αντικειμένων, είναι η διευκόλυνση της αξιολόγησης με μετρήσιμους στόχους και κριτήρια, από πολύ νωρίς.

Ταυτόχρονα, η εισαγωγή του διδακτικού εγχειριδίου/πολλαπλού βιβλίου ευνοεί την περαιτέρω σχολειοποίηση της εκπαιδευτικής διαδικασίας στο Νηπιαγωγείο, αξιοποιώντας το παράλληλα ως εργαλείο και μέσο στο πλαίσιο της αυτονομίας της σχολικής μονάδας.

Οι δρομολογούμενες αλλαγές συνιστούν πραγματική αναδιάρθρωση του προγράμματος του Νηπιαγωγείου στην κατεύθυνση αντιεκπαιδευτικών νεοφιλελεύθερων στοχεύσεων και ενάντια στις κοινωνικές και μορφωτικές ανάγκες των παιδιών.

Ως επαγωγική συνέπεια της εισαγωγής διακριτών διδακτικών αντικειμένων/μαθημάτων διαφαίνεται η ένταξη στα Νηπιαγωγεία εκπαιδευτικών αντίστοιχων ειδικοτήτων, προσβάλλοντας τη δημιουργία και διατήρηση σταθερών παιδαγωγικών δεσμών που έχουν ανάγκη τα παιδιά αυτής της ηλικίας για την ισορροπημένη ανάπτυξή τους.

Παράλληλα το φαινόμενο των εκπαιδευτικών- λάστιχο που σήμερα μετακινούνται από σχολείο σε σχολείο στην ίδια βαθμίδα θα επαναληφθεί στο Νηπιαγωγείο και πιθανότατα θα επεκταθεί ανάμεσα σε Νηπιαγωγεία και Δημοτικά Σχολεία, σε ένα μοντέλο διαρκούς κινητικότητας των εκπαιδευτικών και εξοικονόμισης ανθρώπινου δυναμικού στην εκπαίδευση. Ταυτόχρονα θα εγκλωβίσει και τους νηπιαγωγούς στην τακτική της μετακίνησης από Νηπιαγωγείο σε Νηπιαγωγείο για την κάλυψη ωρών διδασκαλίας, που θα επεκταθεί με τη δρομολόγηση συγχωνεύσεων Νηπιαγωγείων και ίδρυσης 4/θέσιων – πολυδύναμων σε μετακινήσεις από τμήμα σε τμήμα ενώ θα μειώσει τις προσλήψεις νηπιαγωγών. 

Καθήκον της μαχόμενης εκπαίδευσης και του συνδικαλιστικού κινήματος είναι να αντιπαλέψουν και αυτή τη νέα προσπάθεια του Υπουργείου Παιδείας και της κυβέρνησης να επεκτείνει και να βαθύνει τις αντιδραστικές τομές στην Εκπαίδευση, που βάζουν στο στόχαστρο το δημόσιο σχολείο και τις ανάγκες των μαθητών υπηρετώντας πιστά τις επιδιώξεις της ΕΕ, του ΟΟΣΑ και της Παγκόσμιας Τράπεζας.

Καθήκον μας, να υπερασπιστούμε το Ενιαίο του Προγράμματος στο Νηπιαγωγείο, την ολόπλευρη γνωστική και κοινωνικο-συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών.

Καθήκον μας να υπερασπιστούμε τη Γνώση, τη Δημιουργικότητα, τη Χαρά του πρώτου σχολείου των παιδιών μας!


Μάγια Σταυροπούλου, Δήμητρα Τάσσου

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου